Raducz
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°52'31" N 020°18'34" E
| Raducz | |
| Województwo | łódzkie |
| Powiat | skierniewicki |
| Gmina | Nowy Kawęczyn |
| Sołtys | nie posiada |
| Położenie | 51° 52' 31'' N 20° 18' 34'' E |
| Wysokość | ok. 140 m n.p.m. |
| Populacja (2006) - liczba ludności |
poniżej 30 osób. |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
46 |
| Kod pocztowy | 96-115 |
| Tablice rejestracyjne | ESK |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Raducz – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie skierniewickim, w gminie Nowy Kawęczyn. Raducz wchodzi w skład sołectwa Nowy Dwór.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Raducz leży na Równinie Łowicko-Błońskiej, w północno-wschodniej części województwa łódzkiego, przy bocznej drodze odchodzącej na wschód od szosy Skierniewice – Rawa Mazowiecka, w odległości ok. 70 km na południowy zachód od Warszawy. Odległość od stolicy województwa – Łodzi także wynosi ok. 70 km.
Skierniewice (siedziba powiatu) leżą ok. 18 km na północny zachód od wsi, siedziba gminy Nowy Kawęczyn znajduje się w odległości ok. 4,5 km od osady, zaś sołectwo w Nowym Dworze dzieli od Raducza około 1 kilometr.
W odległości 4 km od osady przebiega międzynarodowa droga szybkiego ruchu E-67 Warszawa – Katowice (tzw. Gierkówka).
[edytuj] Ludność
Od lat 70. XX wieku Raducz ma w głównej mierze charakter letniskowy. Na stałe zamieszkuje go nieco ponad 30 osób (niemal wyłącznie w części wschodniej), natomiast w okresie letnim liczba mieszkańców wzrasta kilkakrotnie. Do przełomu lat 50. i 60. Raducz był typową wsią rolniczą licząca ok. 200-250 mieszkańców. W latach następnych stopniowo następowało znaczące zmniejszenie tej liczby spowodowane odpływem ludności do miast, głównie do Łodzi, Warszawy i Skierniewic, oraz w mniejszym stopniu do Rawy Mazowieckiej. To stamtąd obecnie pochodzi większość osób spędzających lato w osadzie. Są to niemal wyłącznie dawni mieszkańcy wioski lub ich potomkowie. Ludność stała zajmuje się rolnictwem tylko dla zaspokojenia własnych potrzeb, źródłem utrzymania są renty i emerytury oraz praca zarobkowa w zawodach pozarolniczych.
Poza stałą ludnością i - od lat 70. - letniakami, w Raduczu, na terenie tamtejszej jednostki wojskowej, aż do lat 90. przebywało także od kilkudziesięciu do ponad tysiąca żołnierzy.
[edytuj] Charakter osady
[edytuj] Zabudowa
Raducz jest charakterystyczną dla środkowej Polski ulicówką, zabudowania znajdują się jednak nietypowo - w zdecydowanej większości po jednej (północnej) stronie drogi. Wieś składa się z 2 części: wschodniej (starszej) i zachodniej, niegdyś na mapach nazywaną jako Raducz – Kolonia. Każda z połówek osady ma po ok. 20 domów rozciągniętych na długości ok. 0,5 km, oddalone są one od siebie od siebie także o ok. 0,5 km. Domy w Raduczu są stare, wszystkie postawiono jeszcze przed II wojną światową, wszystkie są parterowe, z dwuspadowym dachem, niemal wszystkie – murowane. Jedynie kilka jest zamieszkiwanym przez cały rok, pozostałe służą jako letniska.
Na wschodnim końcu wsi, w pobliżu dawnego dworu (obecnie stanowiącego własność MSW) znajduje się niewielka stara aleja, wysadzana kasztanowcami, długa na ok. 100 m.
Inna aleja, długości ok. 200 m., znajduje się po obu stronach znajdującego się we wsi początkowego fragmentu drogi prowadzącej do Babska, nieopodal dawnego pastwiska dla bydła. Składają się na nią stare, ponadstuletnie, częściowo spróchniałe wierzby.
Do lat 60. we wsi znajdował się również niewielki park, stanowiący niegdyś własność dworu, lecz obecnie zarósł on całkowicie i zdziczał tak, że wyglądem nie odbiega od innych lasów położonych w pobliżu wsi.
