Zhao Ziyang
Zhao Ziyang (vereenvoudigd Chinees: 赵紫阳, traditioneel Chinees: 趙紫陽, pinyin: Zhào Zǐyáng) (17 oktober 1919 - Peking 17 januari 2005) was een Chinees politiek leider.
Zhao begon zijn - communistische - loopbaan toen hij zich in 1938 bij deze politieke beweging aansloot. Na de communistische machtsovername in 1949 steeg hij steeds verder op de politieke ladder. Omdat hij hervormingen in de landbouwsector had doorgevoerd werd ook hij slachtoffer van de Culturele Revolutie van eind jaren zestig.
Dit betekende echter niet het einde van Zhao's politieke carrière. Zo werd hij in de zeventiger jaren partijsecretaris van de provincie Sichuan waar hij de toon zette voor de latere nationale economische hervormingen door stappen in de richting van het kapitalisme te zetten wat deze provincie geen windeieren legde. Hierdoor werd hij een van de populairste politici in China.
Een en ander resulteerde erin dat hij door partijleider Deng Xiaoping in 1980 tot premier van China werd gemaakt en het in 1987 zelfs bracht tot secretaris-generaal van de Chinese communistische partij. Dit ambt bekleedde hij van 11 november 1987 tot 23 juni 1989. In deze functie trachtte hij de overheersing van de communistische partij aan banden te leggen. Samen met Deng Xiaoping wist hij ook de Chinese economie een geweldige impuls te geven door allerlei economische maatregelen te nemen zoals het instellen van zones waar buitenlandse investeringen plaats mochten vinden en door het stimuleren van de kustprovincies om de rol van economisch voortrekker te laten spelen.
In juni 1989 werd hij uit zijn politieke functie ontheven omdat het regime vond dat zijn houding ten opzichte van het studentenprotest op het Plein van de Hemelse Vrede in de hoofdstad Peking te toegevend was. Op het heetst van de acties had hij op 19 mei 1989 met een megafoon in de hand de betogers toegesproken met de woorden dat hij 'te laat' was gekomen. Hij heeft toen op niemand kritiek geuit en ook zijn woorden niet nader verklaard, maar velen interpreteren ze als wou hij bedoelen dat hij 'te laat' was gekomen om de actievoerders te kunnen redden en wou hij hen aanraden om het plein te verlaten voor het te laat was. De volgende dag (20 mei 1989) werd de krijgswet afgekondigd en op 4 juni openden soldaten het vuur op de demonstranten. Zhao Ziyang is hierna door het regime tot het einde van zijn leven onder huisarrest geplaatst.
Daar Zhao Ziyang in ongenade was gevallen en daardoor geheel van het politieke toneel was verdwenen werd zijn dood nauwelijks door de staatsmedia vermeld.
