In deze lijst staan verwijzingen naar voor de Nederlandse rechtspleging belangrijke rechterlijke uitspraken (zie ook: jurisprudentie).

Alhoewel sommige zaken internationaal zijn (en dus ook elders van toepassing), zal het merendeel van de hieronder besproken jurisprudentie betrekking hebben op het Nederlandse recht.

Naar rechterlijke uitspraken wordt als volgt verwezen:

instantie - datum uitspraak - roepnaam

Bijvoorbeeld:

HR 30-01-1959 Quint/Te Poel

De instantie is in dit geval de Hoge Raad, het arrest werd gewezen op 30 januari 1959, en het arrest is bekend onder de naam Quint/Te Poel, in dit geval omdat dat de procespartijen waren (dus Quint tegen Te Poel).

Inhoud 1 Privaatrecht 1.1 Goederenrecht 1.2 Verbintenissenrecht 1.2.1 Bronnen van verbintenissen 1.2.2 Dwaling 1.2.3 Nietigheid en Vernietigbaarheid 1.2.4 Fiducia 1.2.5 Nakoming 1.2.6 Onrechtmatige daad 1.2.6.1 Verkeersaansprakelijkheid 1.2.7 Rechtmatige daad 1.2.8 Precontractuele fase 1.2.9 Redelijkheid en billijkheid 1.2.10 Uitleg van overeenkomst 1.2.11 Vertrouwensleer 1.2.12 Vrij verkeer 1.2.13 Overig 2 Publiekrecht 2.1 Belastingrecht 2.1.1 Heffingsgrondslag BTW 2.1.2 Ondernemerschap voor de omzetbelasting 2.1.3 Fiscaal compromis 2.1.4 Europees belastingrecht 2.1.5 Vaste inrichting 2.1.6 Winstbegrip 2.2 Europees recht 2.2.1 Autonome rechtsorde & supranationale werking EU 2.2.2 Belastingrecht in EU 2.2.3 Directe verticale werking richtlijn 2.2.4 Prejudiciële vragen 2.2.5 Schadevergoeding door staat 2.2.6 Vrij verkeer van goederen EU 2.2.7 Vrijheid van vestiging 2.2.8 Verboden staatssteun 2.3 Staats- en bestuursrecht 2.3.1 Art. 6 EVRM 2.3.2 Bevoegdheid 2.3.3 Rechtsmacht 2.3.4 Toetsing algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb) 2.3.5 Marginale toetsing 2.3.6 Vertrouwensbeginsel 2.3.7 Deskundigenonderzoek 2.3.8 Formele rechtskracht 2.3.9 Gevolgen van vernietiging besluit 2.3.10 Onrechtmatigheid 2.3.11 Onrechtmatige overheidsdaad 2.4 Strafrecht 2.4.1 Bewijs 2.4.2 Causaliteit 2.4.3 Legaliteitsbeginsel 2.4.4 Locus delicti 2.4.5 Opsporingsonderzoek 2.4.6 Poging 2.4.7 Straf- en schulduitsluiting 2.4.8 Verdenking 2.4.9 Voor- en hoofdvragen (art. 348/350 WvSv) 2.4.10 Vrijheidsbeneming 2.4.11 Art. 6 EVRM 2.5 Externe links

[bewerk] Privaatrecht

[bewerk] Goederenrecht

• HR 26 maart 1936 Sleepboot Egbertha (natrekking)
• HR 14 maart 1904 Lantaarnpaal-arrest (beperking eigendomsrecht)

[bewerk] Verbintenissenrecht

[bewerk] Bronnen van verbintenissen

• HR 12 maart 1926 Goudse Bouwmeester
• HR 30 januari 1959 Quint/Te Poel
• HR 26 januari 1990 Van der Valk
• HR 29 januari 1993 Vermobo/Van Rijswijk

[bewerk] Dwaling

Dwaling is één van de wilsgebreken bij de contractsluiting. Bijvoorbeeld: U hebt een kast gekocht waarvan u dacht dat ze rood was, maar ze is geel; u hebt zich dus vergist (gedwaald).

• HR 10 juni 1932 Marktcafé
• HR 15-11-1957 Baris/Riezenkamp
• HR 19-06-1959 Kantharos van Stevensweert
• HR 21-01-1966 Booy/Wisman
• HR 30-11-1973 Van der Beek/Van Dartel
• HR 21-12-1990 Van Geest/Nederlof

[bewerk] Nietigheid en Vernietigbaarheid

• HR 11 Mei 1951 Flora/van der Kamp
• HR 17 november 1967 Pos/Van den Bosch

[bewerk] Fiducia

Fiducia staat voor zakelijke zekerheden als pand en hypotheek.

