Paragwaj
Z Wikipedii
Paragwaj – państwo w Ameryce Południowej leżące po obu stronach rzeki Paragwaj i graniczące z Argentyną, Brazylią i Boliwią; nie posiada dostępu do morza.
República del Paraguay | |||||
|
|||||
Dewiza: (hiszp.) Paz y justicia (Pokój i sprawiedliwość) |
|||||
Język urzędowy | hiszpański i guarani | ||||
Stolica | Asunción | ||||
Ustrój polityczny | republika | ||||
Głowa państwa | prezydent Nicanor Duarte Frutos |
||||
Szef rządu | prezydent Nicanor Duarte Frutos |
||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
58. na świecie 406 750 km² 2,3% |
||||
Liczba ludności • całkowita (2005) • gęstość zaludnienia |
101. na świecie 6 347 884 15,48 osób/km² |
||||
Niepodległość | od Hiszpanii 15 maja 1811 |
||||
Jednostka monetarna | guarani (PYG) | ||||
Strefa czasowa | UTC -4 - zima UTC-3 - lato |
||||
Hymn państwowy | Paraguayos, República o Muerte (Paragwajczycy, republika albo śmierć) | ||||
Kod ISO 3166 | PY | ||||
Domena internetowa | .py | ||||
Kod samochodowy | PY | ||||
Kod telefoniczny | +595 | ||||
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Mimo, że Paragwaj nie ma dostępu do morza, żeglowne rzeki przepływają przez jego terytorium bądź stanowią jego granice. Rzeka Paragwaj dzieli kraj na dwa regiony o odmiennym charakterze (część wschodnią, wyżynną - Paraguay Oriental, zw. Paraneña i zachodnią, równinną - Paraguay Occidental, zw. Chaco), które charakteryzuje niewielki spadek w kierunku zabagnionej doliny rzeki, i które są przez nią odwadniane. Przez Paragwaj przechodzi zwrotnik Koziorożca, północna część kraju znajduje się w zasięgu strefy klimatów zwrotnikowych, a południowa podzwrotnikowych. Charakter kontynentalny klimatu rośnie ku zachodowi, a rejon Chaco należy do najgorętszych regionów kontynentu południowoamerykańskiego (temperatury maksymalne do 47°C). Jednak występują tam również gwałtowne ochłodzenia, przynoszone przez wiatry zwane pamperos.
Najwyżej położony punkt na terytorium Paragwaju to Cerro San Rafael - 850 m n.p.m.
Główne rzeki: Paragwaj, Parana i Pilcomayo.
[edytuj] Historia
Pierwsi Europejczycy przybyli w ten rejon w 1524. W 1537 Hiszpanie założyli osadę Asunción, która stała się stolicą administracji kolonialnej. W latach 1631-1767 istniała tutaj tzw. republika Guaranów, w której władzę sprawowali jezuici. 15 maja 1811 roku, po obaleniu dotychczasowego rządu hiszpańskiego, Paragwaj ogłosił niepodległość.
W wyniku katastrofalnej wojny paragwajskiej (1864-1870) z trójprzymierzem Argentyny, Brazylii i Urugwaju, Paragwaj stracił prawie 2/3 mieszkańców (w tym 90% mężczyzn) i znaczną część terytorium. W latach 1932-35 Paragwaj prowadził z Boliwią tzw. wojnę o Chaco, w wyniku której zyskał ważne ekonomicznie złoża ropy naftowej. W 1989, po 35-letnich rządach obalony został dyktator Alfredo Stroesser.
[edytuj] Ustrój polityczny
Paragwajski system rządów silnie scentralizowanych, często o charakterze dyktatorskim został zmieniony przez konstytucję z 1992, która przewiduje podział władzy. Prezydent i wiceprezydent są wybierani w wyborach powszechnych na okres pięciu lat, prezydent mianuje radę ministrów i funkcjonuje zarazem jako głowa państwa i szef rządu.
Parlament (Congresso) jest dwuizbowy, składa się z 80-osobowej Izby Deputowanych (Cámara de Diputados) i 45-osobowego Senatu (Cámara de Senadores), wybieranych jednocześnie z wyborami prezydenckimi w systemie proporcjonalnym. Deputowani są wybierani w departamentach, a senatorowie z całego kraju, wszyscy na okres pięciu lat. Każdy z 17 gubernatorów jest wybierany w wyborach powszechnych.
Najwyższą władzę sądowniczą w Paragwaju sprawuje Sąd Najwyższy, którego dziewięcioro członków wybierają Senat i prezydent.
[edytuj] Podział administracyjny
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny Paragwaju.
Paragwaj dzieli się na 17 departamentów i jeden dystrykt stołeczny (*)
- Alto Paraguay
- Alto Paraná
- Amambay
- Asunción*
- Boquerón
- Caaguazú
- Caazapá
- Canindeyú
- Central
- Concepción
- Cordillera
- Guairá
- Itapúa
- Misiones
- Ñeembucú
- Paraguarí
- Presidente Hayes
- San Pedro
[edytuj] Społeczeństwo
Paragwajczycy są dumni ze swych indiańskich przodków,chociaż w ich żyłach płynie również dużo krwi hiszpańskiej.Dlatego też większość Paragwajczyków to Metysi stanowiący 91% populacji.Indianie stanowią 3%.Na równinie Chaco żyje kolonia Niemców.Obok będącego jezykiem urzędowym hiszpańskiego powszechnie używa się języka guarani.Zdecydowana większość paragwajczyków wyznaje katolicyzm (96%).Po za tym protestanci (2,1%),inni 1,9%.
[edytuj] Gospodarka
Paragwaj jest słabo rozwiniętym krajem rolniczym. Podstawę gospodarki stanowi hodowla bydła. Coraz większego znaczenia nabiera uprawa bawełny, trzciny cukrowej i soi. Na północnym wschodzie uprawia się ostrokrzew paragwajski z którego otrzymuje się napój narodowy - yerba mate. W lasach Gran Chaco i w dolinie rzeki Paragwaj prowadzi się wyrąb cennych gatunków drzew, m.in. kebraczo. Brak jest bogactw mineralnych i surowców energetycznych. Dzięki ogromnemu potencjałowi hydroenergetycznemu Paragwaj stał się głównym eksporterem energii elektrycznej w Ameryce Południowej. Dobrze rozwinięty jest transport wodny i drogowy.
Argentyna • Brazylia • Boliwia • Chile • Ekwador • Gujana • Kolumbia • Paragwaj • Peru • Surinam • Urugwaj • Wenezuela
Terytoria autonomiczne i zależne: Gujana Francuska • Falklandy (Malwiny)
Język francuski:
Francja • Haiti • Monako • Senegal • Wybrzeże Kości Słoniowej
Język hiszpański:
Argentyna • Dominikana • Ekwador • Filipiny • Gwatemala • Hiszpania • Honduras • Kolumbia • Kostaryka • Kuba • Meksyk • Nikaragua • Panama • Paragwaj • Peru • Urugwaj • Wenezuela
Język portugalski:
Angola • Brazylia • Gwinea Bissau • Mozambik • Portugalia • Republika Zielonego Przylądka • Timor Wschodni • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca