R-5
Z Wikipedii
| R-5 | |
 |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo | ZSRR |
| Wytwórnia | |
| Typ | samolot rozpoznawczy i wielozadaniowy |
| Konstrukcja | dwupłat o konstrukcji mieszanej |
| Załoga | 2 |
| Historia | |
| Data oblotu | 1928 |
| Lata produkcji | 1928 – 1937 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 1 silnik rzędowy 12-cylindrowy M-17b od 1934 roku silnik M-17f |
| Moc | 680 KM (500 kW) (M-17b) 730 KM (537 kW) (M-17f) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 15,50 m (płat górny) 12,00 m (płat dolny) |
| Długość | 10,56 m |
| Wysokość | 3,62 m |
| Powierzchnia nośna | 50,20 m² |
| Masa | |
| Własna | 2 108 kg |
| Startowa | 3 351 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość max. | 259 km/h |
| Prędkość wznoszenia | 7,6 m/s |
| Pułap | 6 400 m |
| Zasięg | 1 000 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| w odmianie rozpoznawczej 1 karabin maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm (stały, umieszczony w przodzie kadłuba) 1 lub 2 karabiny maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm (ruchomy, na stanowisku obrotowym w kabinie obserwatora) w odmianie bombowej 2 karabiny maszynowe SzKAS kal. 7,62 mm (stałe w kadłubie) 1 karabin maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm (ruchomy, umieszczony w kabinie obserwatora, na stanowisku obrotowym) 450 kg bomb (na zaczepach pod skrzydłami i kadłubem) |
|
| Użytkownicy | |
| ZSRR | |
R-5 – radziecki samolot rozpoznawczy, zaprojektowany przez Nikołaja Polikarpowa w 1928 roku i produkowanego seryjnie od 1930 roku
Spis treści |
[edytuj] Historia
W 1928 roku radziecki konstruktor lotniczy Nikołaj Polikarpow skonstruował samolot rozpoznawczy, który mógł być także stosowany jako lekki samolot bombowy. Prototyp tego samolotu oblatano pod koniec 1928 roku, a w 1929 roku rozpoczęto próby w locie. Podczas prób prototyp wykazywał dobrą stateczność i sterowność oraz zadowalające osiągi.
Był dwupłatem o smukłym kadłubie, w którym mieściły się za płatami dwie kabiny odkryte, jedna za drugą – pilota i obserwatora. Kadłub stanowiła rama drewniana, oklejona sklejką. Skrzydła miały konstrukcję drewnianą, dwudźwigarową i były kryte płótnem. Do jego napędu służył 12-cylindrowy silnik rzędowy M-17b o mocy 680 KM (500 kW), który umożliwiał rozwijanie prędkości maksymalnej 230 km/h. Po wniesieniu drobnych poprawek w 1930 roku uruchomiono produkcję seryjną tego samolotu pod oznaczeniem R-5 (skrót od słowa Razwiedczik – Rozpoznawczy).
W późniejszym czasie samolot ten produkowany w wielu wersjach i odmianach. Do najważniejszych odmian należały:
- Lekki samolot bombowy R-5a – produkowany od 1928 roku, zabierający na zaczepach pod skrzydłami i kadłubem 450 kg bomb
- Samolot torpedowy R-5T – produkowany od 1932 roku, uzbrojony zamiast bomb w jedną torpedę podwieszaną pod kadłub
- Samolot szturmowy R-5Sz – produkowany od 1933 roku, opancerzony i wyposażony w 4 karabiny maszynowe SzKAS kal. 7,62 mm umieszczone pod dolnymi płatami
- Samolot szturmowy R-5SSz – produkowany od 1934 roku, udoskonalona wersja samolotu R-5Sz z mocniejszym silnikiem rzędowym widlastym M-17f o mocy 730 KM (537 kW) i nowym karabinem maszynowym SzKAS.
W 1935 roku zbudowano nową wersję samolotu R-5 – samolot wielozadaniowy R-Z napędzany silnikiem rzędowym M-34RN o mocy 820 KM (603 kW). Samolot miał kabinę zakrytą, nieco krótszy kadłub, a jego uzbrojenie składało się z 1 działka kal. 20 mm, 2 karabinów maszynowych kal. 7,62 mm i 300 kg bomb. Prędkość samolotu R-Z wynosiła 320 km/h, a pułap 8700 m.
Inna wersją samolotu R-5 był wodnosamolot rozpoznawczy i bombowy MR-5, produkowany od 1930 roku, z dwoma pływakami. Jego napęd stanowił silnik rzędowy M-17. Wodnosamolot MR-5 rozwijał prędkość maksymalną 225 km/h, pułap samolotu wynosił 5200 m, a zasięg 800 km.
Samoloty R-5 budowane były w wielu wersjach. Produkcję samolotów R-5 zakończono w 1937 roku i w tym czasie wyprodukowano ok. 7000 samolotów tego typu wszystkich wersji, w tym 1000 samolotów wielozadaniowych R-Z.
Wersje samolotu R-5 produkowane seryjnie:
- R-5 – wersja podstawowa rozpoznawcza, produkowana od 1930 roku
- R-5a – lekki samolot bombowy, produkowany od 1930 roku
- MR-5 – wodnosamolot bombowy i rozpoznawczy, uzbrojony w 2 stałe i 2 ruchome karabiny maszynowe kal. 7,62 mm oraz 300 kg bomb, produkowany od 1930 roku
- R-5T – samolot torpedowy, produkowany od 1932 roku
- R-5Sz – samolot szturmowy, opancerzony, produkowany od 1933 roku
- R-5SSz – udoskonalona wersja samolotu R-5Sz, uzbrojona w 8 stałych karabinów maszynowych kal. 7,62 mm i 2 ruchome karabiny maszynowe kal. 7,62 mm, produkowana od 1934 roku
- R-Z – samolot wielozadaniowy, z silnikiem M-34RN o mocy 820 KM (604 kW), uzbrojony w 1 działko kal. 20 mm, 2 ruchome karabiny maszynowe kal. 7,62 mm i 300 kg bomb
[edytuj] Użycie w lotnictwie
Jeszcze przed rozpoczęciem produkcji seryjnej prototyp samolotu R-5 latem 1929 roku przeleciał trasę z Moskwy do Sewastopola i z powrotem o długości 2500 km w czasie 11 godzin, co było, jak na ówczesne czasy, znacznym osiągnięciem.
