Korps Mariniers
Het Korps Mariniers is het oudste militaire onderdeel van Nederland en is een elitegroep van zeesoldaten die oorspronkelijk dienst deed op oorlogsschepen of ingezet werd op de grens van land en water. Tegenwoordig is het korps overal ter wereld inzetbaar, onder alle omstandigheden. Maar zogenaamde amfibische operaties nemen nog steeds een voorname plaats in bij het Korps.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
In de klassieke oudheid was de oorlog ter zee veelal een voortzetting van die op het land, met dien verstande dat krijgshandelingen werden verricht door dezelfde soort soldaten die zulks ook ter land deden. Schepen probeerden elkaar te enteren, waarna soldaten het vijandelijke schip overmeesterden.
Aangezien de eerste schepen meestal roeischepen waren, waren de bemanningen eerst roeier en daarna soldaat. Later kwam er een scheiding in de functies tussen roeiers en soldaten. In sommige gevallen werd van slaven of gevangenen gebruikgemaakt om galeien te roeien. Ook na de constructie van de ramsteven, waardoor het mogelijk werd andere schepen door rammen tot zinken te brengen, bleef de enter-oorlog bestaan.
Met de komst van scheepsgeschut in de late Middeleeuwen veranderde de zee-oorlog van karakter en verdwenen de soldaten langzaamaan van de schepen.
In de 17e eeuw ging eerst de Republiek er toe over enige regimenten infanterie onder het gezag van de vloot te stellen. Deze infanteristen kregen echter een andere taak: zij zouden landingen op vijandelijk grondgebied moeten uitvoeren.
[bewerk] Modern
Diverse marines hebben tegenwoordig mariniers in dienst voor het uitvoeren van landingsacties vanuit zee. Zij worden daartoe met behulp van gespecialiseerde schepen naar het landingsgebied vervoerd en met landingsvaartuigen en/of helikopters aan land gezet. Mariniers worden vaak beschouwd als elite-troepen die een zeer zware selectie en training ondergaan en voor veel specialistische missies worden ingezet. In Nederland worden anti-terreur eenheden bijvoorbeeld uit de gelederen van de mariniers geselecteerd.
In de Verenigde Staten is het US Marine Corps een zelfstandig krijgsmachtonderdeel, dat zelfs een eigen vliegdienst heeft. Het takenpakket is dan ook veel uitgebreider: na een succesvol uitgevoerde landing moeten eenheden van het Korps in staat zijn langdurig aan gevechten deel te nemen met tanks, artillerie en vliegtuigen.
[bewerk] Nederland
[bewerk] Korte geschiedenis
Het Nederlandse Korps Mariniers is op 10 december 1665 opgericht, op initiatief van Raadspensionaris Johan de Witt en luitenant-admiraal Michiel de Ruyter. Een eerder verzoek tot oprichting van een regiment zeesoldaten werd in 1663 afgewezen. De eerste commandant was Willem Joseph van Ghent. Naar hem is de van Ghent kazerne in rotterdam vernoemt.
Dit was overigens niet de eerste maal dat zeesoldaten aan boord van Nederlandse oorlogsschepen dienst deden. Al in 1627 werden 1000 soldaten over diverse schepen verdeeld, om vijandelijke schepen te kunnen enteren, op initiatief van luitenant-admiraal Philips van Dorp. Na de Vrede van Munster, in 1648, verdwenen deze soldaten echter weer van de vloot.
Van 1946 tot 1950 was het Korps Mariniers nog actief in Nederlands-Indië met de mariniersbrigade, een eenheid die in zijn grootste omvang ca. 5000 manschappen telde. Vanaf 1 november 1950 tot 14 november 1962 werd het Korps nog ingezet in Nieuw-Guinea.
Na de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië leek er geen bestaansrecht meer voor het Korps Mariniers. In de jaren zestig werd erover gedacht het Korps op te heffen. Door de oprichting van een "koudweer" getrainde compagnie in het begin van de jaren zeventig, die samen met de Britse Royal Marines werd ingezet in Noorwegen, kreeg het Korps een nieuwe bestemming. Voortaan zouden eenheden van het Korps samen met troepen van andere NAVO landen beschikbaar zijn voor steun aan de zogenaamde flanken van de NAVO. Zo werd de 1e Amfibibische Gevechtsgroep ¹ (AGGP) klaargestoomd voor optreden in Noorwegen en werd de 2e AGGP een onderdeel van de ACE Mobile Force ² (tegenwoordig Ace Mobile Force (Land) AMF(L)).
