Sudan

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy państwa. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Sudan – największe państwo afrykańskie, położone w północno-wschodniej Afryce nad Morzem Czerwonym.

جمهورية السودان


Flaga Sudanu	Godło Sudanu

Dewiza: brak oficjalnej dewizy

republika autorytarna

Głowa państwa

prezydent
Omar Hassan al-Baszir

Szef rządu

prezydent
Omar Hassan al-Baszir

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

10. na świecie
2 505 810 km²
5%

Liczba ludności
• całkowita (2005)
• gęstość zaludnienia

30. na świecie
40 187 486
16 osób/km²

Niepodległość

od Egiptu i Wielkiej Brytanii
1 stycznia 1956

Jednostka monetarna

dinar sudański (SDD)

Strefa czasowa

UTC +2

Hymn państwowy

Nahnu Djundulla Djundulwatan

SUD

+249

Długość granic lądowych: 7687 km

Egipt 1273 km
Erytrea 605 km
Etiopia 1606 km
Kenia 232 km
Uganda 435 km
Demokratyczna Republika Konga 628 km
Republika Środkowoafrykańska 1165 km
Czad 1360 km
Libia 383 km

Długość wybrzeża: 853 km
Najniższy punkt: Morze Czerwone 0 m n.p.m.
Najwyższy punkt: Kinyeti 3187 m n.p.m.
Grupy etniczne: Murzyni 52%, Arabowie 39%, Bedża 6%, inni 3%
Religie: sunnici 70% (w centrum i na północy kraju), animiści 25%, chrześcijanie 5% (głównie na południu i w Chartumie)
Języki: arabski (urzędowy), nubijski, Ta Bedawie, języki nilotyckie, języki nilo-hamityckie, języki sudańskie, angielski
Podział administracyjny: 26 wilajetów
PKB: 2100 USD na mieszkańca (szacunek za 2005 rok)

[edytuj] Sytuacja polityczna

Krajem rządzą arabscy islamiści, którzy zwalczają chrześcijan i animistów. Południowa część kraju, Sudan Południowy, jest zniszczona 20 latami walk i po podpisaniu w 2005 roku porozumienia pokojowego, kontrolowana przez Sudańską Ludową Armię Wyzwolenia. W grudniu po wmieszaniu się w sprawy sąsiedniego Czadu, Sudan rozpoczął konflikt zbrojny ze swym sąsiadem.

[edytuj] Historia

Na terytorium dzisiejszego Sudanu istniała jedna z najstarszych kultur w Afryce - państwo Kusz ze stolicą w Napata (950 p.n.e. - 300 p.n.e.). W IV wieku p.n.e. zastąpiło je państwo Meroe. W V-VI wieku w Sudanie pojawiło się chrześcijaństwo, zostało jednak później wyparte przez islam. Arabowie utworzyli w Sudanie dwa sułtanaty: Fung na wschodzie i Darfur na zachodzie. W XVI wieku znalazły się one pod dominacją osmańską. W XIX wieku kontrolę nad Sudanem sprawowali Egipcjanie, którzy swoim wicekrólem w Sudanie wyznaczyli brytyjskiego generała Charlesa Gordona.

Gdy w roku 1882 w Egipcie pojawili się Brytyjczycy bardzo szybko zainteresowali się też Sudanem. Ich postępy w tym kraju przyhamowało znacząco powstanie mahdystów (1881-1885). Po jego stłumieniu i politycznym konflikcie z Francją Sudan stał się kondominium brytyjsko-egipskim. W roku *1948 kraj uzyskał autonomię, a pierwszego dnia 1956 roku niepodległość. Błyskawicznie doszło do konfliktu między zamieszkującą północną część kraju ludnością arabską i żyjącymi na południu ludami murzyńskimi. Na rasowe podłoże konfliktu nakłada się również religijne, gdyż Arabowie są prawie wyłącznie muzułmanami, a Murzyni to w dużej mierze chrześcijanie i animiści.

Pierwsza wojna domowa skończyła się w 1972 przyznaniem południu autonomii. Jednak 11 lat potem jej ograniczanie spowodowało wybuch nowej wojny, w której według szacunków zginęło ponad 2 miliony ludzi. Wojnę zakończyło dopiero nadanie 9 stycznia 2005 autonomii Sudanowi Południowemu wraz z obietnicą przeprowadzenia tam w 2011 referendum niepodległościowego.

Od 23 grudnia 2005 Sudan jest w stanie wojny z Czadem. Przyczyną wybuchu wojny było, według rządu w Ndżamenie, wspieranie czadyjskich rebeliantów przez rząd Sudanu. Rebelianci napadli na przygraniczne, czadyjskie miasto Adre, zabijając około 100 ludzi. Ponadto Czad oskarża sudańską milicję o napadanie na terytorium Czadu, rabowanie i palenie wsi.