W 1930 roku w Teheranie w międzynarodowym konkursie samolotów rozpoznawczych seryjny juz samolot R-5 zajął pierwsze miejsce, pokonując samoloty produkcji francuskiej, brytyjskiej i holenderskiej.
Samoloty R-5 stały się w latach trzydziestych i na początku czterdziestych podstawowym samolotem wielozadaniowym radzieckiego lotnictwa wojskowego.
Najgłośniejszą jednak akcją tych samolotów przed II wojną światową była akcja ratunkowa załogi lodołamacza Czeluskina w kwietniu 1934 roku, gdy załogi czterech samolotów R-5 lądując na prowizorycznym wykonanym na dryfujących krach lądowisku, w czasie 21 lotów wywiozły 80 członków załogi lodołamacza. Piloci za swój wyczyn jako pierwsi otrzymali tytuły Bohaterów Związku Radzieckiego.
Pierwsze loty bojowe samoloty R-5 odbyły w czasie wojny domowej w Chinach w 1933 roku, gdzie walczyły po stronie sił komunistycznych. W latach 1936 – 1937 stosowano je w lotnictwie republikańskim w czasie wojny domowej w Hiszpanii. W 1938 roku samoloty te uczestniczyły w walkach w czasie konfliktu granicznego pomiędzy Związkiem Radzieckim a Japonią w rejonie jeziora Chasan. W 1939 brały udział w walkach na pograniczu Mongolii, między wojskami Japońskimi a połączonymi siłami radziecko-mongolskimi nad rzeką Chałchyn-Goł. Samoloty te uczestniczyły również w walkach w czasie wojny zimowej.
W momencie agresji Niemiec na ZSRR 22 czerwca 1941 roku, 27 radzieckich pułków lotniczych miało na wyposażeniu samoloty R-5 a 7 – samoloty R-Z. Stosowano je przeważnie w charakterze nocnych samolotów bombowych do 1944 roku. W czasie II wojny światowej samoloty tego typu wykonywały również loty z zaopatrzeniem dla partyzantów. Z czasem samoloty te skierowano do szkolenia personelu latającego oraz zaczęto je wykorzystywać jako samoloty transportowe. W wersji transportowej mogły one zabierać 2 pasażerów oraz w zasobnikach pod skrzydłami ok. 1300 kg ładunku.
W szkoleniu samoloty R-5 używano jako samolot pośredni pomiędzy samolotami szkolno-treningowymi a samolotami bojowymi. Na tych samolotach szkolili się również polscy piloci wojskowy przygotowywani do lotnictwa bombowego w Wojskowej Szkole Lotniczej w Engels od grudnia 1944 roku do maja 1945 roku.
Ponadto ok. 1000 samolotów R-5 przerobiono na samoloty komunikacyjne i pod oznaczeniem P-2 i PL-2 używano je jeszcze pod koniec lat czterdziestych w radzieckich liniach lotniczych Aerofłot.
[edytuj] Opis konstrukcji
Samolot R-5 był dwumiejscowym samolotem rozpoznawczym i wielozadaniowym, dwupłatem o konstrukcji mieszanej. Podwozie klasyczne – stałe (istniała możliwość zamontowania nart lub pływaków zamiast kół). Napęd: 1 silnik rzędowy, śmigło dwułopatowe, drewniane.
Uzbrojenie:
- w odmianie rozpoznawczej
- 1 karabin maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm – stały, umieszczony w przodzie kadłuba
- 1 lub 2 karabiny maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm – ruchomy, na stanowisku obrotowym w kabinie obserwatora
- w odmianie bombowej
- 2 karabiny maszynowe SzKAS kal. 7,62 mm – stałe w kadłubie
- 1 karabin maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm – ruchomy, umieszczony w kabinie obserwatora, na stanowisku obrotowym
- 450 kg bomb na zaczepach pod skrzydłami i kadłubem
[edytuj] Linki zewnętrzne
| Radzieckie samoloty wojskowe z okresu II wojny światowej | ||
|---|---|---|
| Samoloty myśliwskie | ||
| I-15 | I-153 | I-16 | MiG-1 | MiG-3 | Jak-1 | Jak-3 | Jak-7 | Jak-9 | ŁaGG-3 | Ła-5 | Ła-7 | ||
| Samoloty bombowe | ||
| Su-2 | Jak-4 | SB-2 | Ar-2 | Pe-2 | Tu-2 | Ił-4 | Jer-2 | TB-3 | Pe-8 | ||
| Samoloty szturmowe | Samoloty i szybowce transportowe | |
| Ił-2 | Ił-10 | Li-2 | Szcze-2 | G-11 | |
| Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe | Samoloty szkolno - treningowe | |
| R-5 | R-10 | Po-2 | MBR-2 | Be-4 | Sz-7 | UT-1 | UT-2 | |
| Samoloty doświadczalne i prototypy | ||
| I-26 | I-28 | I-30 | I-180 | I-185 | I-250 | ITP | IS-1 | DIS | BI-1 | ANT-58 | ||
