Lijst van verklaring van Amsterdamse straatnamen
Een verklaring van een Amsterdamse straatnaam is een uitleg bij de naamgeving van straten in Amsterdam, die vernoemd zijn naar een persoon, plaats, of wat dan ook. De namen zijn gegroepeerd per stadsdeel:
Inhoud |
[bewerk] Amsterdam-Centrum
- geslacht Bicker, diverse burgemeesters van Amsterdam
- Anne Frank, Nederlands oorlogsslachtoffer
- Prins Frederik, broer van Koning Willem II
- Piet Hein, Nederlands zeeheld
- Prins Hendrik, broer van Koning Willem III, ook wel de Zeevaarder genoemd
- Pieter Huidekoper, burgemeester van Amsterdam
- Maria Kleine Gartman, Nederlands actrice
- Marnix van Sint Aldegonde, dichter van het Wilhelmus
- Pieter Pauw, burgemeester van Amsterdam
- Henri Polak, Nederlands vakbondsman
- H.M. van Randwijk, Nederlands verzetsstrijder
- Rembrandt van Rijn, Nederlands schilder
- Hendrik Roeters (1617-1699), schepen van Amsterdam
- Michiel Adriaenszoon de Ruyter, (1607-1676), Nederlands admiraal
- Samuel Sarphati, Nederlands ondernemer
- Fokke Simonsz, bekend schrijver uit Amsterdam
- Baruch de Spinoza, Nederlands/Portugees filosoof
- Cornelis den Tex, burgemeester van Amsterdam
- Johan Rudolf Thorbecke, Nederlands staatsman
- Mr. Visser, belangenbehartiger van joden
- Louise Went, oprichtster maatschappelijk werk
- Koning Willem I, eerste koning van Nederland (1813-1840)
- Nicolaas Witsen, burgemeester van Amsterdam
[bewerk] Amsterdam-Noord
[bewerk] Van der Pekbuurt
In de Van der Pekbuurt zijn de meeste straten genoemd naar planten en bomen:
|
|
Enkele uitzonderingen zijn:
- J.E. van der Pek (1865-1919), Amsterdams ingenieur
- Jac. P. Thijsse (1865-1945), Nederlands onderwijzer en leraar, vooral bekend door zijn activiteiten voor natuurbescherming
- Spanje '36-'39, een verwijzing naar de Spaanse Burgeroorlog
[bewerk] Gereedschappen en werkplaatsen
Losse gereedschappen, in het stuk industrieterrein:
Werkplaatsen, in de woonwijk:
|
|
|
En de gebruikers van de gereedschappen:
|
|
|
=== Fruitbuurt === (In de volksmond ook wel tuttifruttidorp genoemd)
[bewerk] Reizigersbuurt
|
|
|
[bewerk] Sterrenbuurt
- Aldebaran, helderste ster in het sterrenbeeld Stier
- Algol, meestal heldere ster in het sterrenbeeld Perseus
- Andromeda
- Antarus
- Argo
- Betelgeuze, een van de helderste sterren in het sterrenbeeld Orion
- Castor, heldere, zesvoudige ster in het sterrenbeeld Tweelingen
- Centaurus, sterrenbeeld gelegen aan de zuidelijke hemelkoepel
- Dierenriem
- Dolfijn, klein sterrenbeeld aan de noordelijke hemel
- Eclips, bedekking van een ster door een ander hemellichaam
- Eenhoorn, naar het fabeldier genoemd sterrenbeeld aan de hemelequator
- Grote Beer, sterrenbeeld aan de noorderhemel
- Jupiter, grootste planeet in ons zonnestelsel
- Keerkring
- Kleine Beer
- Kometen
- Kreeft
- Maan
- Mars
- Melkweg
- Mercurius
- Meteoren
- Uranus
- Mira, ster in het sterrenbeeld Walvis
[bewerk] Molenwijk
|
[bewerk] Electronicabuurt
- Analoog, signaal dat continu variabel is
- Back-Up, kopieën van specifieke waardevolle gegevens
- Computer, apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt
- Diskette, opslagmedium voor een computer
- Display, apparaat waarop iets afgebeeld wordt
- Hardware, fysieke componenten die in een computer een rol spelen
[bewerk] Waterlandbuurt
Straten vernoemd naar dorpen in de kop van Noord-Holland:
[bewerk] Natuurbuurt
Niet alleen naar dorpen, maar ook naar natuurgebieden zijn straten vernoemd:
- Baanakker, natuurmonument bij Jisp en Wormer
- Balgzand, zandplaat voor de kust
- Breezand, zandplaat voor de kust
- Corversbos, bos in de buurt van Hilversum
- Dijkmanshuizen, buurtschap zowel als natuurgebied op Texel
- Duinlust, natuurmonument bij Bloemendaal en Overveen
- Gooilust, landgoed te 's-Graveland
- Grootslag, polder bij Enkhuizen
