Qumran
De ruïnes van Qumran liggen aan de noordkant van de Dode zee, op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever.
Er is onder wetenschappers grote overeenstemming over het feit dat er in Qumran een Esseense gemeenschap heeft geleefd rond het begin van de jaartelling. Wetenschappers zijn het niet eens over de vormgeving van die gemeenschap. Opvattingen variëren van een klooster waarin alleen celibataire mannen zich met religieuze geschriften bezighielden, tot een fort waarin militante opstandelingen tegen de Romeinse bezetting zich verschansten, en allerlei combinaties hiervan.
Er zijn stromingen die ervan overtuigd zijn dat Jezus een Esseen zou zijn geweest en dat hij minstens enige tijd in Qumran zou hebben verbleven, doch deze mening wordt door het grootste deel van het christendom niet gedeeld.
Vlakbij de ruïnes van Qumran zijn de befaamde Dode Zeerollen gevonden. Deze rollen bevatten de oudst bekende manuscripten van de Hebreeuwse Bijbel. Door de geringe afwijkingen met de eerder bekende manuscripten wordt de betrouwbaarheid van de overlevering bevestigd.
