Malthusiaanse catastrofe
Een Malthusiaanse catastrofe is een catastrofe als resultaat van de situatie dat de landbouw- (of, in recentere formuleringen, economische) productie uiteindelijk door de bevolkingsgroei wordt overtroffen. De theorieën van Malthusiaanse catastrofe zijn zeer gelijkaardig aan de onderhoudstheorie van lonen. Het belangrijkste verschil is dat de Malthusiaanse theorieën over verscheidene generaties of eeuwen voorspellen terwijl de onderhoudstheorie van lonen over jaren en decennia voorspelt.
Inhoud |
[bewerk] Traditionele meningen
In 1761 publiceerde Robert Wallace Diverse Perspectieven op de Mensheid waarin hij stelde dat de vooruitgang zich uiteindelijk ongedaan zou maken door een te grote bevolking. Zevenendertig jaar later publiceerde Thomas Malthus zijn nu beroemde Essay op het Principe van Bevolking. Daarin voorspelde hij dat de bevolkingstoename uiteindelijk voedsellevering zou overtreffen. Deze voorspelling werd gebaseerd op het idee dat de bevolking, ongecontroleerd, geometrisch stijgt, terwijl de voedsellevering slechts rekenkundig kon groeien. Mathematisch, zal elke stijgende geometrische reeks (b.v. 1, 3, 9, 27, 81) uiteindelijk alle rekenkundige reeksen overtreffen (b.v. 10, 20, 30, 40, 50). De resulterende daling van voedsel per persoon zal uiteindelijk leiden tot een catastrofe. Volgens Malthus kan de catastrofe slechts door zelfbedwang of door "ondeugden" ("vice") worden verhinderd. Dat laatste begrip omvatte volgens hem contraceptie en abortus. De effectiviteit van het een en het ander schatte hij overigens laag in.
Malthus gaf geen tijdkader voor zijn catastrofe. Tot nu toe is de bevolkingstoename hoofdzakelijk geometrisch geweest, zoals Malthus voorspelde. De Malthusiaanse catastrofe, echter, is niet voorgekomen, hoofdzakelijk omdat de groei van de voedsellevering ook ruwweg geometrisch, niet rekenkundig is geweest. Voorts hebben het algemene gebruik van contraceptie en de abortus (Malthusiaanse ondeugden)* bevolkingstoename beheerst. In feite is momenteel de voedsellevering per persoon meerdere keren hoger dan toen Malthus zijn essay schreef.
- De neo-Malthusianen, uit de late 19e en 20e eeuw, stonden veeleer positief tegenover deze praktijken, in tegenstelling tot Malthus zelf, die de toekomst heel erg somber inzag.
[bewerk] Kritiek op de catastrofe-theorie
De Malthusiaanse catastrofe-theorie houdt alleen rekening met het feit dat bevolkingsgroei leidt tot toename van de vraag naar voedsel. Critici menen dat onvoldoende rekening wordt gehouden met het feit dat bevolkingsgroei ook zal leiden tot groei van het menselijk vernuft. De Malthusiaanse catastrofe zal daardoor mogelijk nooit optreden.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe verbindingen
- Het essay van Malthus op het Principe van Bevolking ([1])
- De internationale Maatschappij van Malthus ([2])
- Essay van David Friedman tegen de conclusies van Malthus ([3])
- De homepage van Tendensen in de Wereldbevolking van de Afdeling van de Bevolking van de Verenigde Naties ([4])