- Hildsven
- Hilverbeek, landgoed te 's-Graveland
- Houdringe, natuurgebied bij De Bilt
- IJdoorn, natuurgebied bij Durgerdam
- Ilperveld, natuurgebied nabij Amsterdam van stichting Landschap Noord-Holland
- Imbos, heuveltop op de Veluwe
- Jisperveld, onderdeel van het Wormer- en Jisperveld
- Kampina, natuurgebied in de provincie Noord-Brabant, gelegen tussen Boxtel en Oisterwijk
- Kennemerduin, Nationaal Park bij Haarlem
- Loenermark, heidegebied op de Veluwe
- Mariëndaal, landgoed tussen Oosterbeek en Arnhem
- Mastbos, bos ten zuiden van Breda
- Naardermeer, meer bij Naarden, eerste natuurgebied van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten
- Savelsbos, bos bij Maastricht
- Slufter, natuurgebied op Texel
- Spanderswoud, landgoed te 's-Graveland
- Spelderholt, natuurgebied op de Veluwe
- Waalenburg, natuurgebied op Texel
- Westerduinen, natuurgebied op Texel
- Wildrijk, natuurgebied in Zijpe
Meer algemene namen zijn:
- Waterland, gebied ten noorden van Amsterdam
- Zuiderzee, sinds de afsluiting in 1932 het IJsselmeer
[bewerk] Eilandenbuurt
Een buurt met straten vernoemd naar (voormalige) eilanden in Nederland:
[bewerk] Vogelbuurt
[bewerk] Personen
Personen die te maken hadden met ziekenverzorging:
- Clara Barton (1821-1912), eerste directeur van het Amerikaanse Rode Kruis
- W.J. Knoop (1811-1894), mede-ijveraar voor de oprichting van het Nederlandse Rode Kruis
- Karl Landsteiner (1868-1943), winnaar van de Nobelprijs geneeskunde in 1930
- Florence Nightingale (1820-1910), pionier en grondlegger van de moderne verpleging
- Berend Boeijinga
- Arnold Ingwersen
- Willem Noorlander
- Daan Roodenburgh, architect van het Ajax-stadion De Meer
- Gerrit Versteeg, Amsterdams architect
Overige personen:
- Atatürk, grondlegger van het moderne Turkije
- Hendrik Cleijndert (1881-1958) bestuurslid van Natuurmonumenten
- Cornelis Douwes (1712-1773), directeur Amsterdamse Zeevaartschool
- Jan Drijver (1896-1963), directeur van Natuurmonumenten
- Johan van Hasselt (1880-1945), directeur KNSM
- Jan Herman van Heek (1873-1957), Twentse textielbaron
- Julius Heinrich Hisgen (1875-1957), cricketspeler
- Hans Meerum-Terwogt (1883-1960), sportjournalist
- Olof Palme, vermoorde premier van Zweden
- Gerardus Jacobus Scheurleer (1886-1948), uitvinder van een soort hockeybal
- familie Six, een van de meest invloedrijke families van Amsterdam
- Theo Weevers (1875-1952), plantenfysioloog in Groningen
- Lejzer Zamenhof (Białystok, 1859-Warschau, 1917), bedenker van het Esperanto
- Bavink, persoon uit Nescio's De uitvreter
- Hoyer, persoon uit Nescio's De uitvreter
[bewerk] Locaties in Noord
- Grote Die, plas in Amsterdam-Noord, ongeveer 8000 m≤
- Kleine Die, plas in Amsterdam-Noord, ongeveer 3000 m≤
- Kerkepad, bij de kerk van Nieuwendam
[bewerk] Overig
- Hollandia Kattenburg, voormalige fabriek in Noord
- Ketjen, voormalig Nederlands chemiebedrijf, opgegaan in Akzo Nobel]
[bewerk] Amsterdam Oud Zuid
[bewerk] De Pijp
In De Pijp en andere delen van Amsterdam Oud-Zuid zijn veel straten vernoemd naar Nederlandse schilders, beeldhouwers en bouwmeesters uit de 17e eeuw:
- Albert Cuyp, schilder
- Ferdinand Bol, schilder
- Frans Hals, schilder
- Marie Heineken, schilderes
- Gerard Dou, schilder
- Jacob van Campen, bouwmeester
- Jan Steen, schilder
- Bartholomeus van der Helst, schilder
- Adriaen van Ostade, schilder
- Hendrick de Keyser, bouwmeester
- Quellijn, beeldhouwer
- Pieter Jansz Saenredam, schilder
- Jakob van Ruysdael, schilder
- Gerard de Lairesse, schilder
- Johannes Vermeer, schilder
- Cornelis Troost, schilder
- Paulus Potter, schilder
- Gerard van Honthorst, schilder
- Govert Flinck, schilder
- Geert van Wou, Kampens klokkengieter
- Pieter en François Hemony klokkengieters