• HR 25-01-1929 Brouwerij I (Bos/Heineken)
• HR 19-05-1995 Keereweer/Sogelease

[bewerk] Nakoming

• HR 15-07-1849 De Bourbon I
• HR 05-10-1849 De Bourbon II

[bewerk] Onrechtmatige daad

• HR 31-01-1919 Lindenbaum/Cohen
• HR 05-11-1965 Kelderluik
• HR 21 maart 1975 Aangereden hartpatiënt (causaliteit)
• HR 04-11-1988 ABP/Stuyvenberg
• HR 20-03-1992 Bussluis
• HR 06-10-1995 Disloque
• HR 22-03-2002 NVM/Telegraaf
• HvJ EG 12-06-2003 Brennerpas (sv)

[bewerk] Verkeersaansprakelijkheid

• HR 01-06-1990 Kolkman

[bewerk] Rechtmatige daad

• HR 15 maart 1996 Van der Tuuk Adriani/Batelaan (ongerechtvaardigde verrijking)

[bewerk] Precontractuele fase

• HR 15-11-1957 Baris/Riezenkamp
• HR 18-06-1982 Plas/Valburg
• HR 23-10-1987 VSH/Shell
• HR 27-11-1992 Felix/Aruba
• HR 12-08-2005 CBB/JPO (AA 2005, p. 1027)

[bewerk] Redelijkheid en billijkheid

• HR 19-05-1967 Saladin/HBU

[bewerk] Uitleg van overeenkomst

• HR 13-03-1981 Haviltex
• HR 28-04-1989 Liszkay/Harman

[bewerk] Vertrouwensleer

Voorbeeld: Een koper ziet een auto staan ter waarde van 1000 euro, maar de verkoper bedoelt 10000 euro. De verkoper kon er dus rechtmatig op vertrouwen dat de koper wist dat het 10000 euro zou zijn.

• HR 11-12-1959 Eelman/Hin
• HR 17-12-1976 Bunde/Erckens
• HR 14-01-1983 Hajziani/Van Woerden - Werknemer moet ondubbelzinnig verklaren voor ontslag. Indien werknemer redelijkerwijs de verklaring niet begrijpt, omdat hij de taal niet machtig is, rust op werkgever een onderzoeksplicht, bijvoorbeeld een tolk inhuren.
• HR 12-09-1986 Westhoff/Spronsen - Meldingsplicht gaat boven onderzoeksplicht, indien gebrek aan verkoop.

[bewerk] Vrij verkeer

• HvJ EG 12-06-2003 Brennerpas (sv)

Meldingsplicht

[bewerk] Overig

• HR 03-03-1905 Blaauboer/Berlips
• HR 11-03-1977 Stolte/Schiphoff
• HR 23-06-1989 GCN/Nieuwegein II
• HR 22-12-1989 Kempkes/Samson
• HR 18-01-1991 Varkensmester Leffers (Swillarrest)
• HR 10-09-1993 Den Dulk
• HR 03-04-1998 Meiland

[bewerk] Publiekrecht

[bewerk] Belastingrecht

[bewerk] Heffingsgrondslag BTW

• HvJ EG 18/92 Chaussures Bally

[bewerk] Ondernemerschap voor de omzetbelasting

• EHvJ 60/90 Polysar
• EHvJ 230/94 Renate Enkler
• EHvJ 110/94 Inzo
• EHvJ 37/95 Ghent Coal

[bewerk] Fiscaal compromis

• BNB 1990/6
• BNB 1992/133
• BNB 1992/302
• BNB 1993/63
• WFR 1993/91 n° 28 493
• WFR 1993/91 n° 28 495
• EHRM 25-02-1993 Funke
• EHRM 17-12-1996 Saunders

[bewerk] Europees belastingrecht

• HvJ EG 14-02-1995 Schumacker
• HvJ EG 11-08-1995 Wielockx
• HvJ EG 15-05-1997 Futura
• HvJ EG 17-07-1997 Leur Bloem
• HvJ EG 12-05-1998 Gilly
• HvJ EG 14-09-1999 Gschwind
• HvJ EG 16-05-2000 Zurstrassen

[bewerk] Vaste inrichting

• EHvJ 168/84 Berkholz

[bewerk] Winstbegrip

• BNB 1978/252 Zweedse grootmoeder

[bewerk] Europees recht

[bewerk] Autonome rechtsorde & supranationale werking EU

• EHvJ 26/62 Van Gend en Loos Europese Unie heeft eigen rechtsorde. Deze staat boven nationale rechtsorde. Hoogste orgaan.
• EHvJ 6/64 Costa vs ENEL Direct doorwerking EU-recht
• EHvJ 11/70 Internationale Handelsgesellschaft
• EHvJ 106/77 Simmenthal

