Bukowina południowa
Z Wikipedii
Bukowina południowa, zwana również Bukowiną rumuńską – część Bukowiny, krainy historycznej która po II wojnie światowej pozostała w Rumunii. Pokrywająca się w dużym stopniu z okręgiem suczawskim (Judeţul Suceava).
Spis treści |
[edytuj] Historia
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Bukowina (kraina)#Historia Bukowiny.
[edytuj] Region
[edytuj] Obszar
Obszar Bukowiny rumuńskiej można podzielić na dwie części, zachodnią górzystą i wschodnią wyżynną:
- Na Zachodzie jest to niewielki odcinek łańcucha Karpat Wschodnich
- Zewnętrzne Karpaty Wschodnie oraz ich pasma: Obcinele Bukowińskie i Góry Stinisoara.
- Wewnętrzne Karpaty Wschodnie czyli na tym terenie Góry Bystrzyckie (Muntii Bistritei).
- północno-zachodnie peryferia Wyżyny Mołdawskiej (tu Wyżyna Suczawy).
Różnica między Karpatami Zewnętrznymi a Wewnętrznymi jest dobrze widoczna. Grzbiety górskie Obcineli są łagodne i wyrównane, rozdzielone podłużnymi dolinami. Masywy Karpat wewnętrznych (Rarau i Giumalau) są wyższe, bardziej urozmaicone. Posiadają głęboko wcięte doliny.
[edytuj] Klimat
W zimie klimat Bukowiny południowej znajduje się pod wpływem powietrza polarno-kontynentalnego, wschodniego i północno-wschodniego. W lecie pod wpływem powietrza oceanicznego z północnego zachodu, zachodu i południowego zachodu. Roczne sumy opadów są niższe niż w Europie Zachodniej i wynoszą od 700 mm na północnym wschodzie, 950 mm na Obcinelach Feredeului do ok. 1000 mm na Obcinalach Mestecanis. Obszary górskie cechują długie, ostre i obfitujące w opady śnieżne zimy, krótkie deszczowe wiosny, długie i upalne lata oraz piękne jesienie. Klimat wyżyn cechują w zimie silne i mroźne wiatry oraz obfite opady śniegu oraz suche i gorące lata. Wiosny są krótkie i bogate w deszcze a jesienie pogodne.
[edytuj] Lasy
Okręg Suczawa jest najbardziej zalesiony w całej Rumunii. Lasy stanowią 53% powierzchni terenu. Intensywna gospodarka leśna oraz równie intensywny wypas owiec i bydła w górskich lasach i na łąkach bardzo zaburzyły pierwotny układ pięter charakterystyczny dla tego regionu. Skład gatunkowy lasów uległ znacznym zmianom a granice pięter przesunięciu. Aktualnie na Bukowinie, poza piętrem pogórskim i łąk alpejskich, wyróżnia się trzy piętra leśne:
- Najwyżej znajduje się piętro świerkowe (Obcinele Mestecanis i Feredeului) – zdominowane przez świerk (Picea excelsa) w towarzystwie jodły (Abies alba), sosny (Pinus sylvestris) i buka (Fagus sylvatica) jako gatunków uzupełniających.
- Niżej, piętro przejściowe (centralna część gór Bukowiny) - świerk ciągle dominujący; widoczny jest jednak duży udział buka.
- Najniżej piętro bukowe (Obcinele Mare) – zdominowane przez buk z niewielkimi domieszkami jodły, świerka lub sosny.
[edytuj] Zwierzyna
Powszechne są dziki, jelenie, lisy, sarny, wiewiórki, i żbiki, a z ptaków cietrzewie, głuszce, kuropatwy i przepiórki. Często spotkać można niedźwiedzie brunatne – szczególnie w mniej zaludnionych regionach – i wilki, które w zimie łączą się w stada o wielkości nawet do kilkunastu osobników. Częste są salamandry, które doskonale się maskują w wilgotnych dolinkach potoków.
[edytuj] Cywilizacja
Głównym miastem jest Suczawa (Suceava), leżąca wzdłuż dawnego szlaku Lwów-Jassy połączona z innymi miasteczkami siecią dróg i kolei. Gospodarka regionu opiera się w dużej mierze na rolnictwie wyżynnym, wypasie bydła i (niepokojąco rozwiniętej) gospodarce leśnej – w szczególności wyrębie lasów.
[edytuj] Turystyka
Ze względu zarówno na walory krajobrazowe, czystość środowiska, architekturę sakralną, jak i mozaikę etniczną, Bukowina południowa posiada bardzo wysoki potencjał turystyczny – zdecydowanie zaniedbany. Prawdziwym skarbem Bukowiny południowej są unikatowe późnośredniowieczne monastyry prawosławne, znane z bogatej ornamentyki zewnętrznej. Są to wpisane na światową listę dziedzictwa UNESCO zespoły klasztorne w Putnie, Arbore, Watrze Mołdawicy, Suczawicy, Worońcu, Humorze – oraz Suczawie. Góry posiadają zalążkową formę szlaków turystycznych. Baza hotelowa jest niewystarczalna. Całoroczne schroniska górskie znajdują się pod szczytami Rarau i Giumalau. Dobrze rozwinięta jest sieć transportu kolejowego i autobusowego. Za obyczajową niewielką opłatą funkcjonuje powszechnie auto-stop. Kimpolung i Watra Dorna są XIX-wiecznymi kurortami i sanatoriami. Wśród turystów dominują wycieczki autokarowe odwiedzające monastyry oraz grupy chodzące po górach, najczęściej z Polski, Niemiec lub Węgier.
[edytuj] Główne miasta i miejscowości
Część miejscowości ma polskie nazwy, ustalone i przyjęte przez naukę, część nie. Niektóre nazwy mają w języku polskim kilka odmian, inne nie posiadają w ogóle polskiego tłumaczenia. Inną pisownię znajdzie turysta na aktualnych mapach rumuńskich, inną na topograficznych mapach austro-węgierskich z końca XIX wieku. Każda etniczna grupa zamieszkująca Bukowinę ma dodatkowo swoje własne nazewnictwo geograficzne. Nazwy miejscowości podane są za Słownikiem geograficznym Królestwa Polskiego (SgKP), acz i to dzieło podaje nieraz wiele pisowni. Wsie polskie zapisane zostały wedle nazw używanych przez zamieszkujących je Polaków. Iacobeni, miejscowość rumuńską, pozostawiono w pisowni rumuńskiej, gdyż inne wersje już nie funkcjonują i byłyby nieczytelne. Także po rumuńsku podano wieś huculską Ciumirna, ta nazwa bowiem funkcjonuje w terenie, a odpowiedniki polskie i austriackie, stanowiące transkrypcję z huculskiej odmiany języków rusińskich nie są przekonujące. Miejscowości, których nie ma w SgKP, pomniejsze wioski, zwłaszcza z południowych i wschodnich kresów Bukowiny - w pisowni rumuńskiej. W nawiasach aktualna pisownia rumuńska.
|
Główne miasta:
|
Inne miejscowości: |
|