[bewerk] Concertgebouwbuurt/Beethovenbuurt
Achter het Concertgebouw en in de Beethovenbuurt zijn veel straten genoemd naar Nederlandse en buitenlandse toonkunstenaars
- Cornelis Schuyt, componist
- Johannes Verhulst, componist
- Jacob Obrecht, componist
- Johannes Josephus Viotta, componist
- Carel Hacquart, musicus
- Johannes Bernardus van Bree, componist
- Valerius, verzamelaar van volksliederen
- Orlandus Lassus, componist
[bewerk] Beethovenbuurt
Rond de Beethovenstraat zijn veel straten genoemd naar buitenlandse componisten
- Ludwig van Beethoven
- Johann Sebastian Bach
- Johannes Brahms
- Giuseppe Verdi
- Richard Wagner
- Wolfgang Amadeus Mozart
[bewerk] Minervabuurt
Rond het Minervaplein zijn veel straten genoemd naar beeldende kunstenaars
[bewerk] Prinses Irenebuurt
In de buurt voor Station Zuid WTC zijn veel straten genoemd naar prinsessen en Nederlandse componisten uit recentere tijden:
- Prinses Margriet
- Prinses Marijke
- Prinses Irene
- Henriëtte Hilda Bosmans
- Willem Pijper
- Cornelis Doppler
- Henri Viotta
- Jan Brandts Buys
- Dirk Schäfer
[bewerk] Bos en Lommer
[bewerk] De Baarsjes
[bewerk] Admiralenbuurt
Rondom de Admiraal de Ruijterweg zijn veel zeehelden en andere Nederlandse militairen te vinden:
- Philips van Almonde (1646-1711), Nederlands vlootvoogd
- Bestevaer, bijnaam van zowel admiraal de Ruyter als admiraal Tromp
- David Hendrik Chassé (1765-1849), Nederlands officier
- Reinier Claeszen, Nederlands Vice-admiraal
- Cornelis Dirksz, Nederlands vlootleider
- Pieter van der Does (1562-1599), luitenant-admiraal van Nederland
- Jan Evertsen (1600-1666), Nederlands admiraal
- Willem van Lumeij (1542-1576), aanvoerder van de Geuzen
- Joos de Moor (1548-1618), Nederlands vlootvoogd
- Michiel Adriaenszoon de Ruyter (1607-1676), Nederlands admiraal
- Maarten Harpertszoon Tromp (1598-1653), Nederlands admiraal
- Willem de Zwijger (1533-1584), ook bekend als Willem van Oranje, leider van De Nederlandse Opstand tegen de Spanjaarden in de 16e eeuw
- Jacob van Wassenaer Obdam (1610-1665), Nederlands admiraal
[bewerk] Ontdekkingsreizigers
Rondom het Mercatorplein zijn veel straten vernoemd naar Europese ontdekkingsreizigers die de wereld voor de Europeanen in kaart hebben gebracht
- William Baffin (1584-1622), Engelse zeevaarder op zoek naar de Noordwestelijke doorvaart
- Vasco Núñez de Balboa (1475-1519), leider van de eerste expeditie die de Grote Oceaan vanuit het westen bereikte
- Bartolomeus Diaz (1450-1500), Portugees ontdekkingsreiziger
- John Cabot (1455-1498), ontdekker van Noord-Amerika namens Engeland
- Pedro Álvares Cabral (1467-1520), ontdekker van Brazilië
- Christoffel Columbus (1451-1506), ontdekker van Amerika
- John Davis (1550-1605), Engels ontdekkingsreiziger
- Henry Hudson (1570-1611), Engels zeevaarder en poolonderzoeker
[bewerk] West-Indische buurt
In de West-Indische buurt (bij de Hoofdweg) hebben de straatnamen betrekking op de vroegere West-Indische koloniën:
- Antillen, eilandengroep in de Caribische Zee
- Aruba, Caribische eilandstaat binnen het Koninkrijk der Nederlanden, fysiek onderdeel van de Kleine Antillen maar staatkundig onafhankelijk
- Bonaire, eiland in de Nederlandse Antillen
- Corantijn, rivier die de grens vormt tussen Suriname en Guyana
- curaçao, eiland in de Nederlandse Antillen
- Abraham Crynssen, veroverde in 1667 Suriname op de Engelsen
- Jan Nepveu (1719-1779), gouverneur van Suriname
- Marowijne, zowel een rivier als een district in Suriname
- Nickerie, zowel een rivier als een district in Suriname
- Paramaribo, hoofdstad van Suriname
- Kiliaen van Rensselaer (1585-1643), diamanthandelaar met eigen kolonie Rensselaerswijck in Nieuw-Nederland
- Peter Stuyvesant, (1611-1672), directeur West-Indische Compagnie
- Suriname, land in Zuid-Amerika, voormalige kolonie van Nederland