Poza zabudowaniami do wsi należą też pewne obszary gruntów dawniej wykorzystywanych rolniczo. Te niegdysiejsze pola uprawne i łąki należące do raduckich chłopów sięgały aż do rzeki Rawki (ok. 1,5 - 3 km od zabudowań osady).
Na północ od osady znajdują się zabudowania dawnej jednostki wojskowej. Stoją one na terenie jednostki; cały ten obszar otoczony jest ogrodzeniem. Część tych zabudowań pochodzi jeszcze z czasów carskich. Są to długie, parterowe XIX-wieczne budynki, o czterospadowym dachu. Zbudowane są z drewnianych bali. Poza tym na terenie jednostki znajdują się zabudowania nowsze, z lat 70.
Przy zachodnim krańcu osady znajduje się boisko sportowe, wykorzystywane niekiedy do rozgrywania meczy piłkarskich przez Gminny Klub Sportowy MANCHATAN Nowy Kawęczyn.
[edytuj] Rolnictwo
Grunty orne w okolicy Raducza należą do niskich klas bonitacyjnych; obecnie niemal w całości leżą one odłogiem. Jedynie ogródki przydomowe posiadają glebę klasy IV i w nich dla zaspokojenia własnych potrzeb, mieszkańcy wsi uprawiają warzywa .
Do lat 50. Raducz był typową wsią mazowiecką, zaś jego ludność trudniła się niemal wyłącznie rolnictwem i hodowlą zwierząt. Uprawiano zboża, głównie żyto i owies, a także ziemniaki oraz warzywa, zwłaszcza kapustę, marchew i buraki cukrowe. Chów zwierząt obejmował bydło (w latach 50. we wsi żyło ponad 60 krów), świnie, konie oraz drób (głównie kury i gęsi). Przed II wojną duże znaczenie miała także hodowla owiec i kóz. Sadownictwo nie odgrywało w gospodarce wsi większej roli, jedynie jabłonie rosły w większości przydomowych ogrodów.
Od końca lat 50. znaczenie rolnictwa w życiu wsi stopniowo malało: niektórzy mieszkańcy znajdowali inne zajęcia, niezwiązane z pracą na roli, inni, zwłaszcza młodsi, przeprowadzali się do miast, pozostawiając ziemię starszym. Gdy w końcu lat 60. dano rolnikom możliwość przechodzenia na emerytury, raduckie pola i łąki zaczęły stopniowo zarastać dziką roślinnością. Jeszcze na początku lat 80. pod uprawą znajdowała się ponad połowa dawnych pól, a na pastwisku nieopodal osady pasło się kilka krów, parę koni i dziesiątki gęsi. Obecnie praktycznie wszystkie pola uprawne pozostają nieużytkowane, łąki i pastwiska zarosły, zaś ze zwierząt gospodarskich w całej wsi znajduje się jedna krowa i nieco kur.
[edytuj] Jednostka wojskowa
Raducz jest znany znacznie bardziej niż inne miejscowości podobnej wielkości dzięki istnieniu do końca lat 90. jednostki wojskowej. Jednostka ta istniała już w okresie zaborów i stacjonowało w niej wojsko rosyjskie. Po odzyskaniu niepodległości należała do Wojska Polskiego (z wyjątkiem okresu obu wojen światowych, gdy stacjonowali w niej Niemcy). Na okoliczność składania przez żołnierzy uroczystej przysięgi do Raducza zjeżdżali m.in. przedstawiciele władz państwowych. W latach 90. koszary w Raduczu stanowiły własność Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych MSW i stan taki trwał aż do likwidacji tej formacji zbrojnej. Przez koszary w Raduczu tylko po II wojnie światowej przewinęło się ponad sto tysięcy poborowych, głównie z centralnej Polski oraz Śląska. Obecnie teren dawnej jednostki, położony ok. 200 m. od wsi podlega MSW.
