Portaal:Tweede Wereldoorlog/Uitgelicht

Baron Carl Gustaf Emil Mannerheim (4 juni 1867 – 28 januari 1951) was Finlands beroemde chef-staf en later president van Finland (1944–1946). Eerder, van 1918 tot 1919, was hij regent van Finland. Tijdens de Finse burgeroorlog (1918-1919) was hij legeraanvoerde van het Witte Leger dat tegen het Rode Leger van de Bolsjewisten (communisten) vocht. Hij werd geboren op een kasteel in Askainen, als derde zoon. In 1882 ging Mannerheim naar de militaire academie in Hamina. In 1906 werd hij trainingsinstructeur van een cavalerieschool.

In de Tweede Wereldoorlog werd Mannerheim benoemd tot Fins opperbevelhebber. Onder zijn leiding verweerde het Finse leger zich dapper tijdens de Winteroorlog tegen de Sovjets. In het voorjaar van 1940 echter moesten de Finnen zich overgeven, maar enkele leidende politici dachten toen al aan revanche. In 1941 verklaarden de Finnen opnieuw de Sovjet-Unie de oorlog, maar vanaf 1943 moesten de Finnen zich gestaag terugtrekken. Een maand na het aftreden van president Ryti (4 augustus 1944) sloot Mannerheim in zijn hoedanigheid als president vrede met de Sojvet-Unie.
(lees verder)

[bewerk]

De Supermarine Spitfire is een jachtvliegtuig dat door de RAF tijdens de Tweede Wereldoorlog werd ingezet en in dienst bleef tot in de jaren vijftig. Van dit door R.J. Mitchell ontworpen toestel werden er ongeveer 23.000 gebouwd door de Supermarine Division van Vickers Armstrong Ltd.

Het vliegtuig is vooral bekend door de rol die het speelde tijdens de Slag om Engeland. De Spitfire valt op door zijn stroomlijn en ellipsvormige vleugels. De versie Mk. XIV haalde een maximum snelheid van 721 km/h op een hoogte van 8000 meter.

Experts zeggen dat de vliegeigenschappen van de Spitfire en zijn Duitse tegenstander, de Messerschmitt Bf 109 elkaar maar weinig ontliepen. Een voordeel van de Spitfire was het betere zicht vanuit de cockpit, een kwestie van leven of dood voor een jachtpiloot. De bolvormige kap bood de mogelijkheid om zowel naar beneden, naar boven als in het rond te kijken.
(lees verder)

[bewerk]

Dwight Ike Eisenhower (14 oktober 1890 - 28 maart 1969) was een Amerikaans militair en politicus. Hij werd geboren in Denison, Texas. Tijdens de Eerste Wereldoorlog commandeerde hij een oefenkamp voor tanks.
Tussen de beide wereldoorlogen was hij vier jaar verbonden aan het Onderministerie van Oorlog.In 1942 voerde hij de eerste geslaagde geallieerde landing in Europa uit, op Sicilië. Hij werd echter het meest bekend door zijn commando over operatie Overlord, de landing in Normandië. Na de oorlog werd hij stafchef van het Amerikaanse leger en kort daarna de 34e president van de Verenigde Staten (1953-1961), met de verkiezingsslogan "I Like Ike", wat tevens zijn bijnaam was. Tijdens zijn ambtstermijn probeerde hij onder meer om de spanning van de Koude Oorlog te verminderen, waar hij gedeeltelijk in slaagde o.m. door zijn staatsbezoek aan Chroejtsjov, maar het tegenbezoek werd afgelast nadat een Amerikaans spionagetoestel neergehaald werd boven Rusland. Hij stierf in een ziekenhuis in Washington, op 79-jarige leeftijd.
(lees verder)

[bewerk]

