Warzywa
Z Wikipedii
Warzywa to rośliny zielne (jednoroczne, dwuletnie lub wieloletnie), które służą człowiekowi za pokarm bez technologicznego przerobu - w postaci naturalnej. Mogą być spożywane w całości lub tylko częściowo (nasiona, kwiatostany, owoce, pędy, liście, korzenie).
Można je zjadać na surowo, ugotowane, usmażone lub upieczone. Używane są również w przetworach lub jako przyprawy. Uprawą i produkcją warzyw zajmuje się warzywnictwo.
Warzywa są bardzo ważnym składnikiem odżywczym człowieka - stanowią źródło witaminy C i prowitaminy A, a także błonnika i składników mineralnych. Mają wysoką wartość biologiczną i dietetyczną.
Rośliny warzywne należą do wielu rodzin i pochodzą z różnych stron świata.
Wyróżniamy ich następujące grupy:
Spis treści |
[edytuj] warzywa kapustne
- brokuł (Brassica oleracea var. botrytis italica)
- jarmuż (Brassica oleracea convar. acephala var. sabellica)
- kalafior (Brassica oleracea var. botrytis)
- kalarepa (Brassica oleracea var. gongylodes)
- kapusta brukselska (brukselka)(Brassica oleracea var. gemmifera)
- kapusta chińska (Brassica chinensis)
- kapusta głowiasta biała (Brassica oleracea var. capitata f. alba)
- kapusta głowiasta czerwona (Brassica oleracea var. capitata f. rubra)
- kapusta pekińska (Brassica pekinensis)
- kapusta włoska (Brassica oleracea var. sabauda)
[edytuj] warzywa cebulowe
- cebula perłowa (Allium ampeloprasum)
- cebula zwyczajna (cebula kartoflanka, cebula wielopiętrowa) (Allium cepa)
- czosnek (Allium sativum)
- por (Allium porrum)
- rokambuł (Allium ophioscordon Don.)
- szalotka (Allium ascalonicum)
- siedmiolatka (Allium fistulosum)
- szczypiorek (Allium schoenoprasum)
- brukiew wodna (Nasturcium officinale)
[edytuj] warzywa liściowe
- burak liściowy, boćwina (Beta vulgaris var. cicla)
- burak ćwikłowy, botwina (Beta vulgaris var. esculenta)
- cykoria sałatowa (Cichorium intybus var. foliosum)
- cykoria endywia (Cichorium endivia)
- pietruszka naciowa (Petroselinum hortense ssp. macrocarpum)
- portulaka warzywna (Portulaca oleracea)
- roszponka warzywna (Valerianella locusta)
- pieprzyca siewna, rzeżucha ogrodowa (Lepidium sativum)
- sałata siewna (Lactuca sativa)
- seler naciowy (Apium graveolens var. dulce)
- szpinak zwyczajny (Spinacia oleracea)
- szpinak nowozelandzki, trętwian czterorożny (Tetragonia expansa)
- rukola, rokietta siewna (Eruca sativa)
- mniszek lekarski (Taraxacum officinale)
[edytuj] warzywa korzeniowe
- burak ćwikłowy (Beta vulgaris)
- marchew zwyczajna (Daucus carota)
- pasternak zwyczajny (Pastinaca sativa)
- pietruszka korzeniowa (Petroselinum hortense ssp. microcarpum)
- salsefia (Tragopogon porrifolius)
- seler korzeniowy (Apium graveolens var. rapaceum)
- wężymord czarny korzeń, skorzonera (Skorzonera hispanica)
[edytuj] warzywa psiankowate
- oberżyna (bakłażan) (Solanum melongena)
- papryka roczna (Capsicum annuum)
- pomidor uprawny (Lycopersicon esculentum)
- ziemniak (Solanum tuberosum)
- rodzynek brazylijski, miechunka peruwiańska (Physalis peruviana)
- miechunka pomidorowa (Physalis ixocarpa)
[edytuj] warzywa dyniowate
- dynia (odmiany: kabaczek, cukinia, patison, dynia makaronowa) (Cucurbita pepo)
- kawon (arbuz) (Citrullus vulgaris)
- melon (Cucumis melo)
- ogórek (Cucumis sativus)
[edytuj] warzywa rzepowate
- brukiew, karpiel (Brassica napus var. napobrassica)
- rzepa (Brassica rapa var. rapifera)
- rzodkiew (Raphanus sativus var. major)
- rzodkiewka (Raphanus sativus var. sativus)
- rzodkiew japońska, daikon (Raphanus sativus longipinnatus)
[edytuj] warzywa strączkowe
- bób (Vicia faba var. major)
- ciecierzyca pospolita (Cicer arietinum L.)
- fasola zwykła (Phaseolus vulgaris)
- fasola wielkokwiatowa (Phaseolus coccineus syn. multiflorus)
- groch (Pisum sativum)
- soczewica jadalna (Lens culinaris)
- soja (Glycine max)
[edytuj] warzywa wieloletnie
- chrzan (Armoracia rusticana)
- rabarbar ogrodowy (Rheum rhaponticum)
- szczaw zwyczajny (Rumex acetosa)
[edytuj] warzywa różne
- batat (Ipomoea batatas)
- ciecierzyca pospolita (Cicer arietinum)
- karczoch zwyczajny (Cynara scolymus)
- kard (karczoch hiszpański) (Cynara cardunculus)
- koper ogrodowy (Anethum graveolens)
- kukurydza cukrowa (Zea mays var. saccharata)
- majeranek ogrodowy (Origanum majorana)
- maniok jadalny (Manihot esculenta)
- słonecznik bulwiasty, topinambur ( Helianthus tuberosus)
- pochrzyn chiński (Dioscorea batatas)
Do warzyw zalicza się czasem także grzyby np. pieczarkę (Agaricus bisporus).
