Deng Xiaoping
Deng Xiaoping (鄧小平, provincie Sichuan, 22 augustus 1904 — Peking, 19 februari 1997) was een Chinees staatsman. Hij heette ook wel Deng Xixian. Dengs vader was een rijke landeigenaar, Deng was de zoon van een concubine. Zijn vader was sterk gekant tegen de heersende Qing-dynastie en was een liberaal en aanhanger van Dr. Sun Yat-sen, die later de eerste president van China werd. In de jaren twintig studeerde Deng Xiaoping in Frankrijk waar hij zich bij de Chinese communistische studentenvereniging aansloot. In 1926 week hij uit naar Moskou. Terug in China werd hij lid van de Communistische Partij van China (CCP) en leidde hij vanaf het eind van de jaren twintig een communistische guerrillabeweging die tegen de nationalistische Kwomintang van Chiang Kai-shek streed.
Deng maakte de Lange Mars mee (jaren dertig) en nam deel aan het verzet tegen de Japanners. In 1945 werd hij lid van het Centraal Comité van de CCP. In 1949 namen de communisten de macht over en kwam de Volksrepubliek China tot stand. In 1952 werd Deng vice-premier en lid van het Politburo. In 1956 werd hij lid van het Permanente Comité van het Politburo (het machtigste orgaan van de partij) en tevens secretaris-generaal van de CCP. Binnen de CCP was hij nu na Mao Zedong, de machtigste man.
Deng Xiaoping werkte tijdens de Grote Sprong Voorwaarts (jaren vijftig) nauw samen met Liu Shaoqi, de voorzitter van de Chinese Volksrepubliek. Na het uitbreken van de Culturele Revolutie (1965), viel Deng samen met Liu Shaoqi in ongenade en werd Deng beschouwd als de "nummer twee kapitalistische leider," na Shaoqi. Van 1966-1969 bekleedde hij geen enkel ambt. In 1975 was het land zover ingestort dat men Deng niet meer kon missen, en hij werd gerehabiliteerd. Dankzij bemiddeling van premier Zhou Enlai werd Deng vice-premier en vicevoorzitter van de Communistische Partij van China, maar na het overlijden van Zhou in 1976 viel hij opnieuw in ongenade.
Na het overlijden van Mao in 1976 verscheen Deng weer op het politieke toneel. In de machtstrijd tussen de Bende van Vier (waaronder Mao's weduwe Jiang Qing) en de "gematigden", geleid door Deng, kwam Deng als overwinnaar naar voren. In 1977 werd hij opnieuw vice-premier en vicevoorzitter van de CCP. In 1980 trad hij als vice-premier af en in 1982 tevens als vicevoorzitter van de CCP. Desondanks bleef hij tot zijn dood in 1997 China's onbetwiste leider.
Na zijn aantreden maakte Deng de weg vrij voor hervormingen. Het motto hiervan werd samengevat in de zin: "Het maakt niet uit of de kat wit of zwart is, als hij maar muizen vangt". Hiermee bedoelde hij te zeggen dat het politieke systeem niet zo belangrijk was, maar dat er resultaten moesten worden geboekt.
"Kleine Deng" (hij was maar 1.55m), bleek een voorstander van goede betrekkingen met de Verenigde Staten en het Westen. Onder zijn bewind herstelde hij de vriendschap tussen China en de Sovjet-Unie. In 1987 legde Deng zijn functie als voorzitter van de Centrale Advies Commissie van de CCP neer. In 1989, na het onderdrukken van de studentenprotesten op het Plein van de Hemelse Vrede, benoemde hij zijn protégé Jiang Zemin tot zijn opvolger en sindsdien speelde hij nog een rol op de achtergrond. Hij legde zijn laatste officiële functie, voorzitter van de staatscommissie voor de strijdkrachten, op 21 maart 1990 neer.
Deng Xiaoping overleed in 1997 op 93-jarige leeftijd.