De term Holocaust duidt op de systematische Jodenvervolging door de Nazi's voor en in de Tweede Wereldoorlog. Zij is in zwang gekomen vanuit de Verenigde Staten, waar eind jaren zeventig de gelijknamige televisieserie grote aandacht trok. Onder Holocaust (of de Shoah) (van het Griekse holokauston - 'ολοκαυστον = brandoffer aan een godheid) verstaat men voornamelijk de moord op ongeveer zes miljoen Europese joden en andere groeperingen, zoals homoseksuelen, Esperantisten, zigeuners, economisch onwaardigen, Polen, gehandicapten en mensen die zich verzetten tegen de nazi's, grotendeels in concentratiekampen, door de Duitse nazi's en hun handlangers gedurende de Tweede Wereldoorlog.
(lees verder)

[bewerk]

De Slag om Arnhem was de veldslag die van 17 tot 25 september 1944 in en rond Arnhem plaatsvond, als onderdeel van Operatie Market Garden.
Via een luchtlandingsoperatie wilde de Britse generaal Bernard Montgomery bij Arnhem de brug over de Rijn veroveren. Gelijktijdig zou een grondoffensief het Britse 2e Leger, via eveneens door luchtlandingsoperaties veroverde bruggen bij Son, Grave en Nijmegen tot in Arnhem brengen.
Na de Duitse capitulatie zou de voor de aanvoer essentiële haven van Antwerpen voor de Geallieerden bereikbaar zijn. De aanval mislukte onverwacht, omdat er een onaangekondigde aanwezigheid was van een Duitse SS-pantserdivisie.
(lees verder)

[bewerk]

Adolf Hitler (Braunau-am-Inn (Oostenrijk-Hongarije), 20 april 1889 – Berlijn, 30 april 1945) was een Duits politicus en dictator. Hij was de leider van het Duitse Derde Rijk. Tijdens zijn bewind vonden de Holocaust en diverse andere genocides plaats. Hitler droeg hiervoor de eindverantwoordelijkheid. Hitler ontketende een wereldoorlog toen hij zijn lebensraum-ideaal, zoals beschreven in zijn boek Mein Kampf, wou verwezenlijken. Eerst behaalde hij sucessen, maar uiteindelijk werd hij verslagen door een coalitie van alle democratische landen.

In de Holocaust werden circa 6 miljoen Joden vermoord. Hoewel Hitler nooit veroordeeld is voor oorlogsmisdaden, omdat hij zelfmoord pleegde voor hij terecht kon staan, wordt hij over het algemeen beschouwd als een van de grootste oorlogsmisdadigers in de geschiedenis van de mensheid.
(lees verder)

[bewerk]

Isoroku Yamamoto (4 april 1884 - 18 april 1943) was een belangrijk Japans admiraal tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was het die het plan ontwierp om de Amerikaanse basis van Pearl Harbor aan te vallen waardoor Amerika in het wereldconflict werd betrokken. Ook tijdens de Slag bij Midway, waarbij Japan zijn overwicht in de Stille Oceaan verloor, en bij de Slag om Guadalcanal was Yamamoto commandant van de Japanse vloot.
Admiraal Yamamoto studeerde in de VS, aan de Harvard-universiteit. Daarom werd hij door extremistische landgenoten beschouwd als te pro-Amerikaans. Ondanks dat werd hij in 1939 toch opperbevelhebber van de Japanse vloot. Hij was een groot voorstander van het uitbreiden van de vloot vliegdekschepen.
In 1943 werd zijn jachtvliegtuig neergeschoten toen hij een verkenningstocht maakte langs de Japanse steunpunten. Hij overleed even later.
(lees verder)

[bewerk]

Tweeënzeventig jaar geleden, op 30 juni 1934, vond de Nacht van de Lange Messen plaats. Tijdens die bewuste nacht werd de hele top van de SA, het partijleger van de Duitse Nazi-partij, de NSDAP, vermoord door de SS van Heinrich Himmler. Dit onder verschillende voorwendselen: het zouden homo's zijn, of men zou samengezworen hebben tegen de nieuwe rijkskanselier Adolf Hitler. In de werkelijkheid wou hij zijn greep op de Duitse samenleving nog verstevigen door andere machthebbers, die zouden kunnen uitgroeien tot tegenstanders, preventief uit te schakelen. Daarom werden ook invloedrijke figuren, zoals generaal Kurt von Schleicher, of oude tegenstanders. De meeste slachtoffers hadden geen idee dat Hitler hier achter zat, en stierven met Heil Hitler op hun lippen.
Tot op vandaag wordt de term Nacht van de Lange Messen nog metaforisch gebruikt wanneer een vereniging, regime of partij een interne afrekening houdt.
(lees verder)

