Frankrijk
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Frankrijk, officieel de Franse Republiek, is een land in West-Europa en qua oppervlakte het op één na grootste land dat volledig binnen Europa ligt. Frankrijk ligt tussen het Kanaal, de Atlantische Oceaan en de Golf van Biskaje (in het westen), België en Luxemburg (in het noorden), Duitsland, Zwitserland en Italië (in het oosten) en Spanje, Andorra, de Middellandse Zee en Monaco in het zuiden. Ook het eiland Corsica in de Middellandse Zee, behoort tot Frankrijk. De hoofdstad van Frankrijk is Parijs, verreweg de grootste stad van het land.
Inhoud |
[bewerk] Geografie
Hoewel de oude historische provincies van Frankrijk na de Franse Revolutie werden afgeschaft, zijn zij fundamentele geografische, culturele, en economische afdelingen gebleven. Deze provincies weerspiegelen de natuurlijke geografische gebieden van Frankrijk en behouden ondanks moderne bestuurlijke centralisatie hun diversiteit. Het hart van Noord-Frankrijk is de provincie Île-de-France. Het gebied wordt omringd door de provincies Champagne en Lotharingen (Lorraine) in het oosten; Artesië (Artois), Picardië, Frans-Vlaanderen en Normandië in het noordoosten en het noorden; Bretagne, Maine en Anjou in het westen; en Touraine, Orléanais, Nivernais en Bourgondië (Bourgogne) in het zuiden. Het verdere zuiden bestaat uit Berry en Bourbonnais. Tussen de Vogezen en de Rijn ligt de Elzas.
Zuid-Centraal-Frankrijk wordt gekenmerkt door de ruwe bergen van het Centraal Massief, één van de belangrijkste natuurlijke gebieden van het land. Het bestaat uit de provincies Marche, Limousin, Auvergne en Lyonnais. De Rhône scheidt het Centraal Massief van de Alpen. De Alpen vormt de bergketen met de hoogste bergen van het land. Ten oosten van de Rhône liggen Savoye, Dauphiné en de Provence .Een deel van de kust van de Provence vormt de geliefde Franse Rivièra. Het zuidwestelijke deel van Frankrijk bestaat uit de kleine Pyreneeën-provincies Roussillon, Foix, Béarn en Frans Navarre en de enorme provincies Gascogne en Guyenne. Deze laatste twee vormen de grote Cõaquiteinse vlakte, die door de rivieren Garonne en Dordogne wordt afgevoerd, die in de Golf van Biskaje uitmonden. In het centrale gedeelde van de westkust, tussen het estuarium van de Gironde en de Loire, liggen de provincies Saintonge, Angoumois, Aunis en Poitou.
[bewerk] Geschiedenis
Zie Geschiedenis van Frankrijk voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In 121 v. Chr. dringen de Romeinen Zuid-Frankrijk binnen. In 52 v. Chr. brengt Julius Caesar heel Gallië onder Romeins bewind. In de 4e eeuw brokkelt het Romeinse gezag af, o.a. door de invallen van de barbaren. In 476 werd de laatste Romeinse keizer van het Westen afgezet. Een deel van Noord-Frankrijk was toen al in handen van de Franken.
[bewerk] Bestuur
Frankrijk is een democratische republiek. De president wordt sinds 2002 voor vijf jaar gekozen (voorheen was dat zeven jaar). Voor de naam van de huidige president: zie hier. De president heeft een relatief grote macht, doordat hij staatshoofd en regeringsleider is.
De president heeft, samen met de bisschop van Seo de Urgel, het opperbestuur over het bergstaatje Andorra. Uit dien hoofde draagt hij de middeleeuwse titel 'Prins van Andorra'.
De Franse volksvertegenwoordiging bestaat uit de Assemblée Nationale (577 zetels) en de Senaat. Voor de naam van de huidige premier: zie hier.
Frankrijk was een van de grondleggers van de Europese Unie en heeft op 1 januari 2002 als munteenheid de Franse franc verruild voor de euro.
[bewerk] Bestuurlijke indeling
Zie Bestuurlijke indeling van Frankrijk voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Sinds 1972 is Frankrijk opgedeeld in 22 regio's, die op hun beurt weer zijn onderverdeeld in departementen, arrondissementen, kantons en tenslotte gemeenten. Frankrijk telt in totaal 36.778 gemeentes.
[bewerk] Overzeese departementen en gebieden
Er zijn 4 overzeese departementen (Départements d'Outre-Mer, DOM) die ook elk apart het statuut van een regio hebben. De Départements d'Outre-Mer zijn: Frans-Guyana, Guadeloupe, Martinique en Réunion (ze zijn trouwens alle vier afgebeeld op de achterkant van alle eurobankbiljetten, onderaan links naast de Canarische eilanden). Frankrijk bezit ook nog andere overzeese gebieden die echter geen deel uitmaken van de Europese Unie, dit zijn: Saint-Pierre en Miquelon, Wallis en Futuna, Mayotte, Nieuw-Caledonië, Frans-Polynesië, Clipperton, de Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden en de Verspreide Eilanden in de Indische Oceaan.