[bewerk] Tradities
Het korps viert de verjaardag elk jaar op het Oostplein in Rotterdam, waar de gevallenen van het korps worden herdacht. De herdenking vindt plaats dichtbij de plek waar tot de Tweede Wereldoorlog de kazerne van het korps gevestigd was en dichtbij de Maasbruggen. Hier staat ook het standbeeld van de mariniers. Om deze bruggen hebben onderdelen van het korps in mei 1940 hard gevochten. Het korpsmuseum is gevestigd in een aantal pakhuizen, van waaruit nog gevochten is.
Op 10 december 1946 hechtte de Bevelhebber der Zeestrijdkrachten luitenant-admiraal C.E.L.Helfrich het versiersel van de Militaire Willems-Orde aan het vaandel.
Men zegt dat het Korps de op één na oudste nog in stand zijnde militaire eenheid ter wereld is. De oudste is De Pauselijke Zwitserse Garde.
[bewerk] Huidige organisatie
Het Korps Mariniers telt op dit moment bijna 3000 militairen, voor het merendeel mariniers. Voor logistieke taken (administratie, bevoorrading en medisch) is ook vlootpersoneel in dienst. De meeste operationele eenheden zijn ondergebracht bij het Mariniers Trainings Commando (MTC, voorheen Groep Operationele Eenheden (GOEM)) op de Van Braam Houckgeestkazerne in Doorn.
Daarnaast zijn er mariniers werkzaam bij de staf van het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK), het Maritieme Situatie Centrum (MARSITCEN) en de Netherlands Maritime Force (NLMARFOR), allen in Den Helder. Verder aan boord van oorlogsschepen en als militair attaché in het buitenland. Met de marinierskorpsen van het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten worden regelmatig officieren en onderofficieren uitgewisseld.
Het korps kent thans als organieke eenheden:
- 2 mariniers infanteriebataljons (1 en 2 MARNSBAT)
- 1 gedeeltelijk paraat mariniers bataljon (3 MARNSBAT)
- 1 gevechtssteunbataljon (GEVSTBAT)
- 1 Amfibisch Ondersteuningsbataljon (AMFOSTBAT)
- 1 logistiek bataljon (LOGBAT)
De infanteriebataljons bestaan uit ondermeer een stafcompagnie, 3 infanteriecompagnieën en een ondersteuningscompagnie.
Het gevechtststeunbataljon kent een mortiercompagnie, een luchtverdedigingspeloton en een geniepeloton.
Het amfibisch ondersteuningsbataljon bestaat uit 2 bootcompagnieën en een Amphibious Beach Unit (ABU). Een tweede ABU wordt in 2007 opgericht.
Het logistiek bataljon telt o.a. een logistieke compagnie, een geneeskundige compagnie en een transportcompagnie.
Speciale eenheden zijn de bijzondere bijstandseenheid (AT-sie, voorheen BBE), het Amfibisch Verkenningspeloton en het Mountainleader verkennerspeloton. Deze eenheden maken deel uit van het gevechtststeunbataljon, maar worden voor bijzondere acties, zoals terreurbestrijding, ook door andere departementen (Ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie) aangestuurd. Samen met het Korps Commandotroepen van de Koninklijke Landmacht vormen deze ook de Nederlandse Special Forces.
Voor de korte termijn wordt een samenvoeging van het Amfibisch Ondersteuningsbataljon met het Gevechtssteunbataljon voorzien. Dit nieuwe bataljon zal dan grotendeels in Den Helder worden gehuisvest.
[bewerk] Taken
Sinds 1972 wordt met de Royal Marines samengewerkt in de United Kingdom/Netherlands Amphibious Force. Deze bestaat uit twee hoofdelementen: een Amphibious Task Group en een Landing Force.
Eén van de twee infanteriebataljons is hiervoor beschikbaar gesteld. Kern van deze strijdmacht is de Britse 3e Commandobrigade (Royal Marines), die uit 3 infanteriebataljons bestaat. Inzet is voornamelijk op de noordflank van de NATO. Zogenaamde koudweertrainingen in Schotland en Noorwegen maken dan ook een groot deel uit van het programma.
Eenheden van het Korps Mariniers worden regelmatig ingezet voor internationale vredesmissies. In recente jaren zijn mariniers actief geweest in: Irak (1991), Cambodja (1992-1993), Haïti (1993-1994), Joegoslavië (1995-1997), Zaïre (1995), Albanië (1995), Ethiopië (2000-2001), Liberia (2003-2004), opnieuw in Irak (2003-2004) en daarna Afghanistan (2005-heden).