[bewerk]

Georgi Konstantinovitsj Zjoekov (Гео́ргий Константи́нович Жу́ков) (1 december 1896 - 18 juni 1974) was de belangrijkste Sovjetgeneraal uit de Tweede Wereldoorlog. Zjoekov werd geboren in Strekovka ten zuidwesten van Moskou. Op 19 jarige leeftijd werd hij opgeroepen voor dienst in het tsaristische leger waarin hij snel opklom in rang. Na de machtovername van de bolsjevisten sloot hij zich aan bij het Rode Leger. Zjoekov was een briljant generaal die de Japanners versloeg in de Sovjet-Japanse grensoorlog in de jaren 1939-1940, de slag bij Moskou wist te winnen, de slag om Stalingrad won en Berlijn veroverde. Hij verloor geen enkele slag.
Na de dood van Jozef Stalin werd hij opgepakt door voormalig KGB-chef Lavrenti Beria, maar dat schaadde zijn carrière niet. In 1955 werd hij minister van Defensie en in 1956 lid van het Politbureau. In 1957 werd hij vanwege zijn immense populariteit door Nikita Chroejtsjov ontslagen en 17 jaar later, in 1974, stierf hij in de buurt van Moskou.
(lees verder)

[bewerk]

Auschwitz was een Duits nazi vernietigings- en concentratiekamp bij de Poolse stad Auschwitz (Pools: Oświęcim). Het kamp lag in Zuid-Polen, enkele tientallen kilometers westelijk van de stad Kraków.
Het kamp Auschwitz bestond uit drie hoofdkampen en 39 satelliet-werkkampen. De hoofdkampen waren: Auschwitz I', Auschwitz II (Birkenau) en Auschwitz III (Monowitz).
Naar Auschwitz werden in totaal meer dan 1,5 miljoen mensen gedeporteerd. Hiervan werden ongeveer 1,1 miljoen direct na aankomst vergast of doodgeschoten. Minstens 200.000 mensen kwamen om door ziekten of honger of ze werden na korte tijd alsnog naar de gaskamers gestuurd.
(lees verder)

[bewerk]

De Kristallnacht was een georganiseerde aanval tegen joden in Duitsland in de nacht van 9 op 10 november 1938. In heel Duitsland werden joden aangevallen. De naam Kristallnacht verwijst naar het vele glaswerk dat tijdens die aanvallen vernield werd.
De actie was door Joseph Goebbels gemanipuleerd. Het moest op een volkswoede lijken, maar in feite namen de SA (‘Sturmabteilung’) deel aan de plunderingen, die zelfs door hen werden gecoördineerd. De SS was niet geïnformeerd. De nacht wordt in Duitsland Reichspogromnacht of Reichskristallnacht genoemd.
Het was de eerste echte grote geweldpleging tegen de joden sinds de machtsovername door de nazi’s in 1933. De schade werd de joodse gemeenschap aangerekend – zij kreeg een boete van een miljard Reichsmark.
(lees verder)

[bewerk]

De Tweede slag om El Alamein vormde het keerpunt in de Noord-Afrika campagne, en wordt samen met de slag om Stalingrad gezien als één van belangrijke keerpunten tijdens de Tweede Wereldoorlog in het voordeel van de geallieerden.
Na de eerste slag om El Alamein nam generaal Bernard Montgomery in augustus 1942 het bevel over van Claude Auchinleck.
Hoewel Churchill aandrong op een snelle aanval, nam Montgomery zijn tijd. Uiteindelijk begon hij zijn aanval op de 100,000 man en 500 tanks van het Afrika Korps, met 200,000 man en 1,000 tanks.
Deze slag was Montgomery's grootste overwinning.
(lees verder)

[bewerk]

De Bruneval Raid, uitgevoerd in de nacht van 27 februari 1942, was een militaire actie met als doel onderdelen van de Duitse radar Würzburg (FuMG 62) gelegen te Bruneval in Frankrijk, over te brengen naar Engeland. De Würzburg-radar werd toegepast bij de Duitse anti-vliegtuig batterijen tijdens de Tweede Wereldoorlog en het station bij Bruneval diende als Duits waarschuwingseenheid tegen de geallieerde schepen en vliegtuigen die de kust van West-Europa naderden.