[bewerk] Belastingrecht in EU

Zie Europees belastingrecht

[bewerk] Directe verticale werking richtlijn

• EHvJ 25/62 Plaumann
• EHvJ 271/91 Marshall

[bewerk] Prejudiciële vragen

• EHvJ 283/81 CILFIT

[bewerk] Schadevergoeding door staat

• EHvJ 9/90 Francovich
• EHvJ 48/93 Brasserie du Pecheur

[bewerk] Vrij verkeer van goederen EU

• EHvJ 120/78 Cassis de Dijon
• EHvJ 8/74 Dassonville

[bewerk] Vrijheid van vestiging

• EHvJ 41/74 Van Duyn
• EHvJ 208/00 Uberseering BV

[bewerk] Verboden staatssteun

• EHvJ 382/99 Pomphouders

[bewerk] Staats- en bestuursrecht

[bewerk] Art. 6 EVRM

Het recht op een eerlijk proces.

• EHRM 23-10-1985 Benthem
• EHRM 29-05-1986 Feldbrugge
• HR 12-12-1986 Fokkende broers
• HR 20-11-1989 Kostowski
• EHRM 09-04-1994 Van de Hurk
• EHRM 28-09-1995 Procola
• EHRM 26-08-1997 De Haan
• EHRM 06-05-2003 Kleyn

[bewerk] Bevoegdheid

• HR 15-07-1849 De Bourbon I
• HR 05-10-1849 De Bourbon II
• HR 13-01-1879 Meerenberg

[bewerk] Rechtsmacht

• HG 28-10-1818 Ros/Olymolen
• HR 31-12-1915 Guldemond/Noordwijkerhout
• HR 12-12-1986 Fokkende broers
• HR 27-03-1987 Amsterdam/IKON
• HR 23-06-1989 GCN/Nieuwegein II
• HR 14-04-1989 Harmonisatiewet
• HR 28-02-1992 Changoe
• ARRS 06-05-1997 Van Vlodrop

[bewerk] Toetsing algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb)

• CRvB 31-10-1935 Utrechtse gemeentesecretaris
• HR 27-03-1987 Amsterdam/IKON
• HR 10-04-1987 GCN/Nieuwegein I
• HR 23-06-1989 GCN/Nieuwegein II
• HR 24-04-1992 Zeeland/Hoondert
• HR 28-03-1990 Leidraad administratieve boeten
• HR 25-10-1991 Cornelissen/Groningen
• HR 20-05-1994 DE NEGENDE VAN OMA
• HR 28-06-1996 Rolrichtlijn

[bewerk] Marginale toetsing

De rechter moet zeer terughoudend zijn in zijn beoordeling.

• HR 04-01-1963 Landsmeer
• HR 16-05-1986 Landbouwvliegers
• ARRS 09-05-1996 Maxis en Praxis
• ARRS 15-02-1999 Nellen I

[bewerk] Vertrouwensbeginsel

• HR 15-07-1849 De Bourbon I
• HR 05-10-1849 De Bourbon II
• HR 07-01-1970 Belastingresolutie
• HR 12-04-1978 Doorbraakjurisprudentie
• CRvB 20-01-1994 Domburgse wethouder

[bewerk] Deskundigenonderzoek

• EHRM 18-03-1997 Mantovanelli

[bewerk] Formele rechtskracht

• HR 16-05-1986 Heesch/Van de Akker
• HR 15-06-1979 Grubbenvorst/Caldenbroich
• HR 24-02-1984 St.-Oedenrode/Driessen
• HR 17-12-1999 Groningen/Raatgever
• HR 02-02-1990 Bolsius

[bewerk] Gevolgen van vernietiging besluit

• HR 04-03-1952 Emmense Baliekluivers
• HR 28-02-1975 Parochiehuis Woerden
• AR 12-01-1982 Paul-Krugerbrug I
• AR 22-11-1983 Paul-Krugerbrug II
• HR 18-01-1991 Varkensmester Leffers (Swillarrest)
• HR 03-04-1998 Meiland

[bewerk] Onrechtmatigheid

• HR 30-01-1914 Krul
• HR 10-03-1972 Vermeulen/Lekkerkerker - Indien een burger of onderneming een vergunning heeft, waarmee die een ander tot last komt, denk hierbij aan feest met harde muziek of een vuilnisbelt naast een druivengaard, gaat dat recht niet boven de rust van een ander.
• HR 17-09-1982 Zegwaard/Knijnenburg
• HR 18-12-1992 Kuunders
• Vz AR 29-10-1992 Onderdoorgang De Welle