- Johannes van Walbeeck, veroverde in juli 1634 het eiland curaçao
[bewerk] Geuzenveld-Slotermeer
[bewerk] Buurt 1
In Slotermeer, Buurt 1, zijn de straten vernoemd naar Nederlandse schrijvers en dichters:
- Menno ter Braak (1902-1940), Nederlands schrijver, essayist en criticus
- Louis Couperus (1863-1923), Nederlands schrijver
- Frederik van Eeden (1860-1932), Nederlands schrijver en psychiater
- Marcellus Emants (1848-1923), Nederlands schrijver
- Frank van der Goes (1859-1939), Marxistisch theoreticus en oprichter SDAP
- Henriëtte Roland Holst (1869-1952), Nederlands dichter en socialiste
- Willem Kloos (1859-1838), Nederlands dichter (Tachtiger)
- Herman de Man (1898-1946), Nederlands schrijver
- Hendrik Marsman (1899-1940), Nederlands dichter
- Marianne Philips (1886-1951), Nederlands schrijfster
- Arij Prins (1860-1922), Nederlands schrijver en industrieel
- Arthur van Schendel (1874-1946), Nederlands schrijver
- Jan Jacob Slauerhoff (1898-1936), Nederlands romanschrijver en dichter
- Albert Verwey (1865-1937), Nederlands letterkundige, dichter en essayist
- Martinus Nijhoff (1894-1953), Nederlands dichter, toneelschrijver en essayist
[bewerk] Burgemeestersbuurt
In Slotermeer zijn de hoofdstraten en grachten vernoemd naar Amsterdamse burgemeesters:
- David Willem Elias (1758-1828)
- Frederik van de Poll (1780-1853)
- Willem Daniel Cramer (1788-1856)
- Cornelis Fock (1828-1910)
- Gijsbert van Tienhoven (1841-1914)
- Sjoerd Vening Meinesz (1833-1909)
- Wilhelmus Frederik van Leeuwen (1860-1930)
- Antonie baron Röell (1864-1940)
- Willem de Vlugt (1872-1945); ARP
[bewerk] Oost/Watergraafsmeer
- Louise Went, woningopzichteres
[bewerk] Dapperbuurt
In de Dapperbuurt zijn de meeste straten genoemd naar geschiedschrijvers en historici:
- Caspar Commelin (1636-1693), geschiedschrijver
- Olfert Dapper (1636-1689), geneesheer
- Tobias van Domselaer (1611-1685), geschiedschrijver
- Johannes Christiaan Breen (1865-1927), stadsarchivaris van Amsterdam
- Hajo Brugmans (1868-1939), historicus
- Jan ter Gouw (1814-1894), onderwijzer, geschiedschrijver
[bewerk] Transvaalbuurt
- Afrikaner, afstammeling van de Boeren
- Ch.F. Beijers (1869-1914), generaal
- Stephen Bantu Biko (1946-1977), voorvechter burgerrechten
- Jan Hendrik Brand (1823-1888), president Oranje Vrijstaat
- Sarel Cilliers (-), leider van de Grote Trek
- Colenso, plaats in Nathal
- Chris Froneman, Boerengeneraal
- Jan Hendrik Hofmeyr (1845-1912), Zuidafrikaans staatsman
- Ingogo, plaats in Natal
- Petrus Johannes Joubert (1831-1900), opperbevelhebber Boeren
- Kraaipan, plaats in Transvaal
- Stephanus Johannes Paul Kruger (1825-1904) president Transvaal
- Laing’s Neck, ook wel Langenek, bergpas
- Albert John Luthuli (1899-1967) president Zuid-Afrika
- Louis Botha (1862-1919), generaal en staatsman
- Majuba, bergtop tussen Transvaal en Oranje Vrijstaat
- Gerrit Maritz (1797-1839), leider Grote Trek
- Oranje Vrijstaat, Boerenrepubliek
- Paardekraal, plaats in Transvaal
- Andries Pretorius (1799-1853), Voortrekker
- Jacobus Hercules de la Reij (1847-1914), Boerengeneraal
- Pieter Retief (1788-1838), Boerenleider
- Willem Schalk Burger (1852-1918), generaal en waarnemend president Transvaal
- Nicolaas Jacobus Smit, generaal Eerste Vrijheidsoorlog
- Spitskop, berg in Zuid-Afrika
- Martinus Theunis Steijn, president Oranje Vrijstaat
- Danie Theron (1869-1900), legeraanvoerder
- Transvaal, Boerenrepubliek
- Tugala, rivier
- Vaal, rivier tussen Oranje Vrijstaat en Transvaal
- Ben Viljoen (1868-), commandant van de Boeren
- Cornelis Hendrik Wessels, voorzitter van de volksraad van Oranje Vrijstaat
- Christiaan de Wet, Boerengeneraal
[bewerk] Weesperzijde en Oosterparkbuurt
Straten genoemd naar historische figuren, hoogleraren (Swammerdambuurt) en ingenieurs (bij het Amstelstation):