Hoewel er zware Duitse weerstand was, slaagde het team erin om vitale onderdelen van de radar mee naar Engeland te nemen, en om twee gevangenen te maken, waaronder de radio-operator. De commando-eenheid werd geëvacueerd door middel van marineschepen op de Franse kust.
(lees verder)

[bewerk]

Bergen-Belsen was een berucht concentratiekamp uit de Tweede Wereldoorlog waar ongeveer 70.000 mensen zijn vermoord. Het kamp was het grootste concentratiekamp binnen Duitsland. Het ligt in de deelstaat Nedersaksen, vijftig kilometer ten noorden van Hannover, en ten zuidwesten van de stad Bergen.

Het kamp is in 1940 gesticht als kamp voor krijgsgevangenen. Vanaf 1941 werden er ongeveer 20.000 Russische soldaten gemarteld en vermoord. De SS nam het bevel over in april 1943. Er waren geen gaskamers in Bergen-Belsen, aangezien de massamoorden in de meer oostelijk gelegen kampen plaatsvonden. Niettemin zijn er duizenden joden, homoseksuelen, Roma en Sinti gemarteld en verhongerd.
(lees verder)

[bewerk]

Fat Man was de atoombom die op 9 augustus 1945 door de Verenigde Staten boven Nagasaki in Japan werd afgeworpen.

Het 3,25 m lange massavernietigingswapen was met 4545 kg iets zwaarder dan Little Boy, die enkele dagen eerder boven Hiroshima was afgeworpen. Vanwege slecht zicht kwam de bom ongeveer 3 mijl van het doelwit terecht, daardoor vond de explosie gedeeltelijk plaats boven dunbevolkt gebied. Bij de aanval vielen ongeveer 40.000 doden en 25.000 gewonden, minder dan bij de aanval op Hiroshima.
In tegenstelling tot Little Boy bevatte Fat Man een kern van plutonium-239. Daaromheen bevond zich een laag van explosieven en een neutronenabsorberende laag van aluminium en boor. Door de ontsteking van de explosieven werd in de plutoniumkern een kernsplijtingsreactie op gang gebracht.
(lees verder)

[bewerk]

Met Nazi-Duitsland, het Derde Rijk of soms ook Duizendjarige Rijk wordt een periode in de geschiedenis van Duitsland bedoeld die liep van 30 januari 1933 tot 8 mei 1945 onder het naziregime. In deze periode (1939) begon nazi-Duitsland de Tweede Wereldoorlog, die in Europa op 8 mei 1945 eindigde met de capitulatie van Duitsland.

De nazi's noemden hun staat het Derde Rijk. Als Eerste Rijk gold het oude Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie (843-1806), als Tweede Rijk het Duitse Keizerrijk (1871-1918). Volgens hun verwachting zou het Derde Rijk (minstens) 1000 jaar bestaan.
In overeenstemming met de keizerrijken werd ook het Derde Rijk geleid door een figuur, namelijk Hitler, die de stichter was van het Derde Rijk dat begon met zijn verkiezingsoverwinning en eindigde met zijn dood.
(lees verder)

[bewerk]

Het Altmark-incident was een incident dat plaatsvond op 16 februari 1940 tijdens de Tweede Wereldoorlog tussen Duitsland en Groot-Brittannië in de toen nog neutrale Noorse wateren.

