Risorgimento
Risorgimento is een periode in de Italiaanse geschiedenis tussen het Congres van Wenen (1815) en de inlijving van de Kerkelijke Staat bij Italië in 1870 staat in het teken van de eenwording van Italië.
Dezelfde term wordt ook gebruikt voor het streven naar een Italiaanse staatkundige eenheid en voor de bewegingen die dit doel nastreefden. Het Risorgimento was als beweging heterogeen, dat wil zeggen dat zowel monarchisten als republikeinen zich achter het streven naar een Italiaanse eenheidsstaat konden scharen.
[bewerk] Ontstaan
Napoleon veroverde het hele Italiaans schiereiland. Italië maakte mede door de invoering van een moderne wetgeving en doelmatiger bestuur een voorspoedige ontwikkeling door. Het ineenstorten van het Italiaanse ancien régime en de staatkundige Napoleontische hervormingen, hebben ook na de val van Napoleon een burgerlijk en nationaal bewustzijn laten ontstaan onder de bevolking. Er was een verlangen naar een ongedeeld Italië ontstaan. De naam Risorgimento drukt dat verlangen uit: het betekent 'wederopstanding' en verwijst naar de grootsheid van Italië in de Oudheid en Renaissance.
De Italiaanse eenwording werd begonnen in 1861 onder leiding van het Koninkrijk Sardinië. Sardinië, uitgebreid met de Republiek Genua na het Congres van Wenen, verkreeg in 1860 het door Napoleon III veroverde Lombardisch-Venetiaans Koninkrijk door ruil met Savoye en Nice (voorheen Nizza) van Frankrijk. Datzelfde jaar sloten Parma, Toscane, Modena en Romagna zich bij Sardinië aan en begon Giuseppe Garibaldi met zijn campagne om Zuid-Italië te veroveren. Hij kreeg het Koninkrijk der Beide Siciliën er snel onder en ontmoette te Gaeta Victor Emanuel II, koning van Sardinië, die vanuit het noorden oprukte. Deze snelle vereniging werd voor de meeste aanhangers van het Risorgimento in 1870 afgesloten. De voorstanders van aansluiting van Oostenrijkse gebieden (waaronder Zuid-Tirol, Istrië, Triëst) na 1870 heten irredentisten.
