Orde van Sint-Lazarus
De Orde van Sint-Lazarus, voluit Militaire en Hospitaalorde van Sint Lazarus van Jeruzalem geheten is een vereniging of ridderorde met een charitatief karakter. De naar de bijbelse figuur Lazarus genoemde orde houdt zich vooral bezig met het bestrijden van lepra en het lenigen van de daardoor veroorzaakte nood.
De historische orde werd in 1099 tijdens de kruistochten gesticht als een hospitaalorde met de taak om pelgrims te verzorgen. Daarbij werden ook leprozen verzorgd en de Orde nam daarom ook edelen die zelf aan lepra leden -en daardoor vrijwel buiten de middeleeuwse maatschapij stonden- als leden aan. Was de orde misschien in beginsel een vreedzame organisatie geweest, na enige tijd conmbineerden de ridders krijgsbedrijf en ziekenzorg en werd de Orde ook een Militaire Orde. In 1151 bracht de Franse Koning Lodewijk VII een aantal Ridders van Sint Lazarus terug naar Frankrijk en de Koning schonk hen daar het kasteel van Baigny bij Orleans als verblijf.De Orde verwierf in Frankrijk landbezit en werd belast met de toezicht op de ziekenzorg in geheel Frankrijk. Nadat de Christelijke koninkrijken in het Heilige land door de mohammedanen waren heroverd stelden ook de uit deze landen ontkomen hospitaalridders van Sint Lazarus zich onder het gezag van de Franse Grootmeester.
Ackermann schrijft dat Paus Innocentius IV de Orde " toestemming gaf om een gezonde Grootmeester te kiezen nu een melaatse Grootmeester onder de ridders niet te vinden was". In 1490 werd de Orde van Sint Lazarus door Paus Innocentius VIII opgeheven omdat de , in de loop der jaren erg rijk geworden, Orde haar werkzaamheden verwaarloosde. In Frankrijk werd dit besluit genegeerd. Leo X herriep het besluit van zijn voorganger en Gregorius XIII voegde de Italiaanse tak van de Orde in 1572 samen met de Orde van Sint Mauritius. De Franse tak van de Orde werd door Lodewijk XIV belast met de leiding over alle ziekenhuizen in zijn rijk en door Koning Hendrik IV in 1608 samengevoegd met de Orde van Onze Lieve Vrouwe van de Berg Karmel, een van de orden van de Franse Kroon.
De Verenigde Orden van Onze Lieve Vrouwe van de Berg Karmel en Sint Lazarus
De "Orde van Orde van Onze Lieve Vrouwe van de Berg Karmel" werd in 1606 door Hendrik IV gesticht en in 1607 door Paus Paulus V erkend. Deze Ridderorde had als doel in de "hogere standen" het Katholieke geloof en de verering van de Maagd Maria te bevorderen. De Ridders mochten getrouwd zijn en ontvingen een inkomen uit de goederen van de Orde. Om de door hem ingestelde Orde van een groter inkomen te voorzien verenigde Hendrik IV haar op 12 april 1608 met de op dat moment al meer dan 500 jaar oude Orde van Sint-Lazarus die over grote landgoederen in Frankrijk beschikte. De Orde kreeg het bestuur over alle ziekenhuizen in Frankrijk en nam de bezittingen van de oude Orden van het Heilig Graf van Montpellier, Sint-Jacob van het Zwaard (voorzover in Frankrijk liggend), het Heilig Graf, de Heilig Christine van Samport, Onze Lieve Vrouwe der Duitsers, Sint-Jacob van Haut-Pas en de Heilige Lodewijk van Baucheraumont over.Het grondbezit werd beheerd in 5 priorijen en 145 commenden.
