Telefooncentrale
Een telefooncentrale is een mechanisme waarmee het mogelijk is telefoontoestellen zo te verbinden dat een gesprek mogelijk wordt. De telefooncentrale bevindt zich doorgaans op een centrale plek ten opzichte van de aangesloten toestellen. Telefooncentrales bestaan in verschillende groottes en functionaliteit: huiscentrale, bedrijfscentrale, lokale centrale, transit centrale, interconnectie centrale. Centrales kunnen analoog of digitaal zijn, en gebruikmaken van koper-, glasvezel- en/of radioverbindingen.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Aanvankelijk waren centrales batterijen tafels waar men met "koorden" (telefoonkabelpluggen) de verbindingen handmatig maakte. Ook de taxatie, die naderhand diende voor de facturatie, werd met de hand bijgehouden.
Wanneer abonnee A met een abonnee B wilde praten, gaf A dit te kennen aan de centrale. De centrale riep dan abonnee B op, en maakt vervolgens de verbinding tussen de 2 gesprekspartners.
De eerste automatische centrale werd in New York ontworpen, niet door een elektronicus, maar door een begrafenisondernemer. Almon Strowger verdacht lokale telefonistes ervan de oproepen voor een begrafenis naar concurrenten door te geleiden waardoor hij klanten verloor. Met zijn automatische centrale, waarvan nog tot in de jaren tachtig exemplaren werden gebruikt, vormde de klant zelf het nummer. Zo bepaalde de klant wie hij/zij aan de lijn kreeg, zonder tussenkomst van een telefoniste.
Het principe was dat een telefoontoestel was voorzien van een kiesschijf. Bij het opnemen van de hoorn werd de lijn verbonden met een registerrelais dat door de kiesschijf gegenereerde pulsen telde, en doorschakelde naar het volgende cijferrelais, dat dan weer een nieuwe keuze mogelijk maakte enzovoorts. Bij het opnemen aan de andere kant, werd een puls gegenereerd, waardoor een mechanische teller versprong.
Telefooncentrales werken nog steeds volgens dit idee; alleen is de kiesschijf vervangen door een serie druktoetsen, en zijn de relais en tellers elektronische schakelingen geworden. In de loop der jaren zijn steeds meer onderdelen van de centrales vervangen door elektronica.
[bewerk] Tegenwoordig
De huidige telefooncentrales werken digitaal. Zo wordt data bij een ISDN-aansluiting digitaal aan de centrale aangeleverd. Bij een analoge of PSTN-aansluiting wordt het signaal in de centrale gedigitaliserd, d.w.z. in bits omgezet.
In beide gevallen is er sprake van een signaal met een bitsnelheid van 64 kbit/s. Het voordeel van een digitaal signaal is dat ruis en storing, zolang ze onder een bepaalde drempelwaarde blijven, geen merkbare gevolgen hebben.
Een PABX (Private Automatic Branche Exchange) is een bedrijfscentrale die het verkeer binnen een bedrijf afhandelt.
Om kabelcapaciteit te winnen, is de reikwijdte van een centrale beperkt. Men spreekt dan van lokale centrales. Deze zijn onderling verbonden via een transitcentrale. Tussen transitcentrales spreekt men niet van lijnen maar van trunks. Via die trunks kunnen mensen van lokale centrale x via transit 1 en transit 2 praten met mensen aangesloten op lokale centrale y.
Tenslotte kunnen transitcentrales ook nog verbonden zijn via een interconnectiecentrale. Deze interconnectiecentrales geven verbindingen tot een internationale centrale. In 2003 waren deze interconnectiecentrales ook de verbindingen tussen de netwerken van de verschillende nationale telecombedrijven.
Telecommunicatie en datacommunicatie krijgen steeds meer overlap. De werelden groeien naar elkaar toe. De nieuwste types telefooncentrales maken gebruik van datacommunicatienetwerken en de internetprotocollen (IP). Deze centrales worden VOIP-centrales (Voice over IP) genoemd.
[bewerk] Functies en werking
In essentie is hetgene dat een telefooncentrale doet wanneer er een gesprek moet worden opgezet: het maken van een tijdelijke verbinding tussen een tweetal van de op centrale aangesloten poorten. Binnen complexe telefoonnetwerken is hier een groot aantal functies 'omheen' noodzakelijk om te zorgen dat in de praktijk het telefoonnetwerk goed functioneert. Een belangrijke functie is de 'analyse' van het gekozen telefoonnummer, en aan de hand daarvan het selecteren van een juiste uitgaande poort. Bij transitcentrales wordt met name het netnummer gebruikt om deze selectie uit te voeren.
