Beitel
Een beitel is een scherp stuk gereedschap, met een wigvormige snede. Het is meestal van staal vervaardigd en wordt gebruikt voor steenbewerking, houtbewerking en voor metaalbewerking. Beitels kunnen machinaal en handmatig toegepast worden.
[bewerk] Houtbeitel
Houtbeitels kunnen we onderscheiden in hak- en steekbeitels. Beide zijn voorzien van een hecht van hout of kunststof. Met een hakbeitel kan met gebruikmaking van een houten hamer een gat in het hout gehakt worden voor een verbinding. Een steekbeitel gebruiken we om hout af te steken bijvoorbeeld om een halfhoutverbinding te maken. Beide typen beitels kunnen gebruikt worden om houtverbindingen te maken, bijvoorbeeld een zwaluwstaartverbinding, waarbij zowel van hak- als steekwerk sprake is. Ook in allerlei andere gereedschappen voor houtbewerking vinden we beitels: in de blokschaaf, sponningschaaf, boorschaaf enzovoort.
Het scherpe uiteinde, de vouw, wordt geslepen met een hoek van ongeveer 25 graden. Deze hoek is belangrijk, want wordt deze hoek te scherp dan zal de beitel makkelijk beschadigen en is hij eerder bot. Is de hoek daarentegen te groot, dan is er moeilijk mee te werken.
Op het handvat of hecht van een hakbeitel kan geslagen worden met een houten hamer. Vaak wordt ook op de steekbeitel met een hamer geslagen. Dit is echter niet de bedoeling, het handvat wordt dan beschadigd en kan splijten, of de beitel kan krom worden en dus waardeloos.
Steekbeitels zijn er vaak in de breedtematen van 4 mm tot omstreeks 50 mm.
[bewerk] Metaalbeitel
Beitels voor metaalbewerking worden meestal in een machine gebruikt, zoals bijvoorbeeld in een metaaldraaibank. Vanzelfsprekend moet een beitel voor metaalbewerking zeer hard zijn. Als de temperatuur oploopt, kan de beitel vervormen. Soms is het daarom nodig dat de beitel gekoeld wordt met een vloeistof (bijvoorbeeld met water).