[bewerk] Bevolking
Tegen het einde van de jaren '90 waren er 40 Franse steden die meer dan 100.000 inwoners hadden, maar slechts Parijs had er meer dan één miljoen. Ongeveer 75% van de bevolking woont in stedelijke gebieden. Tot het eind van Tweede Wereldoorlog was de bevolkingsgroei van Frankrijk een van de laagste van Europa, maar in naoorlogse decennia kwam daar verandering in. Frankrijk heeft net als andere Europese landen door de immigratie uit armere landen een grote etnische diversiteit gekregen. Een grote toevloed van hoofdzakelijk Noord-Afrikaanse immigranten heeft een groot effect gehad op diverse Franse steden, in het bijzonder Parijs en Marseille.
Het Frans is de nationale taal van Frankrijk. Er zijn ook een aantal regionale dialecten, maar het gebruik daarvan daalt. Elzassisch, een Duits dialect, wordt gesproken in de Elzas en voor een deel in Lotharingen. Een klein aantal Fransen in Frans-Vlaanderen spreekt Frans-Vlaams, eigenlijk een variant van het West-Vlaams. In Keltisch Bretagne wordt het Bretons nog gesproken. In het zuiden van Frankrijk worden verschillende varianten van het Occitaans gesproken. Catalaans wordt gesproken in het oostelijke deel van de Pyreneeën, het Baskisch in het westelijke deel van de Pyreneeën, en Corsicaans wordt gesproken op het eiland Corsica. Zie verder Talen in Frankrijk.
Het rooms-katholicisme is veruit de grootste godsdienst in Frankrijk, dat nominaal door ongeveer 80% van de bevolking wordt aangehangen, hoewel slechts ongeveer 5% daadwerkelijk naar de kerk gaat. Als gevolg van de immigratie uit Azië, Turkije en Noord-Afrika heeft Frankrijk daarnaast een grote moslimbevolking gekregen: 3 tot 5 miljoen. Er zijn kleinere aantallen protestanten en joden. De scheiding van kerk en staat werd definitief ingevoerd via de grondwet in 1905.
Het onderwijsniveau in Frankrijk is hoog. Er zijn universiteiten in onder andere Parijs, Lyon, Toulouse, Marseille, Bordeaux, Rijsel, Montpellier, Straatsburg, Rennes, Grenoble en Nancy.
[bewerk] Belangrijke steden
Zie ook: lijst van Franse plaatsenBelangrijke of bekende plaatsen in Frankrijk zijn zoal: Amiens – Arras – Avignon – Bordeaux – Bourges – Brest – Caen – Calais (Kales) – Cannes – Chamonix - Chartres – Châtellerault – Cherbourg - Clermont-Ferrand - Compiègne – Dijon – Duinkerke – Grenoble - La Rochelle - Le Havre – Le Mans – – Limoges – Lourdes - Lyon – Marseille – Metz - Montpellier – Nancy – Nantes – Narbonne – Nice – Nîmes – Orléans – Parijs – Perpignan - Poitiers – Reims – Rennes - Rijsel – Rouen – Straatsburg – Toulon – Toulouse – Tours – Troyes – Vendome - Verdun - Versailles - Vichy
Op de lijst van wereldsteden staan de volgende Franse steden:
Zie voor Metropolen in Europa: Metropool en Lijst met de grootste metropolen van Europa
[bewerk] Bezienswaardigheden
Zie ook:
[bewerk] Economie
Frankrijk is één van de belangrijkste economische mogendheden van de wereld. De landbouw speelt een grotere rol dan in de economieën van de meeste andere industrielanden. Een groot deel van de waarde van totale landbouwuitvoer komt uit vee voort (vooral rundvee, varkens, gevogelte en schapen). De berggebieden en Noordwest-Frankrijk zijn de belangrijkste veegebieden. De belangrijke gewassen van het land zijn tarwe, suikerbieten, graan, gerst en aardappels. In het noordwesten is het ideaal om vroeg in het jaar groenten te kweken, vanwege het zachte klimaat. De grond in het Centraal Massief is minder vruchtbaar. Fruitteelt is belangrijk in het zuiden. Frankrijk is een van de belangrijkste producenten van wijn in de wereld. De bekendste wijngaarden zijn in Bourgondië, Champagne, de valleien van de Rhône en van de Loire en het gebied van Bordeaux. De centra van de wijnhandel zijn Bordeaux, Reims, Dijon en Cognac.
Belangrijke industrieën van Frankrijk zijn machines, chemische producten, auto's, metalen, vliegtuigen, elektronische apparatuur en voedsel (vooral Franse kaas). De geavanceerde technologische industrieën groeien eveneens.
Het toerisme is een belangrijke economische sector vooral het zuiden de Côte d'Azur aan de Middellandse Zee. Andere bekende toeristengebieden zijn Normandië en Bretagne in het Noorden en de Provence in het Zuiden. Ook de Franse Alpen en Dordogne en kastelen van de Loire zijn geliefd bij toeristen.
