Lou Onvlee
Louis Onvlee (Baarn, 23 november 1893 - Bennekom, 9 maart 1986) werd in 1914 door het Nederlands Bijbelgenootschap benoemd om als bijbelvertaler naar Soemba te gaan. Onvlee was toen nog student in de theologie aan de VU. In 1915 deed hij zijn kandidaatsexamen en ging Oosterse Talen studeren aan de Universiteit Leiden. In 1925 promoveerde hij op een proefschrift over het Soembanees. In 1926 kwam hij aan op Soemba en vestigde zich in Waikaboebak. Zo raakte hij nauw betrokken bij de Zending op Soemba. Van 1956 tot 1966 was hij buitengewoon hoogleraar culturele antropologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Inhoud |
[bewerk] Twee taalgroepen
Na grondig onderzoek kwam Onvlee tot de conclusie dat de oorspronkelijke bewoners van Soemba globaal ingedeeld kunnen worden in twee taalgroepen:
- het Kamberaas (8) voor Midden- en Oost-Soemba en
- het Wadjewaas (6) voor West-Soemba.
-
- Het Wadjewaas is enigszins verwant aan het: Laura (1), Mamboru (2), Wanukaka (4), Lambojaas (5) en het Anakalangu (7).
De bewoners van Kodi (3) in het uiterste westen waren bij geen van beide taalgroepen onder te brengen evenals de Savoenezen (9). Voor deze beide groepen zou Maleis voor de zending de aangewezen taal blijven.
- Al deze talen behoren tot de Bima-Soembatalen.
[bewerk] Klein beginnen
Dr. Onvlee begon met het schrijven van schoolboekjes en een bijbels leesboek. In 1937 begon hij met de vertaling van het Evangelie van Lucas. Het Soembanees kende geen woorden voor essentiële zaken uit het evangelie als: zonde en schuld, liefde en genade, vergeving en verzoening. Hiermee wordt duidelijk hoe ingewikkeld een goede Bijbelvertaling dan wordt. In 1941 werd het eerste bundeltje psalmen en gezangen in het Kamberaas gedrukt in Pajeti.
- Het Maleis was de gemeenschappelijke taal die gebruikt werd door Bestuur en Zending in de tijd van Nederlands-Indië.
[bewerk] Biografische gegevens
- Verbleef op Soemba van 1926 - 1947 en van 1951 - 1955.
- In 1931/1932 en in 1939/1940 verving hij de missionair predikant Wiebe van Dijk tijdens diens verlof.
- Voorzitter Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde te Leiden.
- 1955 Benoemd tot hoogleraar culturele antropologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Onvlee was de eerste die deze leerstoel bezette.
[bewerk] Bibliografie
- schreef samen met anderen in 1939 het eerste leesboekje in het Kamberaas
- schreef rond 1941 een aantal leesboekjes en vertaalde enkele psalmen en gezangen in het Kamberaas.
- het Evangelie van Lucas verscheen in 1949. De Handelingen der Apostelen in 1950.
- vertaalde het Nieuwe Testament in het Kamberaas in 1961 en in het Wadjewaas in 1970
- Cultuur als antwoord, verzamelde opstellen van prof. dr. L. Onvlee, uitgegeven ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag, 23 november 1973, Den Haag, Martinus Nijhoff (inclusief een volledige Bibliografie)
| Bron(nen): |
|
|
