Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Antias Hulandes - Wikipedia, e ensiklopedia liber

Antias Hulandes

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber

E artíkulo aki ta skibí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.


Antias Hulandes
Nederlandse Antillen
Bandera di Antias Hulandes Wapen di Antias Hulandes
Bandera Wapen
Himno: Himno sin título
Lokashon di Antias Hulandes
Kapital Willemstad
Stat mas grandi Willemstad
Idioma(nan) ofisial Hulandes
Forma di gobernashon

- Reina
- Gobernador
- Promé Minister
Demokrasia parlamentario
Monarkia konstitushonal
Reina Beatrix
Frits Goedgedrag
Emily de Jongh-Elhage
País den Reino Hulandes
Statuut

15 desèmber 1954
Area
 - Total
 - Awa (%)
 
800 km² (~171)
n/a
Populashon
 - 2005 est.
 - Densidat
 
183.000 (185)
229/km² (~34)
Moneda Florin (Gulden) (ANG)
Zona di tempu (UTC-4)
TLD di internet .an
Kódigo pa yama +599

E Antias Hulandes òf Antias Neerlandes (hulandes: Nederlandse Antillen), ta parti di e Antias Menor i ta konsistí di dos grupo di isla den Laman Karibe ku ta forma parti di Reino Hulandes. E ekonomia di e islanan ta depende hopi riba turismo i petroleo.

Kontenido

[editá] Historia

E spañónan a deskubrí i tabata e proménan pa establese nan mes riba e islanan (pa abou: Alonso de Ojeda, 1499; pa ariba: Christoffel Columbus, 1493). Den e siglo 17, e West-Indische Compagnie a konkistá e islanan e a uza nan komo base pa negoshi di katibu. Esaki tabata abolí na aña 1863.

Na aña 1954, e islanan tabata promoví di kolonia pa parti di e Reino di Hulanda komo un estado asosiá. Aruba tabata parti di Antias te ku 1986, ora el a haña "status aparte" i a bira un parti apart den e reino.

[editá] Polítika

E hefe di estado ta e rei òf reina di Hulanda, ku den Antias ta representá pa un gobernador. E gobernador tambe ta na kabes di e gobièrnu lokal, i huntu ku e ministernan ta forma parti di e poder ehekutivo di gobièrnu.

E kurpa legislativo tin dos parti. Delegashonnan di e islanan ta representá den e gobièrnu di Antias, pero kada isla tin su mes gobièrnu insular ku ta goberná riba un base diario.

[editá] Futuro

Den 2004 un komishon di e gobièrnunan di Antias i di Hulanda a reportá riba e futuro di e Antias Hulandes. E komishon a avisá un revishon di e Statuut pa e Reino di Hulanda pa desolvé e Antias Hulandes.

Kòrsou i Sint Maarten lo forma dos estadonan asosiá nobo. Boneiru, Saba i Sint Eustatius lo bira parti di Hulanda komo isla di reino. Riba 28 novèmber, 2005, e gobièrnu hulandes a yega na un akuerdo ku e gobièrnunan di tur e islanan, ku lo hasi tur lokual e komishon a konkluí realidat pa yüli 2007.

[editá] Islanan

E dos grupo di islanan di Antias Hulandes ta:

  • E islanan pa abou (Benedenwindse Eilanden):
    • Boneiru, huntu ku e isla chikitu Klein Bonaire
    • Kòrsou, huntu ku e isla chikitu Klein Curaçao
  • E islanan pa ariba (Bovenwindse Eilanden):
    • Saba
    • Sint Eustatius
    • Sint Maarten, e parti zùit di e isla di San Martin (e parti nort, Saint-Martin, ta franses i ta parti di e departamento ultramar di Guadeloupe).

[editá] Geografia

Mapa di Antias Hulandes
Enlarge
Mapa di Antias Hulandes

E islanan pa ariba tur ta di orígen volkániko i tin hopi seru, ku no ta laga hopi lugá pa agrikultura. E islanan pa abou ta di orígen mesklá, di volkan i di koral. E punto mas haltu ta Mount Scenery, 862 meter, na Saba. Esaki ta e punto mas haltu den henter Reino Hulandes tambe.

[editá] Ekonomia

Turismo, transportashon di petroleo i refinamentu di zeta (na Kòrsou), i tambe negoshinan "offshore" ta forma gran parti di e ekonomia di e islanan. E islanan tin un bon ganashi per capita i un bon infrastruktura kompará ku otro país den e region. Kasi tur karga (kapital i pa konsumidó) ta importá, gran parti di esaki ta di Venezuela, Merka, Mexico i Hulanda, ku ta provee e islanan ku sen tambe. Tera inadekuado i insufisiente awa ta hasi e desaroyo di agrikultura difisil. E florin antiano tin un balor fihá na e dollar merikano (1,79:1).

[editá] Demografia

Mayoria antiano ta desendiente di kolonistanan europeo i di katibu afrikano ku tabata importá i bendí aki di siglonan 17 pa 19. E sobrá di e populashon a bini di otro isla den Karibe, Amérika latino, ost Asia i di otro parti di mundu.

Papiamentu ta e idioma dominante na Kòrsou i Boneiru (i tambe Aruba). E idioma krioyo aki a forma di hulandes, spañó, ingles i portugues.

Ingles ta e idioma mas komun riba e islanan pa ariba (St. Maarten, Saba i St. Eustatius). Spañó ta birando e di dos idioma riba e islanan pa ariba, mas tantu na St. Maarten.

Maske e idioma ofisial ta hulandes, e gobièrnu antiano ofisialmente ta rekonosé e uzo di ingles i papiamentu. Tambe, maske e legislatura ta na hulandes, diskurso den parlamento ta na ingles òf papiamentu.

Gran parti di e populashon ta kristian, mas tantu katóliko. Kòrsou tambe tin un minoridat hudiu ku ta desendiente di un grupo di hudiu Sefardí ku a bini di Amsterdam i Brazil na aña 1654.

Den e último dékadanan, hopi antiano hóben i eduká a emigrá pa Hulanda, ku ta laga e islanan ku un problema sosial-ekonomiko grandi. Sinembargo, den último añanan, hopi hende di Repúblika Dominikana, Haiti, Karibe anglofóniko i Colombia a imigrá pa Antias.

[editá] Kultura

E orígennan di e populashon i unda e islanan ta situá ta duna Antias un kultura mesklá. Turismo i un presensia dominante di e media merikano a yuda e influensia merikano krese. Mes kos ku otro país den Karibe i Amérika latino, riba tur e islanan, Karnaval ta un evento importante.

[editá] Linknan eksterno


 
Antias Hulandes
Bandera di Antias Hulandes
Islanan grandi: Boneiru | Kòrsou | Saba | Sint Eustatius | Sint Maarten
Islanan chikitu: Klein Bonaire | Klein Curaçao | Green Island

Reino Hulandes

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr -
 
ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext -
fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz -
 
ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky -
la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn -
 
na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt -
qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl -
 
ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh -
yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -