Untermensch
Untermensch is een begrip uit de nationaal-socialistische ideologie (het nazisme). Dit begrip fungeert hierin als tegenhanger van het begrip Übermensch dat voor het eerst door de Duitse filosoof Nietzsche werd gehanteerd maar later door de nazi's werd geherdefinieerd en in hun rassenleer gebruikt.
In de nazi-ideologie waren de Germaanse volkeren, het zogenaamde Arische ras, superieur ten opzichte van andere volkeren. Het was zaak om het Arische ras, de Übermenschen dus, te vrijwaren van vreemde smetten. Als Untermenschen golden vooral Joden, Sinti en Roma maar ook de Slavische volkeren, Aziaten, homoseksuelen en mensen met een aangeboren handicap.
Gevoed werd de nazi-ideologie door een algemene vreemdelingenhaat en antisemitisme onder de Duitse bevolking veroorzaakt door de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog en de rol die de Joden daarbij gespeeld zouden hebben (de zogenaamde dolkstootlegende).
Als gevolg hiervan werden tijdens het zogenaamde T-4-euthanasieprogramma eerst de gehandicapten op grote schaal vermoord en daarna tijdens de holocaust meer dan zes miljoen Joden, Roma, Sinti en homoseksuelen.
Uiteindelijk keerde de slechte behandeling van de Russische en Poolse bevolking als Untermenschen tijdens de Duitse inval in de toenmalige Sovjet-Unie zich tegen de Duitsers. In eerste instantie stonden zij nogal positief tegenover de Duitsers omdat zij hen als bevrijders van het stalinistische juk beschouwden. Omdat de Duitsers minstens zo erg, zo niet erger dan Stalin en zijn trawanten bleken te zijn, verloren zij de steun van de bevolking en mede hierdoor de oorlog.
Bij de Sovjet-Russische tegenaanval op Duitsland schreef de Russische auteur Ilja Ehrenburg over de Duitsers dan ook: "Heb geen medelijden, alles wat deze Untermenschen bezitten is jullie eigendom."