Hoewel Paus Clemens IX in 1668 de vereniging van de twee Orden had goedgekeurd werd de samenvoeging in 1693 weer ongedaan gemaakt. De Orden kregen weer eigen insignes en kleding en kenden Ridders, Geesteljke Ridders of Kappelanen, Broeders en Novicen. In de loop der jaren werd de Orde die in 1698, 1722, 1767 en 1770 hervormd en ging in de Franse Revolutie ten onder.
Na het uitroepen van de Franse republiek in 1792 werd de Orde door het Franse parlement afgeschaft.De orde is behalve een kruisridder-Orde ook een internationale orde en ook een van de historische orden van Frankrijk
Lodewijk XVIII riep zich in 1794 in ballingschap uit tot Koning van Frankrijk en verleende ook Franse orden, zij het geen benoemingen in de Orde van Sint-Lazarus, aan zijn verwanten en aanhangers. Na de restauratie werden alle brieven van ridders van de Orde die om bevordering of inlichtingen vroegen namens de koning afgedaan met het antwoord dat " Zijne Majesteit over de Orde nog niets besloten had". Ook onder Karel X bleef dat zo en de orde werd in 1830 met alle andere Franse orden met uitzondering van het Legioen van Eer en de Orde van de Academische Palmen wederom en definitief afgeschaft.
In 1910 werd de orde door particulieren heropgericht. De heroprichters beweerden dat alleen de Orde van Carmel was opgeheven en niet die van Sint-Lazarus. Zij hadden uiteraard geen band met de oude orde en geen recht om zulks te doen.De Franse staat had de orde afgeschaft en de laatste ridders waren al lang geleden gestorven. Daarom wordt de orde door kenners van het staats- en orderecht als een " pseudo-orde" beschouwd.
Ook de rol van " beschermer" van de Orde door een Orthodoxe Patriarch verandert daaraan niets. Ook deze Patriarch had niet het recht om orden te stichten.
Daarbij wordt wel aangetekend dat de liefdadige werken van de orde door iedereen, ook door degenen die deze orde alleen als een vereniging zien, worden erkend en gewaardeerd. Dat de orde respect heeft verworven blijkt uit het lidmaatschap van enige kardinalen en aanzienlijke edelen en wetenschappers. Paus Johannes Paulus II heeft een delegatie van de orde in audiëntie ontvangen.
De huidige orde heeft door het vasthouden aan onbewezen of onbewijsbare aanspraken op de voortzetting van de oude ridderorde juridische problemen veroorzaakt. Het is geen orde die onder het canonieke recht valt en de kanselier van het Franse Legioen van Eer heeft de Markies de Brissac met klem gevraagd om de titel van grootmeester en het woord " orde" niet in Frankrijk te gebruiken.
De Raad van de Souvereine Militaire Orde van Sint Jan van Jeruzalem en Malta heeft in 1950 de ridders van Malta verboden om toe te treden tot de Orde van Sint-Lazarus. Het is , gezien de toetreding van kardinalen, mogelijk dat de Orde van Sint-Lazarus in de nabije toekomst een meer regulier karakter zal krijgen. Daarvoor zal dan de onbewezen aanspraak op het voortzetten van de oude Franse orde moeten worden opgegeven. Ook het eucumenische karakter van de Orde, de Orde staat voor alle christenen en in beperkte mate ook voor Joden en aanhangers van andere godsdiensten open, zou voor het Vaticaan ook een struikelblok kunnen zijn.
De Militaire en Hospitaalorde van Sint Lazarus van Jeruzalem is in twee gelijknamige gezelschappen, men spreekt van "obediënties", uiteengevallen. Afbeelding:Ster van de Orde van Sint Lazarus.jpg
Inhoud |
[bewerk] De Franse obediëntie (France Obedience)
De grootmeester van deze tak van de Orde is sinds 11 september 2004 S.A.R.le Prince Charles-Philippe d'Orléans, Duc d'Anjou. Sinds 12 september 2004 is de Franse tak van de Orde van Sint Lazarus, aanknopend bij de historische achtergrond, de orde was tot 1830 immers een Orde van de Franse Kroon, onder protectoraat geplaatst van de Graaf van Parijs, Hertog van Frankrijk en Chef van het Franse Koninklijke Huis, zodat de Orde door de affiliatie met het hoofd van een ooit regerend Koninklijk Huis (Bourbon) min of meer de status heeft gekregen van een orde of huisorde van de Franse koninklijke familie.