- Gijsbrecht van Aemstel (1235-1303), Gijsbrecht IV heer van Aemstel
- Jan Bernardus, voormalig grondeigenaar
- Bernhard van Lippe-Biesterfeld (1911-2004), echtgenoot van koningin Juliana der Nederlanden
- Gerardus Blasius (1625-1693), hoogleraar geneeskunde
- Andreas Bon (1738-1817), hoogleraar chirurgie
- Johannes Burman (1706-1779), hoogleraar plantkunde
- Floris V (1254-1296), graaf van Holland
- Hermannus Boerhaave (1668-1738), hoogleraar geneeskunde
- Petrus Camper (1722-1789), hoogleraar geneeskunde
- Jan Deyman (1620-1666), hoogleraar anatomie
- Bernardus Hermanus Goudriaan (1796-1842), hoofdingenieur Rijkswaterstaat
- Jan Willem van 's-Gravesande ( 1688-1742), hoogleraar sterren- en wiskunde
- Leopold Johannes Adriaan van der Kun (1801-1864), ingenieur Rijkswaterstaat
- Pieter van Musschenbroek (1692-1761), medicus, wis- en natuurkundige en astronoom
- Jan Willem Reinier Tilanus (1796-1833), hoogleraar heelkunde
- Mary Zeldenrust (1928-1984), psychologe
[bewerk] Watergraafsmeer
Exacte wetenschappers: natuur-, wis- en scheikundigen, biologen, astronomen etc.:
- Willem Beukels (-1397), uitvinder van het haringkaken
- Louis Bolk (1866-1930), hoogleraar anatomie
- Christoforus Henricius Buys Ballot (1817-1890), meteoroloog
- Franciscus Cornelis Donders (1818-1889), oogheelkundige
- Cornelis Drebbel (1572-1631), natuurkundige, werkbouwkundige en uitvinder
- Willem Einthoven (1860-1927), hoogleraar fysiologie, hartspecialist, uitvinder van de snaargalvanometer
- Eise Eisinga (1744-1828), astronoom, ontwerper planetarium Franeker
- Christiaan Eijkman (1858-1930), medicus, bacterioloog, ontdekker van de beriberi
- Bernardus Cornelis Franke (1889-1953), wethouder
- Jacobus Henricus van 't Hoff, 1852-1911, hoogleraar scheikunde
- Arnold Frederik Holleman (1859-1953), hoogleraar scheikunde
- Christiaan Huygens (1629-1695), wis- en natuurkundige
- Jan Ingenhousz (1730-1799), natuurkundige
- Zacharias Janse (1580-1620), uitvinder van de verrekijker
- Heike Kamerlingh Onnes (1853-1926), natuurkundige
- Johannes Cornelis Kapteyn (1851-1922), astronoom
- Diederik Johannes Korteweg (1848-1941), wis- en sterrenkundige
- Jean de Monet de Lamarck (1744-1827), Frans bioloog
- Pierre Simon markies de Laplace (1749-1827), Frans wis- en sterrenkundige
- Antoine Laurent Lavoisier (1743-1794), Frans scheikunde
- Anthoni van Leeuwenhoek (1632-1723), hoogleraar, bacterioloog
- Justus von Liebig (1803-1873), Duits chemicus
- Carolus Linnaeus (1707-1778), plantkundige
- Hendrik Antoon Lorentz (1853-1928), natuurkundige
- Guglielmo Marconi (1874-1937), Italiaans natuurkundige
- Edme Mariotte (1620-1684, Frans natuurkundige
- Martinus van Marum (1750-1837, medicus en wiskundige
- James Clerk Maxwell (1831-1879, Schots natuurkundige
- Gregor Johann Mendel, (1822-1884 Oostenrijks bioloog
- Jan Pieter Minckelers (1748-1824, natuurkundige
- Samuel Finley Breese Morse (1791-1872), Amerikaans wetenschapper
[bewerk] Osdorp
[bewerk] Middelveldsche Akerpolder (De Aker)
- Adamello, Italië, 3554 meter
- Alpen, Europees bergmassief
- Ben Alder, Schotland, 1148 meter
- Ben Avon, Schotland, 1171 meter
- Ben Lawers, Schotland, 1214 meter
- Ben Nevis, hoogste berg in Groot-Brittannië, 1344 meter
- Ben Wyvis, Schotland, 1046 meter
- Brenner, pas tussen Oostenrijk en Italië, 1370 meter
- Colima, vulkaan in Mexico, 4330 meter
- Dachstein, berg in de regio Tauern in Oostenrijk, 2995 meter
- Etna, vulkaan op Sicilië, 3323 meter
- Fogo, vulkaan op het Kaapverdische eiland Fogo
- Gran Paradiso, berg in de Italiaanse Alpen, 4061 meter
- Grossglockner, hoogste berg van Oostenrijk, 3798 meter
- Hekla, vulkaan op IJsland, 1491 meter
- Jungfrau, berg in de Zwitserse Alpen, 4158 meter
- La Meye, ???