De Altmark was een Duits schip dat 229 Britse krijgsgevangenen vervoerde van schepen die door de zware Duitse kruiser Graf Spee tot zinken gebracht waren. De Noorse admiraal Tank-Nielsen dwong de Duitse kapitein een inspectie toe te laten. Het schip werd echter doorgelaten onder Noorse escorte. De Britten ontdekten het schip echter, en de HMS Cossack liet het schip aan de grond lopen in het Jøssingfjord, enterde het (de laatste entering van de Royal Navy) en nam de krijgsgevangen mee naar Groot-Brittannië. Dit incident leidde onrechtstreeks tot de Duitse bezetting van Noorwegen.
(lees verder)

[bewerk]

La Coupole is een betonnen ondergronds bunkercomplex gelegen in de Franse gemeente Helfaut, in de buurt van Saint-Omer, in het departement Pas-de-Calais. Het bunkercomples is gebouwd door de Duitsers, meer bepaald door de Organization Todt en lokale dwangarbeiders, met als doel het bouwen van V-2-raketten en ook het afvuren ervan.

Het volledige complex werd nooit afgebouwd. Hetgeen er nu nog staat, de koepel van 71 meter doorsnee en 7 km onderaardse gangen werden gebouwd in 9 maanden. Toen de Geallieerden ontdekten wat er gaande was, bombardeerden ze het complex verscheidene malen, vooral in de laatste 5 maanden van de bouw. In juli 1944 werd het bouwen gestaakt, er was dan al 100.000 m³ beton gebruikt. Ondanks het harde werk is er nooit een V-2 gelanceerd.
(lees verder)

[bewerk]

De Enigma was een Duitse codeermachine uit de Tweede Wereldoorlog. Het toestel werd in de jaren '20 van de twintigste eeuw gecommercialiseerd door Chiffriermaschinen AG en in gebruik genomen door verscheidene Europese bedrijven, diplomatieke diensten en legers, maar werd vooral berucht als codeermachine van de Wehrmacht vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nazi-Duitsland.

Nadat eerst de Poolse en nadien, tijdens de Tweede Wereldoorlog, de Britse inlichtingendienst erin slaagde de Enigmacodes te breken, bleek het toestel een Paard van Troje voor de Duitse oorlogsmachine. De informatie, verkregen via ontcijfering van de geheime Duitse berichten, kreeg de codenaam "Ultra" en speelde een uiterst belangrijke rol in het verloop van de Tweede Wereldoorlog, vooral in de U-bootoorlog in de Atlantische Oceaan, de veldslagen in Afrika en de Landing in Normandië.
(lees verder)

[bewerk]

De Lorenz SZ 40 en SZ 42 (Schlüsselzusatz, wat "sleuteltoevoeging" betekent) waren machines die door de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gebruikt om codesleutels te genereren. Deze codes werden gebruikt om de communicatie op hoog niveau tussen verschillende legeronderdelen te versleutelen.

Terwijl de bekende Enigma vooral gebruikt werd door onderdelen in het veld, werd de Lorenz-machine exclusief gebruikt voor het versturen van berichten op hoog niveau, zoals tussen Hitler en zijn generaals, waar men zich de zware machine en de teletypemachine kon veroorloven.
De Lorenz-machine werd ontcijferd op 30 augustus 1941, toen een Duitse operator de fout maakte om 2 keer dezelfde tekst met dezelfde instellingen te verzenden. Dit was de doorbraak voor de Engelsen die er kort daarna in slaagden om de code te breken.
(lees verder)

[bewerk]

De T-34 was een middelzware tank ingezet door het Rode Leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tijdens die oorlog was het de meest geproduceerde tank ter wereld. Het voertuig wordt algemeen gezien als een mijlpaal in de tankontwikkeling.
De tank werd voor het gebouwd in 1939 door Michail Kosjikin, een ingenieur uit Leningrad. Na de Duitse overwinningen tijdens de Blitzkrieg besloot het Rode Leger onmiddellijk een groot aantal T-34's aan te kopen. In 1941 werd beslist om een order van 2800 exemplaren te plaatsen. Toen de tanks ingezet werden, kwamen ze als een onprettige verrassing voor de Duitsers, wiens 37 mm-kanon nutteloos bleek tegen het schuine pantser van de T-34. Het enige wapen dat echt hielp was het, oorspronkelijk bedoeld voor luchtafweer, 88 mm-kanon. Door dit onverwachte succes werd de Duitse legerleiding gedwongen om het volledige tankarsenaal om te bouwen. Dit was het begin van een productieslag die uitdraaide in een overwinning voor de Sovjet-Unie. Na de oorlog werd de tank uitgevoerd naar een groot aantal landen.
(lees verder)

[bewerk]

Het nationaalsocialisme of nazisme is de benaming van de ideologie waaronder de Duitse dictatuur van 1933 tot 1945 werd uitgevoerd.