Volgens kenners van ridderlijke orden is het stichten van een Orde vanuit een staatsrechtelijk perspectief voorbehouden aan hoofden van Koninklijke Families en de regeringen van Republieken. De formele band met de Graaf van Parijs, hoofd van de Franse Koninkljke familie, geeft de Orde van Sint Lazarus meer legitimiteit dan voorheen het geval was.
De spirituele protector van de Franse obediëntie is de kardinaal Laszlo Paskaï.
Externe link van deze obediëntie
http://homepage.mac.com/stlazare/Menu1.html
http://homepage.mac.com/stlazare/FileSharing56.html
Literatuur: R.A.U. Freiherr von Quast-Juchter CLJ "De Militaire en Hospitaalorde van Sint Lazarus van Jeruzalem", eReader.org, Den Haag/New York, ISBN 90-807173-1-2
externe links over de juridische vragen rond de Orde van Sint-Lazarus
http://www.chivalricorders.org/orders/self-styled/lazarus.htm De zeer gezaghebbende "Commission internationale permanente d'études des ordres de chevalerie" geeft een oordeel op: http://www.icocregister.org/
[bewerk] De Maltese obediëntie (Malta Obedience)
Deze tak van de Militaire en Hospitaalorde van Sint Lazarus van Jeruzalem wordt bestuurt door de grootmeester Z.K.H. Don Francisco de Bourbon y de Escasany, Hertog van Sevilla.
[bewerk] De Maltese obediëntie in de "Lage Landen"
In Nederland werd in 1990 als onderdeel van de wereldwijde Orde, een Commanderij van de Militaire en Hospitaal Orde van St. Lazarus van Jeruzalem opgericht, onder de naam "Commandery of the Netherlands". Aan het maatschappelijk en rechtsverkeer werd deelgenomen middels de stichting "Malta Obedience".
In 1998 was deze Commanderij zo groot geworden dat splitsing in een drietal Commanderijen aangewezen leek. De Grootkanselier in Malta benoemde een “Groot Baljuw van de Lage Landen”. Onder gezag van de Baljuw ontstonden drie Commanderijen te weten de stichting Commanderij St. Willibrord met als zetel Amsterdam, de stichting Commanderij St. Servaas met als zetel Maastricht en de stichting Commanderij St. Maria Magdalena te Leiden.
De stichtingsnaam "Malta Obedience" betekent dat de leden onder gezag staan van de Grootkanselier in Malta.
De voorzitters van de stichtingen worden door de Bailiff (Baljuw) benoemd en worden Commandeurs genoemd. De Baljuw wordt benoemd door de Grootkanselier en de Grootmeester van de Orde. De Baljuw coördineert het werk van de stichtingen (Commanderijen) en verschijnt in principe op alle formele activiteiten van de Orde en onderhoudt de buitenlandse kontakten.
[bewerk] Liefdadigheid
De leden van de Militaire en Hospitaalorde van Sint Lazarus van Jeruzalem werken vanuit een oud principe voor nieuwe doelen. Ondersteunende doelen waren de Reumafoon en het Baqa a vluchtelingen kamp in Jordanië. In 2003-2004 kregen gehandicaptenzorg in Roemenië (Zalau) en Hongarije (Ceglid), de ETAG en het Mobility Centre in Kigali Rwanda en het orthopedisch centrum in Goma (Kongo) waar leden van de Orde ook dagelijks werken, steun van de Orde. St. Servaas levert permanente steun aan het "childcare" project in Zuid-Afrika.