- Le Tourmalet, bergpas in de Franse Pyreneeën, 2114 meter
- Marmolada, hoogste top in de Italiaanse Dolomieten, 3342 meter
- Balearen, Spaanse eilandengroep in de Middellandse Zee
- Corfu, Grieks eiland in de Ionische Zee
- Cycladen, Griekse eilandengroep in de Egeïsche Zee
- Formentera, kleinste bewoonde eiland van de Balearen
- Groenland, grootste eiland ter wereld, in de Atlantische Oceaan
- Hebriden, eilandengroep voor de kust van Schotland
- Ibiza, onderdeel van de Balearen
- Kos, eiland in de Egeïsche zee
- Madeira, eiland in de Atlantische Oceaan
- Samos, eiland in de Egeïsche Zee
- Lough Allen, Ierland
- Balatonmeer, Hongarije
- Bodensee, Duitsland
- Brienzersee, Zwitserland
- Fluessen, meer in de Friese gemeente Wymbritseradeel
- Gileppe, rivier in België met een gelijknamig stuwmeer
- Meer van Inari, meer in Finland
- Ladogameer, grootste meer van Europa, gelegen in Finland
- Loch Lomond, meer in Schotland
- Centavos, onderverdeling van munten in Spaanssprekende landen
- Centime, Franse benaming voor één honderdste van een munteenheid
- Drachme, tot 2002 munteenheid van Griekenland
- Escudo, tot 2002 munteenheid van Portugal, nu nog de munteenheid van Kaapverdië
- Forint, munteenheid van Hongarije
- Frank, munteenheid van veelal Franssprekende landen
- Gulden, tot 2002 munteenheid van Nederland
- Kroon, munteenheid van een aantal Noord- en Oost-Europese landen
- Lire, tot 2002 munteenheid van Italië
Overig:
- Iwan Kanteman, Surinaams verzetsheld, omgekomen in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog
[bewerk] Oud-West
In Oud-West (postcodes 1053 en 1054) zijn (op een paar uitzonderingen na) de meeste straten vernoemd naar Nederlandse schrijvers uit de 18e en 19e eeuw:
- Hiëronymus van Alphen (1746-1803), Nederlands schrijver
- Nicolaas Beets (1814-1903), Nederlands schrijver, ook wel bekend als Hildebrand
- Jacobus Bellamy (1757-1786), schrijver
- Willem Bilderdijk (1756-1831), geschiedkundige, dichter en advocaat
- Elias Annes Borger (1784-1820), schrijver
- Anna Louisa Geertruida Bosboom-Toussaint (1812-1886), schrijfster
- Gerard Brandt (1626-1685), Nederlands schrijver en historicus
- Gerbrand Adriaensz. Bredero (1585-1618), dichter en toneelschrijver
- Conrad Busken Huet (1826-1886), schrijver en criticus
- Willem de Clercq (1795-1844), schrijver
- Isaäc da Costa (1798-1860), dichter en historicus
- Jacobus Johannes Cremer (1827-1880), schrijver en kunstschilder
- Agatha Deken (1741-1804), schrijfster
- Justus van Effen (1684-1735), schrijver
- Rhijnvis Feith (1753-1824), schrijver
- P.A. de Genestet (1829-1861), schrijver
- Bernard ter Haar (1806-1880), schrijver
- J.P. Hasebroek (1812-1896), schrijver
- Jan Frederik Helmers (1767-1813), dichter en zakenman
- Constantijn Huygens (1596-1687), dichter, geleerde en componist
- Jan Jakob Lodewijk ten Kate (1819-1889) dichter en dominee
- Johannes Kinker (1764-1845), schrijver
- Johannes Kneppelhout (1814-1885), schrijver
- Pieter Langendijk (1683-1756), schrijver van o.a. Het Wederzijds Huwelijksbedrog
- Jacob van Lennep (1802-1868), schrijver
- Cornelis Loots (1765-1834), schrijver
- Anthony Christiaan Winand Staring (1767-1840), schrijver
- Hendrik Tollens (1780-1856), schrijver
- Carel Vosmaer (1826-1888), schrijver
- Elizabeth Wolff (1738-1804), schrijfster
In de Kinkerbuurt zijn er vier straatnamen met een niet altijd even duidelijke historische achtergrond:
- Caspar Flick, eigenaar chocoladefabriek en naamgever van de chocoladeflik
- Jan Hanzen, grondeigenaar in het gebied waar nu de naar hem vernoemde straat is
- Kwakersstraat en -plein, vernoemd naar een aldaar gevestigde groep Quakers
- Wenslauer, grondeigenaar in het gebied waar nu de naar hem vernoemde straat is
In de buurt van het Wilhelminagasthuis zijn er nog enkele straten vernoemd naar medici:
- Arie Biemond (1902-1973), hoogleraar neurologie en afdelingshoofd in het Wilhelminagasthuis
- Ite Boerema (1902-1980), chirurg
- Gerard Borst
- Jeltje de Bosch Kemper (1836-1916), voorvechtster economische zelfstandigheid van vrouwen
- Marius van Bouwdijk-Bastiaanse, Nederlands hoogleraar (?)