Volgens deze ideologie was het Duitse nationale ras, het Arische ras, superieur aan alle andere rassen. Dit uitgangspunt vormde de legitimatie voor het uitbuiten, martelen en doden van andere rassen. Vooral Joden en zigeuners werden hiervan het slachtoffer gedurende de Tweede Wereldoorlog en gedurende de Holocaust. Aanhangers van het nationaalsocialisme worden ook wel nazi's genoemd. Het nationaalsocialisme komt voort uit het extreme nationalisme dat aan het einde van de negentiende eeuw een enorme bloei doormaakte. Dit extreme nationalisme werd gekenmerkt door antisemitisme en racisme. Ook plaatst het het groeps- en volksbelang boven het individuele belang en keert het zich sterk tegen het individualisme.
(lees verder)

[bewerk]

Operatie Fall Gelb was tijdens de Tweede Wereldoorlog de naam voor het Duitse militaire plan van het Oberkommando der Wehrmacht (OKW) om de Benelux-gebieden aan te vallen en in te nemen. Deze militaire actie werd uitgevoerd in mei 1940 en zou in juni worden gevolgd door operatie Fall Rot om Frankrijk als geheel te verslaan.
De aanval begon op 10 mei 1940, 's morgens, en hoewel hij eigenlijk uitlekte, was hij een groot succes. Het plan bestond in een nevenaanval op Nederland, terwijl de hoofdaanval in België kwam te liggen. Om de Geallieerden de indruk te geven dat de speerpunt van de invasie in Midden-België lag, werd daar een krachtige aanval uitgevoerd, maar de echte aanval kwam door de Ardennen, waarvan alle militaire bevelhebbers, behalve de Duitse, dachten dat het ondoordringbaar was.
(lees verder)

[bewerk]

De Slag om de Ardennen (of Ardennenoffensief) was het laatste grote offensief van het Duitse leger aan het westelijk front in de Tweede Wereldoorlog. De slag vond plaats van 16 december 1944 tot 27 januari 1945. In de Engelstalige wereld staat deze strijd bekend onder de naam Battle of the Bulge, zo genoemd vanwege de vorm van de frontlijn (een uitstulping of zak).

Het Duitse offensief, met als codenaam Wacht am Rhein begon op 16 december 1944. De bedoeling was een snelle doorstoot vanuit de Ardennen om de geallieerde opmars in tweeën te splijten, waarna in noordelijke richting moest worden doorgestoten om Antwerpen in te nemen. De Duitse aanval verliep eerst succesvol, mede door het verrassingseffect, maar liep daarna vast in een tekort aan brandstof, de hardnekkige Amerikaanse tegenstand en het slechte weer.
(lees verder)

[bewerk]

Plan-Frederiks is een in 1942 door secretaris-generaal K.J. Frederiks opgestelde lijst van Joden die volgens de politicus in een uitzonderingspositie verkeerden, en daarom van concentratiekampen gespaard mochten blijven. Frederiks liet deze Joden in drie zogenaamde reserveringskampen in de Achterhoek plaatsen teneinde ze te beschermen. Hij had hier van Duitse zijde toestemming voor gekregen, omdat de bezetter het als een geschikte kans zag om een grote groep Joden te verzamelen.