[edytuj] Rosyjski cmentarz wojskowy
W okresie stacjonowania w Raduczu garnizonu rosyjskiego (do 1914 r.), ok. 2 km. na wschód wsi, na obszarze położonym dziś wśród pól należących do sąsiedniej wsi Babsk, znajdował się niewielki rosyjski cmentarz wojskowy. Cmentarz uznawano za leżący w Raduczu prawdopodobnie z uwagi na to, że w tej wsi znajdowała się jednostka wojskowa; geograficznie nekropolia leżała bliżej Babska. Na cmentarzu tym grzebani byli żołnierze carscy zmarli w czasie odbywania służby wojskowej, zaś w 1914 r. pochowano tam także żołnierzy poległych w wyniku trwających w okolicy Raducza walk. Do wojny na terenie nekropolii znajdowała się niewielka cerkiew. W trakcie działań wojennych w 1914 r., podczas niemieckiego ostrzału artyleryjskiego, świątynia ta została całkowicie zniszczona, a sam cmentarz w znacznym stopniu zdewastowany. Nagrobków nigdy nie naprawiono. Jeszcze w latach 60. na terenie tym można było odnaleźć resztki kamiennych nagrobków z napisami wykonanymi cyrylicą, w latach 90. nie było już po nich żadnego śladu. Na miejscu cmentarza jest obecnie zbiorowisko drzew i krzewów, tak gęste, iż wejście na teren dawnej nekropolii jest praktycznie niemożliwe. Obszar dawnego cmentarza właśnie tym wyróżnia się z okolicy, gdyż jest jedynym w promieniu ok. 1 - 2 km zbiorowiskiem zarośli, położonym wśród pól uprawnych.
[edytuj] Historia
[edytuj] Do XIX w.
Raducz jest dość starą wsią, nie wiadomo dokładnie kiedy powstał, na pewno istniał już w XVIII w. Prawdopodobnie osada jest znacznie starsza, gdyż tereny w pobliżu wsi, jak i na całym Mazowszu były zaludnione dość gęsto już średniowieczu. W XI-XII w. w odległej od Raducza o ok. 4,5 km. Starej Rawie oraz oddalonym o 6 km. Kurzeszynie istniały drewniane grody otoczone palisadami, po których zachowały się pozostałości w postaci grodzisk. Od XIII w. potwierdzone jest także istnienie pobliskiego Jeruzala, a od XIV w. - sąsiednich: Nowego Dworu i Babska.
Na stary rodowód osady wskazuje także fakt, iż wywodzące się od nazwy wsi nazwisko szlacheckie "Raducki" pojawia się znacznie wcześniej, niż wzmianki o samym Raduczu.
Pierwotnie wieś nie była zlokalizowana w obecnym miejscu. Brak bliższych danych na temat dokładnego wcześniejszego położenia miejscowości; niezweryfikowane dane wskazują, iż wschodnia, starsza część obecnej wsi powstała na początku XIX w. po przekazaniu przez wojsko carskie niewielkiego fragmentu ziem poligonu ówczesnemu właścicielowi Raducza, który teren ten podzielił na działki i rozdzielił pomiędzy chłopów, z przeznaczeniem na zagrody.
[edytuj] Lata 1800-1914
Na początku XIX w. istniała tylko wschodnia część obecnej osady, należąca do położonego na końcu obecnej wsi dworu. Zachodnią część miejscowości w latach 20. XIX w. założyli koloniści ewangeliccy z zachodniej Europy, głównie Niemiec, osiedlający się w okolicach Rawy Mazowieckiej (osadnicy owi opuścili osadę jeszcze w XIX w.).
Od początku XIX w. Raducz stanowił odrębną gminę (aczkolwiek nazwa tej jednostki podziału administarcyjnego nie odpowiada obecnemu znaczeniu tego słowa: w owym czasie gminami mogły być miejscowości liczące powyżej 10 domostw). Gmina w Raduczu istniała do połowy XIX stulecia.
W XIX w. majątek Raducz stanowił własność Konstancji Gładkowskiej (1810-1889) – śpiewaczki opery warszawskiej – młodzieńczej miłości Fryderyka Chopina, która jest pochowana w na cmentarzu w sąsiednim Babsku, będącym parafialną nekropolią Raducza.
W XIX w. w osadzie zostały zbudowane koszary, w których stacjonował rosyjski garnizon. W okresie tym wieś rozwijała się, do czego przyczyniał się ogólny rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego, ale w głównej mierze rozwój wsi odbywał się dzięki istnieniu owej jednostki wojskowej.
