Übermensch
Het begrip Übermensch is gebruikt door Friedrich Nietzsche. De term is echter niet nieuw. Voor het eerst duikt hij op in de strijd, die door en om de Hervorming ontstond en vindt men het woord, ironisch gebruikt door de aanhangers van Luther. Vandaar springt het over naar theologische geschriften uit de zeventiende en achttiende eeuw, en ook bij Herder treft men het meermalen aan, terwijl Goethe het gebruikt in zijn Ur-faust.
Nietzsche pleitte voor meer individualisme in plaats van voor kuddegeest. De Übermensch is diegene die zichzelf durft los te maken van het systeem en op zichzelf steunt. Daarbij meende Nietzsche dat de mens van nu slechts een schakel is, een ontwikkelingsfase, tussen ons zoals we nu zijn en wat we eigenlijk bedoeld zijn te worden: de Übermensch, een boven alle irrationaliteit staand groots wezen.
In zijn boek "Aldus sprak Zarathustra" schrijft Nietzsche: "de Uebermensch staat tot de mens als deze tot de aap" en "de mens is een koord gespannen tussen de übermensch en het dier". Men zou daarop de conclusie kunnen trekken dat Nietzsche bedoelde dat in de mens van nu de spanning tussen het "dierlijke" en "bovenmenselijke" voelbaar is.
Wanneer het nazisme echter gebruik maakt van deze term, wordt de term Übermensch aan het begrip ras gekoppeld. Dit had weinig te maken met Nietzsches oorspronkelijke interpretatie. Ook ontwikkelden de nazi's het begrip Untermensch, als tegenhanger van de Übermensch.
Een recente invulling en ontwikkeling van het begrip Übermensch is het transhumanisme dat eveneens poogt de mens zijn natuurlijke grenzen te laten doorbreken met behulp van de nieuwste wetenschap en medische technieken.