Naast K.J. Frederiks was ook J. Van Dam bezig met een lijst, de zgn. Lijst Van Dam. De Joden die op de lijst vermeld waren, werden geïnterneerd in 3 panden in Gelderland en hun deportatie zou zo lang mogelijk uitgesteld worden, zodat men hoopte op afstel. Helaas bleek dit ijdele hoop. In 1943 werden de bijna 700 Joden naar Theresiënstadt gedeporteerd.
(lees verder)

[bewerk]

Heinrich Luitpold Himmler (München, 7 oktober 1900 – Lüneburg, 23 mei 1945) was een Duits nationaal-socialistisch politicus. Hij was tevens de leider van de SS en één van de leiders van de NSDAP. Himmler wordt als hoofdverantwoordelijke gezien voor de Holocaust, en is daarmee één van de grootste misdadigers van de Tweede Wereldoorlog.

Himmler was sinds 1925 Reichsführer-SS, het hoofd van de SS. Hij nam actief deel aan de uitroeiing van de SA in 1934 en naar aanleiding daarvan kreeg hij ook het commando over de Gestapo, die tot dan toe toebehoorde aan Hermann Göring. Hij bleef aan het hoofd staan van deze organisatie tot het einde van de oorlog en kreeg er nog vele mandaten bij. Toen Duitsland in 1945 de oorlog verloor, probeerde hij te onderhandelen met de Geallieerden waarna hij door Adolf Hitler ontslagen werd wegens hoogverraad. Hij ontsnapte eerst aan de Geallieerden, maar gaf zich later aan en toen hij onderzocht werd pleegde hij zelfmoord met een cyaankalipil.
(lees verder)

[bewerk]

Chiang Kai-shek (pinyin: Jiang Jieshi; trad. Chin.: 蔣介石) (31 oktober 1887 – Taiwan, 5 april 1975), was een Chinees nationalistisch politicus. Hij was afkomstig uit de gezeten burgerij. Hij sloot zich aan bij de Revolutionaire Liga van Sun Yat-sen, die later werd omgedoopt (1911) tot Kwomintang (in het Westen dikwijls afgekort als KMT).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd China aangevallen door de Japanners, die hun oog hadden laten vallen op Mantsoerije. Omdat het Chinese leger van de nationalisten niet sterk genoeg was om de aanval het hoofd te bieden, moest Chiang Kai-shek toenadering zoeken tot de Communistische leider Mao Zedong. In 1943 werd Chiang Kai-shek president van China, maar in 1945 vielen de Communisten en de Nationalisten elkaar weer aan. In 1949 vluchtte hij naar Taiwan, maar in 1950 werd hij opnieuw president van China. Hij overleed 25 jaar later op Taiwan.
(lees verder)

[bewerk]

Dresden, een Duitse stad in Saksen, werd in de nacht van 13 februari en op 14 februari 1945 door de geallieerden gebombardeerd. Dresden was nog nooit tevoren gebombardeerd. Dresden was een stad met een historisch belangrijk centrum, vele Duitsers dachten dat dit niet aangevallen zou worden en vluchtten naar deze stad. De vluchtelingen waren grotendeels afkomstig uit het oosten van Duitsland dat in die periode door de Sovjet-Unie werd veroverd.

Begin 1945 maakten de geallieerden zich op voor het eindoffensief tegen Duitsland. Onderdeel van het plan was het uitvoeren van zogenaamde 'tapijtbombardementen' op steden met als doel het maximaliseren van de schade en het aantal slachtoffers en het breken van de Duitse moraal. Dresden was begin 1945 een zeer belangrijk knooppunt van spoorlijnen, onder meer richting het oosten van Duitsland.
De aanval werd uitgevoerd in 3 golven die ongeveer 30.000 slachtoffers maakten, mede door de grote branden die ontstonden.
(lees verder)

[bewerk]

Karel Willem Frederik Marie Doorman (23 april 1889 – 28 februari 1942) was een Nederlands Schout-bij-nacht. De Engelse naam voor zijn rang is Rear Admiral, en zo raakte hij bij de geallieerden onder zijn bevel, en later in de Engels sprekende wereld, bekend als Admiral Doorman. Doorman kwam om tijdens de Slag in de Javazee. Ter nagedachtenis heeft de Koninklijke Marine tot drie keer toe een schip naar hem genoemd (zie Hr. Ms. Karel Doorman).