[edytuj] Lata 1914 - 1939
Na początku I wojny światowej, późnym latem i jesienią 1914 r. w okolicy Raducza toczyły się ciężkie walki niemiecko-rosyjskie, będące częścią większych bojów w rejonie Rawki, po których w okolicznych lasach nadal istnieją pozostałości w formie resztek okopów. W wyniku tych walk, a zwłaszcza prowadzonego znad rzeki Rawki ostrzału położonych we wsi koszar armii rosyjskiej i położonego poza osadą rosyjskiego cmentarza wojskowego, osada nieco ucierpiała. W znacznym stopniu zniszczony został ów cmentarz wojskowy i położona na jego terenie cerkiew. W wyniku walk Rosjanie opuścili Raducz. Zajęcie osady przez Niemców i związane z tym rekwizycje niekorzystnie odbiły się na sytuacji Raducza i jego mieszkańców. Sytuację tą pogłębiał spowodowany wojną ogólny upadek gospodarczy kraju.
Po wojnie następował stopniowy rozwój osady, osiągnęła ona w owym czasie swoje największe rozmiary: liczyła ponad 50 domów, znajdowała się w niej szkoła i kilka sklepów. Z powodu niskiej jakości ziemi i związanych z tym słabych plonów ludność wsi żyła jednak dość ubogo.
Znajdująca się we wsi baza wojskowa stała się własnością Wojska Polskiego; na ogół stacjonowało w niej kilkuset żołnierzy piechoty, w niektórych latach przyjeżdżały na ćwiczenia także wojska pancerne i lotnicze.
[edytuj] II wojna światowa
W 1939 r. w okolicy Raducza toczyły się walki, zwłaszcza o położoną ok. 4 od osady strategiczną drogę prowadzącą w kierunku Warszawy. Także w samym Raduczu toczyły się starcia z Wehrmachtem o leżące we wsi koszary. W czasie próby ich opanowania, w wyniku zaskoczenia przez kilkunastoosobowy, pozostały w Raduczu oddział Wojska Polskiego Niemcy ponieśli spore straty w ludziach. Po przybyciu posiłków niemieckich i wyczerpaniu amunicji, Polacy wycofali się, usiłując prawdopodobnie przedrzeć się w kierunku większych zgrupowań wojska. Operacja ta nie powiodła się; żołnierze zostali otoczeni w jednym z domów oddalonych od głównych zabudowań osady, który został następnie podpalony. W tej sytuacji żołnierze polscy poddali się. Zostali oni następnie zamordowani i pochowani w lesie, za terenem jednostki wojskowej. Po wojnie w miejscu tym, znajdującym się ok. 1,5 km. na północ od zabudowań wsi, oddalonym od drogi, postawiono niewielki pomnik - nagrobek, na którym w pierwotnej wersji znalazła się tablica z nazwiskami wszystkich spoczywających tam żołnierzy (tablica ta zaginęła w latach 50. lub 60.)1).
Pod okupacją niemiecką Raducz przechodził typowe dla polskich wsi koleje losów, na szczęście jednak we wsi nie odbyły się egzekucje czy masowe wywózki do Rzeszy. Ponieważ dla Niemców raduckie koszary nie miały w ówczesnych warunkach znaczenia strategicznego, obsadzone zostały jedynie przez kilkunastoosobową załogę złożoną ze zmobilizowanych rezerwistów.
Raducz został wyzwolony w styczniu 1945 r. przez żołnierzy Armii Czerwonej. Stacjonujący w osadzie niewielki oddział Niemców opuścił wieś bez walki, jedynie w pobliskim lesie doszło do niewielkiego starcia w wyniku którego Rosjanie zastrzelili niemieckiego żołnierza.
1) wg innych źródeł na pomniku tym nigdy nie było tablicy z nazwiskami.
[edytuj] Po 1945 r.
Zaraz po wojnie wieś nadal znajdowała się w dobrej sytuacji: bliskość wojska miała korzystny wpływ na rozwój osady: w Raduczu mieściło się kilka sklepów oraz 4-klasowa szkoła powszechna (t.j. podstawowa), a także biblioteka publiczna. W 1954 r. Raducz stał się siedzibą gromady.