- Anna Spengler
- Koningin Wilhelmina (1880-1962), Koningin van Nederland van 1898 tot 1948, ook naamgeefster van het Wilhelminagasthuis
[bewerk] Slotervaart en Overtoomse Veld
In Tuinstad gebouwd in de jaren vijftig, zijn de straatnamen vernoemd naar historici, toneelspelers en waterbouwkundigen:
- Cornelis van Alkemade (1634-1737), historicus
- R.C. Bakhuizen van den Brink (1810-1865), historicus
- Pieter Bor (1559-1625), Nederlands geschiedschrijver
- Louis Bouwmeester (1842-1925), acteur
- Leendert A.J. Burgersdijk (1828-1900), natuur- en letterkundige
- Pieter Caland (1826-1902), civiel ingenieur, ontwerper Nieuwe Waterweg
- Herman Theodoor Colenbrander (1871-1945), Nederlands historicus
- Jan Amos Comenius (1592-1670), Tsjechisch filosoof
- Ubbo Emmius (1547-1625), eerste rector magnificus van de Academie te Groningen, voorloper van de huidige Rijksuniversiteit Groningen
- Robert Fruin (1823-1899), historicus te Leiden
- Justus Halbertsma (1789-1869), Fries schrijver, filoloog en historicus
- Frans Hemsterhuis (1721-1790), Fries filosoof
- Jan van Hout, (1542-1609), dichter en schrijver, stadssecretaris van Leiden
- Johan Huizinga (1872-1945), historicus
- Nicolaas Japikse (1872-1944), historicus
- Cornelis Lely (1854-1929), waterbouwkundige, minister en gouverneur
- Justus Lipsius (1547-1606), Zuid-Nederlandse humanist, filoloog en historiograaf
- Emanuel van Meteren (1535-1612), historicus
- Alpert van Metz (leefde van circa 1000 tot circa 1030), eerste Noord-Nederlandse geschiedschrijver
- Johannes van Meurs, ook wel Meursius genoemd, (1579-1639), historicus
- Willem Moll (1812-1879), historicus
- Christoffel Plantijn (1520-1589, boekdrukker te Antwerpen
- Hendrik van Wijn (1740-1831), rijksarchivaris
Voor de wijk Oostoever, gebouwd in de jaren negentig, op de plaats van een voormalige waterzuiveringsinstallatie, zijn namen van musea gebruikt:
- Van Abbemuseum (Eindhoven)
- Alhambra (Granada)
- Museum Van Bommel Van Dam (Venlo)
- Bonnefantenmuseum (Maastricht)
- Museum Boijmans Van Beuningen (Rotterdam)
- Escorial (vlakbij Madrid)
- Guggenheim Museum (New York)
- Hermitage (Sint-Petersburg)
- Hof van Versailles (Versailles, vlakbij Parijs)
- Kröller-Müller Museum (Otterlo)
- De Lakenhal (Leiden)
- Louvre (Parijs)
- Mezquita (Córdoba)
- Parthenon (Athene)
- Prado Museum (Madrid)
- Rietveld-Schröderhuis (Utrecht)
- De Schotse Huizen (Veere)
- Simon van Gijn (Dordrecht)
- Singer Museum (Laren)
- Teylers Museum (Haarlem)
- Topkapi (Istanbul)
- Trianon (lusthof in de tuinen van kasteel Versailles)
- Tretjakov-Galerij (Moskou)
- Uffizi (Florence)
[bewerk] Westerpark
Stadsdeel Westerpark wordt door de Haarlemmerweg en de spoorlijn verdeeld in twee delen: de Spaarndammerbuurt en de Staatsliedenbuurt.
[bewerk] Spaarndammerbuurt
In de Spaarndammerbuurt zijn de straten vernoemd naar plaatsen in de provincie Noord-Holland
- Assendelft, tot 1974 een zelfstandige gemeente, nu onderdeel van Zaanstad
- Houtrijk, deel van de vroegere gemeente Houtrijk en Polanen ten westen van Amsterdam, nu onderdeel van Haarlemmerliede en Spaarnwoude.
- Knollendam, bestaande uit Oost-Knollendam en West-Knollendam
- Koog, tot 1974 een zelfstandige gemeente, nu onderdeel van Zaanstad
- Oostzaan, dorp tussen Amsterdam-Noord en Zaandam
- Polanen, deel van de voormalige gemeente Houtrijk en Polanen, ten westen van Amsterdam, waarin het dorp Halfweg ligt
- Sloterdijk, deel van de voormalige gemeente Sloten, ten westen van Amsterdam, dorp dat tegenwoordig geheel in Amsterdam ligt
- Spaarndam, dorp ten noordwesten van Amsterdam, gedeeltelijk in de gemeente Haarlem, gedeeltelijk in Haarlemmerliede en Spaarnwoude
- Uitgeest, dorp in Noord-Holland
- Westzaan, tot 1974 een zelfstandige gemeente, nu onderdeel van Zaanstad
- Wormerveer, tot 1974 een zelfstandige gemeente, nu onderdeel van Zaanstad
- Zaan, waterloop van 10 km door de gemeente Zaanstad
- Zaandam, belangrijkste nederzetting in de gemeente Zaanstad
- Zaandijk, tot 1974 een zelfstandige gemeente, nu onderdeel van Zaanstad
[bewerk] Zeeheldenbuurt
De Zeeheldenbuurt bestaat uit een verzameling zeehelden en ontdekkingsreizigers
- Willem Barentsz (1550-1597), Nederlands zeevaarder en ontdekkingsreiziger
- Willem IJsbrantsz. Bontekoe, bekend van door Johan Fabricius tot jongensboek bewerkt scheepsjournaal
- Jan Pieterszoon Coen (1587-1629), medewerker van de VOC, voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor de oppermacht van de Nederlanders in Indonesië.
