Dictatuur
Een dictatuur is een staatsvorm waarin absolute macht doorgaans bij één persoon berust, de dictator.
In de meeste dictaturen is er sprake van systematische onderdrukking van tegenstanders van de dictator en andere andersdenkenden, bijvoorbeeld door ze gevangen te nemen of zelfs te vermoorden. Een dictatuur wordt ook meestal geassocieerd met misstanden en zelfverrijking door de dictator. In het algemeen is een dictatuur het tegengestelde van een democratie.
Naast de eenpersoonsdictaturen zijn er ook dictaturen waarin een kleine groep mensen het voor het zeggen heeft. Voorbeelden zijn de diverse junta's die in Zuid-Amerika aan de macht zijn geweest, onder andere in Argentinië.
Vaak komen dictaturen tot stand door een militaire staatsgreep.
In sommige gevallen, zoals bijvoorbeeld Adolf Hitler in nazi-Duitsland, kan een dictator een democratisch gekozen persoon zijn. Eenmaal aan de macht schakelde Hitler de democratische instituties geleidelijk aan uit.
Bij de meeste oorlogen die in de 20e eeuw en 21e eeuw in de wereld zijn gevoerd, was ten minste één dictatuur betrokken.
[bewerk] Herkomst van het woord
Het woord komt van het Latijnse werkwoord dictare, wat bevelen betekent. In het oude Rome benoemde de Senaat soms in noodsituaties iemand tot dictator. Die persoon had dan voor bepaalde duur alle macht - hij had het letterlijk voor het zeggen. Tot zijn bevoegdheden behoorde ook het beschikken over leven en dood. De term dictator had toen nog niet de negatieve bijklank die hij nu wel heeft.
[bewerk] Varianten
De dictatuur kent verscheidene varianten:
- dictatuur (Rome), voor de Romeinse variant;
- totalitaire dictatuur, voor de variant die zich legitimeert op basis van een ideologie;
- autocratie, voor de moderne variant met één dictator;
- meerpersoonsdictatuur, voor de moderne variant met meerdere dictators (zie ook eenpartijstaat, militaire dictatuur of junta).
| {{{afb_links}}} | Staatsvorm | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
absolutisme · aristocratie · cesaropapie · constitutionele monarchie · democratie · diarchie · dictatuur · federatie · Islamitische republiek · monarchie · oligarchie · parlementaire democratie · plutocratie · pontificaat · republiek · staat · theocratie · vorstendom |