W latach 40. w Raduczu przeprowadzono reformę rolną, w wyniku czego część dotychczasowych terenów poligonu wojskowego stała się gruntami rolnymi i przeszła w ręce małorolnych chłopów z zachodniej części wsi.
Stopniowy upadek osady rozpoczął się w latach 50., wraz z emigracją większości ludności do miast. Już w 1958 r. Raducz przestał być siedzibą jednostki podziału administracyjnego. Od tej pory ogólna liczba domów zmniejszyła się o 20% w stosunku do okresu przedwojennego (z czego 4/5 zamieszkane są tylko latem), opuszczone pola zarosły, zaś liczba stałej ludności spadła ośmiokrotnie. W związku z nielicznym zaludnieniem we wsi zlikwidowano stanowisko sołtysa. Obecnie Raducz podlega sołtysowi w Nowym Dworze.
W 1956 r. wieś została zelektryfikowana, a na początku lat 60. w osadzie zainstalowano radiowęzeł (wykorzystujący tzw. kołchoźniki), który istniał istniał do połowy lat 70. Także w latach 70. na części drogi stanowiącej oś osady położono asfalt. Od tego czasu do Raducza dojeżdża PKS. Pozostała część miejscowości na wyasfaltowanie czekała do końca lat 80. Także w latach 80. we wsi pojawiła się linia telefoniczna. Już w XXI w. wieś wzbogaciła się o wodociąg. Projekt postawienia w osadzie kilku latarni, który pojawił się ok. 2000 r. nie został zrealizowany.
[edytuj] Przynależność administracyjna
Do 1954 r. Raducz wchodził w skład gminy Marianów. Po reformie administracyjnej z 1954 r., kiedy to w miejsce gmin wprowadzono nieco mniejsze jednostki podziału administracyjnego - gromady, Raducz stał się siedzibą gromady. Korekta tego podziału przeprowadzona w 1958 r. sprawiła, iż wieś ponownie związana została z Marianowem, tym razem jako siedzibą nie gminy, a gromady. We wszystkich tych układach wieś znajdowała się w obrębie powiatu rawskiego. Administracyjne związanie Raducza ze Skierniewicami nastąpiło w roku 1973, kiedy to zlikwidowano gromady i przywrócono gminę jako podstawową jednostkę podziału terytorialnego. Raducz wszedł wówczas w skład gminy Nowy Kawęczyn, należącej do powiatu skierniewickiego. Aż do roku 1975 Raducz wchodził w skład ówczesnego województwa łódzkiego. Po likwidacji powiatów, w latach 1975-1998 miejscowość należała do województwa skierniewickiego. Od 1 stycznia 1999 r. Raducz pozostając w gminie Nowy Kawęczyn wszedł w skład powiatu skierniewickiego i województwa łódzkiego.
[edytuj] Okolica
[edytuj] Ukształtowanie powierzchni
Raducz leży na terenie równinnym, zaś droga, wzdłuż której stoją domy, łagodnie wznosi się, w miarę oddalania się od rzeki Rawki. Ogólnie wahania wysokości terenu we wsi, i najbliższej okolicy nie przekraczają kilku metrów. Osada położona jest na wysokości ok. 140 m. n.p.m.
[edytuj] Roślinność
W okolicy Raducza znajdują się głównie nieużytki porośnięte przez klony, krzewy, rośliny kwiatowy oraz trawy, osty i inne chwasty. Wokół osady rozciągają się też liczne młode, niewielkie laski i zagajniki, złożone z sosen, brzózek i akacji, porastające nieużytki na dawnych gruntach ornych należących do wsi oraz nieużywany poligon wojskowy. Do zachodniego końca osady przylega niewielki sosnowy lasek. Na wschód od osady rośnie dość młody, ok. 40-50 letni las sosnowy z domieszką brzozy, zajmujący obszar kilkuset hektarów. W pobliżu Raducza brak jest natomiast dużych kompleksów leśnych.
W pobliżu zabudowań znajdują się sady oraz niewielkie obszary uprawne, na których mieszkańcy i wsi letnicy uprawiają warzywa na własne potrzeby.