- Antonio van Diemen (1593-1643), gouverneur-generaal van Nederlands-Indië
- Dirck Hartog (1580-1621), Nederlandse ontdekkingsreiziger die als eerste Europeaan de westkust van Australië zag
- Jacob van Heemskerck (1567-1607), Nederlands ontdekkingsreiziger die met Barentsz overwinterde op Nova Zembla
- Cornelis de Houtman (1565-1599), Nederlands ontdekkingsreiziger, die als eerste Nederlander naar Indië voer
- Jan Huygen van Linschoten (1563-1611), Nederlands koopman die aan de wieg heeft gestaan van de 17e eeuwse zeevaart naar Azië
- Jacob le Maire (1585-1616), Nederlands ontdekkingsreiziger; ontdekte de zeestraat bij Kaap Hoorn
- Aert van Nes, (1626-1693), Nederlands marineofficier uit de 17e eeuw
- Jacob Roggeveen (1659-1729), Nederlands ontdekkingsreiziger die werd uitgezonden het Zuidland te vinden, maar toevallig Paaseiland ontdekte
- Michiel de Ruyter (Vlissingen, 1607-Baai van Syracuse, 1676), Nederlands admiraal, er is ook een weg naar hem vernoemd in de Baarsjes en Bos en Lommer
- Abel Tasman (1603-1659), Nederlands ontdekkingsreiziger, ontdekker van Tasmanië en Nieuw-Zeeland
[bewerk] Houthavens
Verder zijn er nog enkele straten vernoemd naar buitenlandse havensteden of andere belangrijke plekken uit de scheepvaart, gesitueerd ten Noorden van Nederland.
- Archangelsk, Russische havenstad
- Danzig, tegenwoordig Gdansk, Poolse havenstad
- Gävle, Zweedse havenstad
- Haparanda, Zweedse havenstad
- Noordkaap, het noordelijkste puntje van Europa in Noorwegen
- Nova Zembla, Russisch eiland waar Willem Barentsz en zijn mannen overwinterden
- Riga, hoofdstad van Letland
- Spitsbergen, eilandengroep in de Noordelijke IJszee
- Stavanger, Noorse havenstad
[bewerk] Overig
Enkele straatnamen zijn vernoemd naar actieve Nederlandse communisten:
- Henk Curière, (1911-1981), verzetsstrijder van de CPN en strijder voor de belangen van de Spaarndammerbuurt tijdens de renovatie in de jaren 1970-1980
- Ferdinand Domela Nieuwenhuis, (1846-1919), Nederlands politicus, sociaal-anarchist, geheelonthouder, antimilitarist
- Martin Vlaar, raadslid voor de CPN in de jaren 1970
[bewerk] Westpoort
[bewerk] Zeeburg
[bewerk] ZuiderAmstel
In de Rivierenbuurt zijn bijna alle straten genoemd naar rivieren in Nederland:
- Amstel, de rivier waar Amsterdam aan ligt
- Haringvliet, een voormalige zeearm van de Noordzee, in Zuid-Holland tussen Voorne-Putten en de Hoeksche Waard in het noorden, en Goeree-Overflakkee in het zuiden
- Lek, voortzetting van de Rijn
- Maas, ontspringt in Frankrijk en stroomt door Limburg, Noord-Brabant en Gelderland
- Merwede, voortzetting van de Waal
- Rijn, ontspringt in Zwitserland, splitst bij Millingen aan de Rijn in de Waal en het Pannerdens Kanaal
- Schelde, ontspringt in Frankrijk en stroomt door België en Zeeland
- Slaak, water tussen Sint Philipsland en Noord-Brabant
- Sloe, afgedamd water tussen Walcheren en Zuid-Beveland
- Waal, voortzetting van de Rijn
- Westerschelde, voortzetting van de Schelde
- IJssel, voortzetting van de Rijn hoewel IJselstraat met 1 S geschreven wordt
Enkele doorgaande straten zijn genoemd naar staatshoofden (Churchill, Roosevelt, President Kennedy).
[bewerk] Amsterdam Zuidoost
[bewerk] Literatuur
- De naam van onze straat, door J.A. Wiersma, Geschiedenis en verklaring van de straatnamen in Amsterdam, Stadsdrukkerij van Amsterdam, 1977-1978. Derde druk in 1987.
- Stadsatlas Amsterdam. Stadskaarten & straatnamen verklaard, Bakker, Martha (red.) (1998). Amsterdam Publishers [etc.].
- Verdwenen straatnamen, door B. de Ridder (1958). Gemeentelijke Commissie Heemkennis Amsterdam.
