Zając szarak
Z Wikipedii
| zając szarak | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Podgromada | ssaki żyworodne |
| Szczep | łożyskowce |
| Rząd | zajęczaki |
| Rodzina | zającowate |
| Gatunek | zając szarak |
| Nazwa systematyczna | |
| Lepus europaeus | |
| Pallas, 1778 | |
Zając szarak (Lepus europaeus) – gatunek ssaków, należący do rzędu zajęczaków, do rodziny zającowatych.
Opis. Ma długość 75 cm, wysokość ok. 30 cm, a jego ogon (omyk) ma 8-10 cm. Waży 3-6 kg. Ogon zająca jest od góry czarny, spodem biały. Uszy są dłuższe od głowy. Nogi zająca nazywa się skokami, natomiast uszy - słuchami. Łapy jego są wąskie i twarde, przystosowane do biegania po twardym terenie. Nogi tylne są znacznie dłuższe od przednich. Jego futro (turzyca) ma szary kolor - upodabniający go do podłoża - ubarwienie ochronne. W zimie futro staje się jaśniejsze i gęstsze niż w lecie.
Występowanie. Występuje pospolicie na terenie całej Polski.
Biotop. Jest typowo stepowym gatunkiem. Występuje głównie na otwartych terenach upraw rolniczych i łąk, w zagajnikach śródpolnych. W dużych lasach występuje rzadko. Nie lubi terenów bagiennych i podmokłych. Zimą zające, zmuszone głodem często żerują w nieogrodzonych sadach.
Tryb życia. Zające są w stu procentach roślinożerne. Piją wodę ze zbiorników sporadycznie, najczęściej starcza im rosa z roślin, którymi się żywią. W zimie obgryzają gałązki drzew i krzewów. Zające szaraki nie kopią nor. Śpią w nieckach wyciśniętych podczas leżenia, które nazywa się kotlinkami. Odżywiają się zarówno w dzień, jak i w nocy. Wzrok mają raczej słaby. Ruch rozpoznaje doskonale, nawet ze sporej odległości, ale nieruchome przedmioty słabo rozróżnia. Nigdy nikt nie widział żywego zająca z zamkniętymi oczami - albo nie śpi wcale, albo śpi z otwartymi oczami. W normalnych warunkach nigdy nie wydaje głosu. Jego charakterystyczny głos, tzw. kniazienie, można usłyszeć tylko wtedy, gdy jest ścigany np. przez psa, lub jest ranny i zagrożony. Wody nie boi się – w razie potrzeby potrafi pływać.
Rozród. Fizjologiczna długość życia zająca to nawet 13 lat, jednak średnio zwierzęta te dożywają do 5 lat z powodu drapieżników (lisy, psy, koty, myszołowy, jastrzębie gołębiarze, błotniaki, kruki). Ciąża trwa 42 - 44 dni. Samica w ciągu roku rodzi przeważnie 3 mioty, a w każdym po 2 - 5 młodych. Młode ich rodzą się całkowicie rozwinięte i pokryte gęstą sierścią. Karmiąca je matka odchodząc, by się pożywić, zostawia je w gęstej trawie. Ubarwienie ochronne pomaga młodym ukryć się przed drapieżnikami.
Inne.
- Zające czynią szkody o znaczeniu gospodarczym, najczęściej w sadach, ogrodach i szkółkach leśnych.
- Ostatnio w Polsce ich liczebność znacznie spadła, przypuszczalnie jest to skutek wprowadzenia okresowych szczepień ochronnych przeciwko wściekliźnie. Głównym bowiem wrogiem zająców (szczególnie młodych) w środowisku naturalnym jest u nas lis. Szczepienia ochronne, które w zamyśle miały zahamować rozprzestrzenianie się wścieklizny wśród lisów, a tym samym zmniejszyć zagrożenie dla ludzi, przyniosły też uboczny skutek: zwiększenie ich populacji, a tym samym zmniejszenie populacji zająca. Duży, niekorzystny wpływ wywiera też mechanizacja rolnictwa, ruch drogowy.
- Zająca, mimo licznych prób jest bardzo trudno hodować. Przyczyną tego jest jego paniczny lęk. Bardzo łatwo ulega przestraszeniu, a wówczas doznaje szoku, podczas którego zaczyna panicznie uciekać, rozbijając się o napotkane ściany, ogrodzenia.
Ochrona. Jest gatunkiem łownym z okresem ochronnym