Od zachodu do wsi przylegają niewielkie bagna, powstałe na miejscu dawnych, jeszcze przedwojennych, stawów hodowlanych oraz na rozlewiskach rzeki Rawki. Są one porośnięte typowymi dla tego ekosystemu roślinami, głównie trzcinami i olchami. Obecnie z powodu obniżania się poziomu wód gruntowych bagna stopniowo wysychają.
We wsi znajduje się także niewielki, zarastający staw oraz leżąca obok niego małą sadzawka, stanowiąca pozostałość po niewielkim jeziorku. Oba te obiekty na wiosnę napełniają się wodą z roztopów i w ciągu lata wysychają zupełnie, przy czym najpierw wysycha sadzawka, zaś woda w stawie utrzymuje się kilka tygodni dłużej.
Równolegle do ulicy stanowiącej oś osady płynął niegdyś niewielki strumień. Obecnie jest on całkowicie wyschnięty i jedynie po bardzo silnych opadach oraz gwałtownych roztopach w potoku tym pojawia się woda. Zdarza się to jednak tylko co kilka lat.
W odległości ok. 0,5 km. od Raducza przepływa rzeka Rawka. Cała ta rzeka oraz jej najbliższa okolica stanowi część Rezerwatu Przyrody Rawka, zaś poniżej Starej Rawy, odległej od Raducza o ok. 3 km. (w linii prostej) Rawka staje się częścią Bolimowskiego Parku Krajobrazowego. Do rzeki tej dochodziły łąki należące do raduckich chłopów. Łąki te obecnie w większości zarośnięte są przez kępy drzew, głównie olch.
W pobliżu rzeki rośnie także wiele roślin zielnych podlegających ochronie. Należą do nich m.in. bagno zwyczajne, bluszcz, konwalie, marzanki, rosiczki, storczyki, turówka wonna, wawrzynek wilczełyko i widłaki.
[edytuj] Grzyby
Dla mieszkańców Raducza a zwłaszcza dla osób spędzających tam lato ważną rolę odgrywa zbieranie grzybów, traktowane z jednej strony jako możliwość urozmaicenia diety, a z drugiej - jako sposób spędzania wolnego czasu. W okolicznych lasach niegdyś licznie występowało kilkanaście gatunków grzybów jadalnych. Dla mieszkańców Raducza do lat 60. stanowiły one ważne źródło pożywienia. Od lat 80. liczba grzybów w raduckich lasach znacząco spadła; niektóre gatunki (np. rydze) praktycznie wyginęły, inne (jak podgrzybki) w niewielkiej liczbie pojawiają się jesienią. Zjawisko to spowodowane jest prawdopodobnie przez nadmierne grzybobrania. Drugim powodem, który mógł wpłynąć na spadek liczby owocników, jest zmniejszenie się poziomu opadów i wynikający z tego niski poziom wilgotności ściółki. Obecnie w lasach masowo występują jedynie gatunki niejadalne, m.in. muchomory, olszówki i inne tzw. betki, jednak i ich liczba spadła w porównaniu ze stanem sprzed kilkudziesięciu lat.
Na poligonie wojskowym do końca lat 80. bardzo licznie występowały pieczarki, jednak na początku następnej dekady gwałtownie i całkowicie wyginęły.
[edytuj] Poligon wojskowy
Na położonym w pobliżu wsi poligonie niedawno jeszcze znajdowały się nietypowe dla tej części Polski stanowiska roślinności stepowej, złożonej z przede wszystkim z różnych gatunków traw, o ponadto porostów, krzewinek, wrzosów, i roślin kwiatowych, oraz występujących z rzadku krzewów, głównie żarnowców i jałowców. Obecnie jednak z powodu nieużywania przez wojsko oraz zaprzestania przez miejscową ludność hodowli, i co za tym idzie, wypasu bydła na poligonie, teren ten zarósł młodym lasem sosnowo-brzozowym i zasięg poprzedniego typu roślinności został znacznie ograniczony. Brak wysokiej roślinności i równa powierzchnia umożliwiały w okresie przedwojennym lądowania samolotów wojskowych z lotniska w Nowego Miasta nad Pilicą, które kilkakrotnie przylatywały do Raducza na manewry.
Na poligonie raduckim na początku lat 60. nakręcono część scen serialu telewizyjnego pt. Czterej pancerni i pies.