In 1940 werd hij Schout-bij-nacht en volgde zijn benoeming tot eskadercommandant te Soerabaja. Begin 1942 kreeg hij het bevel over de Combined Striking Force van ABDACOM, het American British Dutch Australian Command. Doorman kwam om het leven toen zijn schip De Ruyter tijdens de Slag in de Javazee tot zinken werd gebracht. Met de beroemde woorden "All ships follow me" gaf hij aan dat "alle schepen" niet de Exeter, die al vernietigd was, maar het vlaggenschip De Ruyter moesten volgen. In de daarop volgende uren gingen onder meer de kruisers De Ruyter en Java verloren.
(lees verder)

[bewerk]

Baron Carl Gustaf Emil Mannerheim (4 juni 1867 – 28 januari 1951) was Finlands beroemde chef-staf en later president van Finland (1944–1946). Eerder, van 1918 tot 1919, was hij regent van Finland. Tijdens de Finse burgeroorlog (1918-1919) was hij legeraanvoerde van het Witte Leger dat tegen het Rode Leger van de Bolsjewisten (communisten) vocht. Hij werd geboren op een kasteel in Askainen, als derde zoon. In 1882 ging Mannerheim naar de militaire academie in Hamina. In 1906 werd hij trainingsinstructeur van een cavalerieschool.

In de Tweede Wereldoorlog werd Mannerheim benoemd tot Fins opperbevelhebber. Onder zijn leiding verweerde het Finse leger zich dapper tijdens de Winteroorlog tegen de Sovjets. In het voorjaar van 1940 echter moesten de Finnen zich overgeven, maar enkele leidende politici dachten toen al aan revanche. In 1941 verklaarden de Finnen opnieuw de Sovjet-Unie de oorlog, maar vanaf 1943 moesten de Finnen zich gestaag terugtrekken. Een maand na het aftreden van president Ryti (4 augustus 1944) sloot Mannerheim in zijn hoedanigheid als president vrede met de Sojvet-Unie.
(lees verder)

[bewerk]

De Kriegsmarine was de Duitse naam voor de Duitse zeemacht van 1935 tot 1945. De marine heette sinds het einde van de Eerste Wereldoorlog Reichsmarine, de opvolger van de in 1898 door Alfred von Tirpitz opgerichte Kaiserliche Marine.

Tussen 1918 en 1933 werd de Reichsmarine ontbonden en van praktisch al haar grotere oorlogsschepen ontdaan. De Reichsmarine mocht tijdens deze periode alleen een kustwacht-functie vervullen. U-boten en aanverwante schepen werden zonder meer verboden. Ook mocht de marine niet meer dan 100.000 man tellen.

Toen Adolf Hitler in 1933 aan de macht kwam werd de Kriegsmarine weer opgebouwd en werd admiraal Erich Raeder de nieuwe opperbevelhebber. Na diens ontslag, begin 1943, werd Karl Dönitz bevelhebber. De Kriegsmarine was tijdens deze periodes een van de onderdelen van de Wehrmacht. In die periode groeide de marine weer uit tot een zeemacht die naam waardig.
(lees verder)

[bewerk]

De Bierkellerputsch of Hitlerputsch vond plaats in de avond/nacht van 8 november op 9 november 1923. Op dat moment probeerden Adolf Hitler, enkele vooraanstaande nazi's en de SA, samen met generaal Erich Ludendorff van de Conservatieve Nationalisten, in München de macht te grijpen.

Hitler hoopte vanuit München de regering van de Duitse Weimarrepubliek omver te werpen. Hij kreeg echter niet voldoende steun en de poging werd uiteindelijk door politie en leger neergeslagen. Vier politieagenten en zestien demonstranten kwamen om bij deze gebeurtenis, die plaatsvond in de Bürgerbräukeller; vandaar de naam Bierkellerputsch.

Voor zijn aandeel in deze putsch werd Hitler gedurende 1 jaar in de Landsberggevangenis geworpen. Na de putsch bleek Hitler populairder dan ooit, mede doordat hij in de gevangenis zijn boek Mein Kampf schreef. Na zijn vrijlating begon zijn opmars naar de macht.
(lees verder)

[bewerk]