[bewerk] Onrechtmatige overheidsdaad

• HR 20-11-1924 Ostermann
• HR 25-05-1928 De Marchant et d'Ansembourg
• HR 24-01-1969 Pocketbooks II
• EHRM 21-02-1986 James
• HR 30-11-1994 Het Witte Paard
• HR 18-01-1991 Varkensmester I
• HR 31-05-1991 Van Gog/Nederweert
• HR 18-02-1994 Kabayel
• HR 06-01-1998 Pikmeer II

[bewerk] Strafrecht

[bewerk] Bewijs

• HR 20-12-1926 De auditu
• HR 01-02-1972 Meer en Vaart

[bewerk] Causaliteit

• HR 07-05-1985 Haarlemse doodslag

[bewerk] Legaliteitsbeginsel

Een tussenkomst van een democratisch orgaan is noodzakelijk.

• HR 13-01-1879 Meerenberg
• HR 06-04-1915 Azewijnse paard
• HR 23-05-1921 Elektriciteit

[bewerk] Locus delicti

• HR 06-04-1915 Azewijnse paard

[bewerk] Opsporingsonderzoek

• HR 26-06-1962 Bloedproef II
• HR 14-01-1975 Ruimte
• HR 04-12-1979 Tallon
• HR 28-05-1985 Keukenkastje
• HR 14-10-1986 Schaduwen I
• HR 14-10-1986 Schaduwen II
• HR 17-03-1987 Cocaïne in linnenkast
• HR 02-02-1988 Stormsteeg
• HR 08-11-1988 Rectaal fouilleren
• HR 08-11-1988 Aanwezigheid RC bij huiszoeking
• HR 19-12-1995 Zwolsman
• HR 11-06-1996 NJ 1996/688 (geen roepnaam)
• HR 14-01-1997 Pro-actief op Sint-Maarten

[bewerk] Poging

• HR 19-06-1911 Hoornse taart
• HR 24-10-1978 Uitzendbureau Cito
• HR 08-09-1987 Grenswisselkantoor

[bewerk] Straf- en schulduitsluiting

• HR 15-10-1923 Opticien - Het belang van een hulpbehoevende gaat boven de letter van de wet.
• HR 20-02-1933 Veearts
• HR 01-03-1983 Meta Hofman
• HR 23-10-1984 Bijlmer noodweer

[bewerk] Verdenking

• HR 12-04-1897 Muilkorf
• HOF Amsterdam 03-06-1977 Hollende kleurling - De omstandigheden moet objectief zijn voor artikel 27 SV - verdachte. Bijvoorbeeld, een neger die net uit een bar komt, genaamd Caribean Nights, en de politie ziet, vervolgens richting de politie rent en opgepakt wordt. Terwijl die buurt bekent staat vanwege de hoge mate waarin in narcotica wordt gehandeld. Deze omstandigheden geven nog geen gerechtvaardigde aanleiding om hem op te pakken.
• HR 06-12-1983 Damrak

[bewerk] Voor- en hoofdvragen (art. 348/350 WvSv)

• HR 20-02-1962 Brasserskade
• HR 01-12-1981 Taal dagvaarding II
• HR 27-06-1995 Klare taal I
• HR 27-06-1995 Klare taal II

[bewerk] Vrijheidsbeneming

• HR 02-10-1979 Nalatige inspecteur
• HR 04-03-1980 Herstel cautieverzuim
• HR 29-09-1981 Plastic boodschappentasje
• HR 01-10-1985 Antwoordkaart
• HR 23-12-1986 Cautie in bar
• HR 19-04-1988 Spontane bekentenis
• HR 13-05-1997 Zaanse verhoormethode

[bewerk] Art. 6 EVRM

• EHRM 21-02-1984 Öztürk
• EHRM 25-02-1993 Funke
• EHRM 24-02-1994 Bendenoun
• EHRM 08-02-1996 Murray
• EHRM 17-12-1996 Saunders

[bewerk] Externe links

• www.rechtspraak.nl Recente Nederlandse jurisprudentie
• europa.eu.int/eur-lex Toegang tot EU-regelgeving en jurisprudentie
• curia.eu.int/jurisp HvJ EG jurisprudentie (vanaf 1997)
• cmiskp.echr.coe.int EHRM jurisprudentie
• www.student.unimaas.nl/jch.pronk Verzameling jurisprudentie