Raducki poligon wojskowy, mimo iż wskutek reformy rolnej jego obszar po wojnie został zmniejszony (wcześniej zajmował obszar blisko 1.500 ha), otacza wieś ze wszystkich niemal stron. Właściwie to cała wschodnia część wsi wcina się szerokim na 300 m. klinem w teren poligonu. Teoretycznie obszar ten stanowił do niedawna teren wojskowy, na którym znajdowały się tabliczki z napisem Teren wojskowy wstęp wzbroniony. Tabliczki te były ignorowane przez miejscową ludność, dla której obszar ten, gdy nie odbywały się ćwiczenia wojskowe, był miejscem zbierania grzybów i wypasu bydła. Także podróż do odległego o 5 km parafialnego kościoła w Babsku wymagała przejechania przez teren poligonu, gdyż alternatywą była podróż okrężną drogą liczącą ok. 15 km. To wszystko powodowało, iż wojsko nie egzekwowało zakazu wstępu na poligon, z wyjątkiem sytuacji, gdy odbywały się na nim ćwiczenia. Do czasu położenia asfaltu na drodze dojazdowej do Raducza na poligonie tym odbywały się także manewry z udziałem czołgów. Obecnie poligon nie spełnia funkcji związanych z wojskowością. Jedynie niewielki fragment tego dużego obszaru, dość odległy od Raducza, wykorzystywany jest niekiedy m.in. przez Policję.
[edytuj] Problem śmieci
Na całym położonym w okolicy Raducza terenie, a zwłaszcza w lasach i na poligonie, problemem są śmieci, wyrzucane przez ludzi, zarówno stałych mieszkańców osady, jak i letników, ale przede wszystkim przez osoby specjalnie w tym celu przyjeżdżające z okolicznych miejscowości. Śmieciami są zarówno pojedyncze przedmioty, typu plastikowe torby, butelki czy puszki po napojach, jak i całe worki foliowe wypełnione odpadami, gruz czy pozostawiony sprzęt AGD i RTV. Przedmioty owe porozrzucane są po całej okolicy, ponadto w kilku miejscach istnieją małe, nielegalne składowiska odpadów. Wprowadzane zakazy i likwidacje dzikich wysypisk prowadzone przez władze gminy nie przynoszą efektów. Na ten stan rzeczy ma wpływ brak puszek na śmieci u większości letników z Raducza i okolic, oraz konieczność płacenia za wywóz śmieci u stałych mieszkańców, mających stosowne pojemniki.
[edytuj] Fauna
W lasach i zagajnikach w okolicy Raducza żyją sarny, zające, lisy, dzikie świnie, jeże, ryjówki (m.in. rzęsorek rzeczek - występujący w pobliżu Rawki) i inne drobniejsze ssaki. Z rzadko występują dzikie króliki, borsuki, jenoty i kuny oraz łasice. W latach 80. w pobliżu Rawki osiedlono także bobry, które w ostatnich czasach dość znacznie się rozmnożyły. W pobliżu rzeki pojawiają się także piżmaki. Sporadycznie w pobliżu wsi spotkać można także łosie i jelenie. Licznie występują nietoperze.
Z ptaków spotkać można spotkać ok. 100 gatunków, m.in. bażanty, kuropatwy, kukułki, dzięcioły i liczne gatunki ptaków śpiewających, a z ptaków drapieżnych – sokoły i sowy. W pobliżu rzeki - także dzikie kaczki, dzikie gęsi, czasem też łabędzie oraz inne ptactwo wodne. Na przyległych do Rawki łąkach - m.in. bociany (głównie białe, z rzadka także i czarne) oraz żurawie.
Ponadto w pobliżu wsi żyją liczne gady (jaszczurki, zaskrońce) oraz płazy ( głównie żaby i ropuchy). Te ostatnie szczególnie licznie występują na bagnach i nieopodal rzeki, a także w stawie i sadzawce, przynajmniej dopóki zbiorniki te nie wyschną, co następuje zwykle w lipcu - sierpniu, zależnie od temperatury i poziomu opadów. W pobliskiej Rawce żyje wiele gatunków ryb, a także raki oraz ślimaki.