Bescherming van het grondgebied van de Nederlandse Antillen is van oudsher een taak van het Korps Mariniers. De aanwezigheid van een complete Amfibische Gevechtsgroep is inmiddels teruggebracht tot de kern van het derde bataljon. Het Korps is in de Antillen ook verantwoordelijk voor de opleiding en training van de dienstplichtigen van de Antilliaanse Militie en van het Vrijwilligers Korps Curaçao.
Eenheden voor terreurbestrijding worden geselecteerd uit de gelederen van mariniers, marechaussee en politie. De Bijzondere Bijstands Eenheid Mariniers (BBE-m) is een kleine groep militairen, die wordt ingezet in (zeer) moeilijke omstandigheden bij terreuracties op land en op zee (schepen, booreilanden). De BBE maakt deel uit van het gevechtssteunbataljon.
[bewerk] Uitrusting
Het Korps is een pure infanterie eenheid en heeft geen zware wapens of gepantserde eenheden. Wel zijn sinds kort 20 Patria voertuigen beschikbaar voor vredesoperaties en worden in 2007 licht gepantserde personeelscarriers in gebruik genomen.
[bewerk] Lichte wapens
De standaard infanterie wapens zijn de Diemaco C7A1 en de LOAW (Licht Ondersteunend (semi) Automatisch Wapen). Daarnaast worden de mitrailleurs FN MAG en Browning .50 en het pistool Glock gebruikt.
[bewerk] Ondersteunende wapens
Het Korps heeft mortieren van 61 mm, 81 mm (bij de mortierpelotons van de infanteriebataljons) en 120 mm (bij de mortiercompagnie van het Gevechtssteunbataljon). Verder zijn er Stinger luchtdoelraketten (bij het TL peloton van het Gevstbat) en Gill anti-tankraketten.
[bewerk] Voertuigen
Het Korps heeft 20 Patria pantservoertuigen voor inzet bij vredesmissies.
Standaard terreinvoertuig is de BV206 Bandvagn, waarvan er 156 in gebruik zijn. 107 stuks worden gemoderniseerd en de overige 49 worden vanaf 2007 vervangen door 74 BV-S10 Viking gepantserde terreinvoertuigen van Alvis Hägglunds. 46 stuks worden aangeschaft als personeelcarrier, 20 als commandovoertuig, 4 voor berging en 4 als ambulance.
Daarnaast gebruikt het Korps de Landrover Defender 110DX en de vrachtwagen DAF4440.
[bewerk] Vaartuigen
Het korps heeft 14 landingsvaartuigen, 5 van het grote LCU type, 6 van het type LCVP Mk.3 en 3 van het oudere type LCVP Mk.2.
In oktober 2006 is de laatste vernieuwde LCU in gebruik genomen. Ten opzichte van het oorspronkelijke model, zijn de vaartuigen verlengd en voorzien van een verbeterde landingsklep. Volgens plan, worden van 2007 tot 2011 nog 12 landingsvaartuigen van het type LCVP "Mark V C" in gebruik genomen, ter vervanging van de "Mark III" en "Mark II". Het contract daarvoor werd op vrijdag 15 december 2006 gegund aan scheepswerf Visser in Den Helder. De nieuwe vaartuigen worden ongeveer 16 meter lang en worden aangedreven door waterjets.
Het korps gebruikt ook rubberboten van het type LCR (peddels) en LCRM (buitenboordmotor).
[bewerk] Transportmiddelen
Het amfibisch transportschip (Hr.Ms. Rotterdam) van de marine wordt gebruikt voor het transporteren van mariniers over grotere afstanden. Een tweede transportschip, Hr. Ms. Johan de Witt, wordt in 2007 in gebruik genomen. De Marine Luchtvaartdienst en de Tactische Helikoptergroep van de Koninklijke Luchtmacht leveren luchttransport en ondersteuning.
[bewerk] Kazernes en lokaties
Het Korps Mariniers heeft kazernes in Rotterdam (Van Ghentkazerne), Doorn (Van Braam-Houckgeestkazerne) en Texel (Joost Dourleinkazerne) en in het Caraïbisch gebied op Curaçao (Parera & Suffisant) en Aruba (Savaneta).
