Magia kvadrato
El Vikipedio
Magia kvadrato estas aranĝo de nombroj aŭ literoj en la formo de kvadrato, kun certaj simetriecoj.
De nombraj magiaj kvadratoj oni normale postulas, ke la sumo de la nombroj en horizontalo aŭ en vertikalo estas ĉiam la sama. Tion plenumas ekzemple jena ĉin-devena kvadrato, kie rezultas 15 ne nur el la horizontaloj kaj vertikaloj, sed eĉ el la diagonaloj:
4 | 9 | 2 |
3 | 5 | 7 |
8 | 1 | 6 |
Pri la kreado de tiaj kvadratoj abunde okupiĝis la matematikisto Blaise Pascal. La artisto Albrecht DÜRER en sia gravuraĵo "Melankolio" montras kvarvican magian kvadraton, same Josep Subirachs en sia skulptaĵo "La Sankta Familio".
La plej ofte postulata eco de literaj magiaj kvadratoj estas simetrieco laŭ la ĉefa diagonalo; tio signifas, ke horizontale kaj vertikale legeblas la samaj vortoj. Ekzemplo estas la fama Sator-kvadrato:
S A T O R A R E P O T E N E T O P E R A R O T A S
en kiu estas eĉ rotacia simetrieco, tiel ke el la kvin (latinaj?) vortoj rezultas palindromo: "sator arepo tenet opera rotas". Pri ties signifo oni multe disputis.
[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:
[redaktu] Eksteraj ligiloj
- http://www.artype.de/quadrate/index.html
- http://www.muljadi.org/MagicSquares.htm
- http://mathworld.wolfram.com/MagicSquare.html
- http://www.roma.unisa.edu.au/07305/magicsq.htm