W całej okolicy Raducza żyją także liczne gatunki owadów: motyli, błonówek, żuków i chrząszczy, a na terenach wilgotnych - także ważek i jętek. Najwięcej gatunków owadów (ponad 650) żyje w pobliżu Rawki.
Niektóre z gatunków zwierząt, występujących w okolicy Raducza mają niekorzystny wpływ na komfort życia ludzi. Spośród tych gatunków wyróżniają się owady: w pobliżu bagien, zwłaszcza w latach z dużymi opadami życie mieszkańcom uprzykrzają komary, ponadto co kilka lat następuje masowy wylęg os. Co kilka lat w lasach masowo pojawiają się kleszcze. Dzięki zaprzestaniu hodowli zwierząt gospodarskich w ostatnich latach we wsi nie ma gzów, a także znacząco spadła liczba much, niegdyś bardzo licznie występujących.
[edytuj] Atrakcje
W Raduczu nie ma atrakcji w dosłownym rozumieniu tego słowa. Jedynymi atrakcjami dostępnymi w wsi jest czynny i bierny odpoczynek na świeżym powietrzu. W pobliżu osady istnieje dzikie kąpielisko na Rawce, ponadto żyjące w rzece tej liczne gatunki ryb umożliwiają wędkowanie. W sąsiednim Nowym Dworze znajduje się lokal gastronomiczny; w miejscowości tej w okresie letnim nieregularnie odbywają się też dyskoteki.
Raducz nie posiada obecnie sklepu, najbliższe takie obiekty znajdują się w Nowym Dworze. Po większe zakupy zarówno miejscowi jak letnicy udają się do Skierniewic i - rzadziej - do Rawy Mazowieckiej. We wsi nie ma także kościoła, jest jedynie kapliczka przydrożna, przy której niekiedy, z okazji niektórych świąt odprawiane są nabożeństwa przez księdza z Babska.
Świątynia parafialna Raducza jest odległa od wsi o ok. 5 km i jest nią znajdujący się w Babsku kościół św. Antoniego Padewskiego, ale z powodu złego stanu drogi gruntowej prowadzącej do tej miejscowości ludność, zwłaszcza letnicy, korzysta często z kościoła w Starej Rawie, także oddalonego o 4-5 km.
We wsi znajduje się przystanek autobusowy; średnio 3-4 razy dziennie zatrzymują się na nim pojazdy PKS, jednak kursują one tylko do Rawy Mazowieckiej i Skierniewic; dalsza podróż wymaga przesiadek.
[edytuj] Koncepcje budowy lotniska
Nazwa Raducza pojawiła się w związku z planowaną budową nowego lotniska międzynarodowego w Babsku, który proponowany był w 2003 r. jako jedna z siedmiu możliwych lokalizacji tej inwestycji. Według tego pomysłu lotnisko miałoby powstać na dotychczasowych gruntach rolnych oraz nieużytkach a także na nieużywanym poligonie wojskowym, w odległości ok. 0,5-1 km od wsi. Propozycja ta oceniona była wstępnie na 3-4 miejscu (na równi z Sochaczewem, za Modlinem i Mszczonowem). Taka ocena oznacza, iż koncepcja powstania lotniska w Babsku została praktycznie odrzucona, choć politycy z Łodzi i województwa nadal podejmują starania w tej sprawie, jako że formalna decyzja dotycząca miejsca budowy jeszcze nie zapadła. W 2006 r. pojawiła się nowa nadzieja na powstanie portu lotniczego w pobliżu Raducza, a to za sprawą rządu hiszpańskiego, który przeznaczył 550.000 euro na wykonanie nowych analiz dotyczących lokalizacji lotniska (poprzednie analizy preferowały Modlin). Nowa koncepcja budowy zakłada zbliżenie terenu portu lotniczego do wsi.
[edytuj] Zobacz też
- sąsiednie wsie: Babsk, Julianów Raducki, Nowy Dwór, Psary, Nowy Kawęczyn, Stara Rawa, Jeruzal, Kurzeszyn i Doleck
- Jednostki podziału terytorialnego, w obrębie których znajduje się Raducz: gminę Nowy Kawęczyn oraz powiat skierniewicki.
- Oddalony o ok. 3,5 km. od Raducza Rezerwat Przyrody Babsk
- Rzeka Rawka.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy i zdjęcia satelitarne