Het hoofdkwartier van het Korps is in september 2005 verplaatst van Rotterdam naar Den Helder. De staf van het Korps is daarbij samengevoegd met de staf van de Commandant der Zeemacht in Nederland tot een nieuw Commando Zeestrijdkrachten. De opleidingen voor zowel burger als militaire kandidaten voor de functie als marinier (of officier der mariniers) vinden hoofdzakelijk plaats op de Van Ghentkazerne.
[bewerk] Van Braam Houckgeestkazerne, Doorn
- 1e en 2e Mariniers infanteriebataljons (1 en 2 Marnsbat)
- Gevechtssteunbataljon (Gevstbat)
- Logistiek bataljon.
[bewerk] Joost Dourleinkazerne, Texel
- Amfibisch Ondersteuningsbataljon
- Amfibische trainingen
Na samenvoeging van het AMFOSTBAT met het GEVSTBAT wordt het nieuwe bataljon gehuisvest in Den Helder.
[bewerk] Van Ghentkazerne, Rotterdam
- Mariniers Opleidings Centrum (MOC)
- Marinierskapel en de tamboers en pijpers van het korps mariniers
[bewerk] marinebasis, Den Helder
- Amfibisch Verkenningspeloton (onderdeel van het Gevechtssteunbataljon), de CLF( commander landing force) met zijn staf.
[bewerk] Caraïbisch gebied
[bewerk] marinebasis Parera, Willemstad (Curaçao)
- 31e infanteriecompagnie (3e mariniersbataljon)
[bewerk] marinierskazerne Savaneta, Aruba
- 32e infanteriecompagnie (3e mariniersbataljon)
Delen van de 34e ondersteuningscompagnie bevinden zich op beide lokaties.
Eenheden van de Antiliaanse Militie en het Vrijwilligerskorps Curaçou worden door het Korps Mariniers getraind op de kazernes Suffisant (Curaçau) en Savaneta.
[bewerk] Lijfspreuk
Op het wapenschild van het korps staat geschreven: 'Qua Patet Orbis', wat betekent: zo wijd de wereld strekt.
¹ Amfibische Gevechtsgroep (AGGP) is de oude benaming voor een mariniersbataljon.
² ACE = Allied Command Europe, het Geallieerd Commando voor Europa, hoofdkwartier Mons (België), onder bevel van een Amerikaans generaal en verantwoordelijk voor het grondgebied en het luchtruim van de Europese NAVO landen, met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe links
[bewerk] Referenties
- Klein, Edwin, 'The Dutch Marines and the Indonesian Problem', Marine Corps Gazette, Aug 1946.
- Dorren, C.J.O., De geschiedenis van het Nederlandsche Korps Mariniers van 1665-1945, 's Gravenhage, 1948.
- Coox, Alvin D., 'The Dutch Invasion of England: 1667', Military Affairs, Vol. 13 No. 4, Winter 1949, pp. 223-233.
- Dorren, C.J.O., 'Een historische terugblik op de ontsluiting van Japan na de maritieme strafexpedities tegen Kagoshima en Simonoseki (1863-1864)', Marineblad, 1950.
- Edwards, H. W., 'Netherlands Korps Mariniers', Marine Corps Gazette, Sep 1953.
- Dorren, C.J.O., Onze marineiersbrigade (1945-1949). Een veelbewogen episode in de korpsgeschiedenis, 's Gravenhage, 1955.
- Strandberg. Carl, 'Netherlands Marines', Marine Corps Gazette, Dec 1961.
- Bosscher, Ph. M., 'De gezantschapswacht te Peking', Marineblad, Vol. 75, 1965, pp.1145-1198.
- Middelhoff, A.J.M., 'De geschiedenis van het 1ste Bataljon Marinetroepen', Marineblad, Vol. 79, 1969, pp. 627-642
- de Korver, Michael, 'Royal Netherlands Marines belong to the world's second oldest marine corps', Marine Corps Gazette, Feb 1979.
- Scharfen, 'Het Korps Mariniers' (interview), Marine Corps Gazette, Oct 1987.
- Schoonoord, D.C.L., De Mariniersbrigade 1943-1949 Wording en inzet in Indonesië, Instituut voor Maritieme Historie, 's Gravenhage, 1988.
- van Holst-Pellekaan, R.E., de Regst, I.C. and Bastiaans, I.F.J, Patrouilleren voor de Papoea's: de Koninklijke Marine in Nederlands Nieuw-Guinea 1945-1960, Amsterdam, 1989.