Parijs is beroemd vanwege zijn luxegoederen. Naast Parijs zijn de belangrijkste industriële steden Metz en Straatsburg in het noordoosten; in het noorden Roubaix en Rijsel; in het zuidoosten Lyon en Grenoble; in het zuiden Marseille, Toulouse, Nice en Nîmes; in het westen Bordeaux en Nantes.
Meer dan is de helft van de handel van Frankrijk vindt plaats met andere leden van de Europese Unie. Japan, de Verenigde Staten en China zijn ook belangrijke handelspartners. De belangrijkste uitvoerproducten zijn machines en vervoersapparatuur, chemische producten, levensmiddelen, landbouwproducten, ijzer- en staalproducten, textiel en kleding. Belangrijke invoerproducten zijn ruwe olie, machines en apparatuur, landbouwproducten, chemische producten en ijzer- en staalproducten. Kernenergie levert 75% van alle elektriciteit op uit Frankrijk. De belangrijkste havens zijn Rouen, Le Havre, Cherbourg, Brest, Saint-Nazaire, Nantes, Bordeaux, Toulon, Duinkerke en Marseille.
Frankrijk heeft een uitgebreid spoorwegsysteem, waaronder een netwerk van hogesnelheidslijnen voor de TGV dat zich sinds 1981 vanuit Parijs in alle windrichtingen en ook naar het buitenland vertakt. Via de Kanaaltunnel is er ook een spoorverbinding met Groot-Brittannië.
De overheid had voorheen meerderheidseigendommen in vele handelsbanken, enkele industrieën en het telefoonsysteem. Er is recente beweging naar privatisering geweest, hoewel de energieproductie, openbaar vervoer en de defensie-industrieën nog door de overheid gecontroleerd worden.
[bewerk] Sport
Frankrijk is op het gebied van wielrennen, voetbal en jeu de boules een gerenommeerd land. Bekende Franse sportwedstrijden zijn:
Frankrijk is tevens het thuishonk van parkour en horseball, twee nieuwe sporten met een toenemende populariteit.
[bewerk] Klimaat
Het klimaat en het landschap zijn behoorlijk verschillend. In Nederland hebben we één soort klimaat. In Frankrijk zijn er drie verschillende klimaatzones.
- Vochtig zeeklimaat; met vaak frisse zomers bijvoorbeeld ten westen van de lijn Bayonne-Rijsel
- Semi-landklimaat of tussenliggend klimaat met strenge winters en warme zomers. Bijvoorbeeld in de Elzas, Lotharingen, langs het Rhônedal en in de gebergten ( Alpen, Pyreneeën, Centraal Massief)
- Mediterraan klimaat met zachte winters en hete zomers. Dit is in het zuiden van Frankrijk.
[bewerk] verkeer en vervoer
In Frankrijk is een wegennet van autosnelwegen waar op belangrijke wegen tol (peage) wordt geheven. Er is ook een prima een spoorwegnet met de TGV. De luchthavens zijn o.a. in Parijs, Lyon, Nice en Marseille. De Société Nationale des Chemins de fer Français (afkorting: SNCF) is de Franse nationale spoorwegmaatschappij.
[bewerk] Cultuur
In Frankrijk bestaat cultuur uit muziek, film, toneel en kunst. Er zijn veel schouwburgen, musea en bioscopen. Er worden diverse landelijke en plaatselijke evenementen gehouden.
Zie ook:
[bewerk] Eten en drinken
De Franse keuken is erg bekend en geliefd. Er zijn diverse streekgerechten. Franse gerechten zijn o.a. bouillabaisse. De Franse wijn en Franse kaas (wel 400 soorten) zijn erg bekend.
Zie ook:
[bewerk] Media
Media in Frankrijk bestaat uit:
- Franse kranten:
- Franse televisie:
- Franse tijdschriften zijn o.a.:
[bewerk] Natuur
Frankrijk heeft veel natuur, in bijna alle departementen zijn er diverse natuurgebieden met nationale parken.
[bewerk] Onderwijs
Onderwijs in Frankrijk begint bij het kleuteronderwijs (écoles maternelles). Onderwijs is in Frankrijk verplicht voor kinderen van 6 tot 16 jaar. Het onderwijs bestaat uit het basisonderwijs (école élémentaire) en voortgezet onderwijs (collège). Tot het 15e jaar daarna nog minstens één jaar naar school in het algemeen vormend technisch of beroepsonderwijs. Daarna volgt hoger onderwijs.
[bewerk] Overige onderwerpen
[bewerk] Literatuur
- Frédéric Monera, L'idée de République et la jurisprudence du Conseil constitutionnel - Paris, L.G.D.J., 2004 [1]-[2]
[bewerk] Externe links
- Officiële website van de Franse President (Engels)
- Officiële website van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken (Engels)
- Frankrijk op Wikitravel
- ...meer externe links in de Open Directory
| {{{afb_links}}} | Europese Unie (EU) |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Toetredende landen (2007): |
|||
