Zwitserse Garde
Koningen en ook andere vorsten hebben vanaf de late middeleeuwen Zwitserse huursoldaten geworven. Deze mannen golden als voorbeeldige soldaten en zij waren trouw aan hun (betalende) meester en hadden geen band met het (vaak oproerige) volk. Een Zwitserse Garde werd aangeworven voor de Paus en voor de Koning van Frankrijk maar ook de Oranjes hadden Zwitserse hellebaardiers in dienst. De Zwitsers waren trouw zo lang als zij betaald werden; daaraan ontleent onze taal het gezegde " geen geld; geen Zwitsers" een vertaling van het Franse " Pas de monaie; pas des Suisses". In 2006 was er nog één Zwitserse Garde in functie.
Inhoud |
[bewerk] De Zwitserse Garde in Rome
De "Pauselijke Zwitserse Garde" (in het Italiaans: Guardia Svizzera Pontificia) is de pontificale bewakingseenheid van Vaticaanstad. Ze bestaat uit Zwitserse Rooms Katholieke vrijwilligers, die minstens 174 cm lang, tussen de 19 en 30 jaar oud en celibatair moeten zijn. Zij dienen twee jaar in het korps, wonen tijdens die periode in de kazerne en hebben gedurende deze jaren de Vaticaanse nationaliteit. Het salaris is niet hoog (in 2004 ongeveer € 1100), maar daarbij zijn kost en inwoning gratis, evenals medische verzorging. Ook betalen de gardisten geen inkomstenbelasting. De garde bestaat uit 120 officieren en soldaten.
Deze paleis- en lijfwacht van de Paus ontstond in 1505 toen Paus Julius II 200 Zwitserse hellebaardiers vroeg om de Kerkelijke staat te dienen. Het korps werd officieel opgericht in 1506. Het verdedigde paus Clemens VII tijdens de Sacco di Roma op 6 juni 1527 door muitende troepen van de Rooms-Katholieke keizer Karel V. Daarbij kwamen 142 gardisten om het leven. De 42 overlevenden brachten de paus in veiligheid binnen de muren van de Engelenburcht. Ter herinnering aan dit gebeuren worden nieuwe gardisten nog altijd op 6 juni ingezworen.
Een misverstand is dat hun uniform, dat met de blauw-rood-gele motieven doet geloven dat het uit de renaissance stamt, ontworpen werd door Michelangelo. Het is echter ontworpen door de commandant Jules Repond, die van 1910 tot 1921 diende. Naast dit bekende uniform wordt nog een blauw uniform gedragen voor het alledaagse leven.
De Zwitserse garde is onzichtbaar met moderne wapens uitgerust (in de broekspijpen hebben ze een automatisch wapen), maar elke gardist wordt ook getraind in het gebruik van zwaard en hellebaard. Overigens wordt het Vaticaan behalve door de Garde ook bewaakt door andere Vaticaanse veiligheidsfunctionarissen en de Italiaanse politie.
2006 is het jaar van de Zwitserse Garde omdat ze dan haar 500-jarig bestaan viert.
Commandanten van de Zwitserse Garde
- von Silenen, Kaspar - UR (1506-1517)
- Röist, Markus - ZH (1518-1524)
- Röist, Kaspar - ZH (1518-1527)
- vakant (1527-1548)
- von Meggen, Jost - LU (1548-1559)
- von Silenen, Kaspar Leo - LU (1559-1564)
- Segesser von Brunegg, Jost - LU (1566-1592)
- Segesser von Brunegg, Stephan Alexander - LU (1592-1629)
- Flekenstein, Nikolaus - LU (1629-1640)
- Flekenstein, Jost - LU (1640-1652)
- Pfyffer von Altishofen, Johann Rudolf - LU (1652-1657)
- Pfyffer von Altishofen, Ludwig - LU (1658-1686)
- Pfyffer von Altishofen, Franz - LU (1686-1696)
- Mayr von Baldegg, Johann Kaspar - LU (1696-1704)
- vakant (1704-1712)
- Pfyffer von Altishofen, Johann Konrad - LU (1712-1727)
- Pfyffer von Altishofen, FranzLudwig - LU (1727-1754)
- Pfyffer von Altishofen, JostIgnaz - LU (1754-1782)
- Pfyffer von Altishofen, FranzAlois - LU (1783-1798)
- vakant (1798-1800)
- Pfyffer von Altishofen, Karl Leodegar - LU (1800-1834)
- Pfyffer von Altishofen, Martin - LU (1835-1847)
- Meyer von Schauensee, FranzXaver Leopold - LU (1848-1860)
- von Sonnenberg, Alfred - LU (1860-1878)
- de Courten, Louis-Martin - VS (1878-1901)
- Meyer von Schauensee, Leopold - LU (1901-1910)
- Repond, Jules - FR (1910-1921)
- Hirschbühl, Alois - GR (1921-1935)
- von Sury d’Aspremont, Georg - SO (1935-1942)
- Pfyffer von Altishofen, Heinrich - LU (1942-1957)
- Nünlist, Robert - LU (1957-1972)
- Pfyffer von Altishofen, Franz - LU (1972-1982)
- Buchs, Roland - FR (1982-1998)
- Estermann, Alois - LU (1998-1998)
- Segmüller, Pius - SG (1998-2002)
- Mäder, Elmar Theodor - SG (2002- )
[bewerk] De Zwitserse Garde in Frankrijk
Een beroemde legereenheid was sinds 1453 de eerste Zwitsere huursoldaten door Karel VII van Frankrijk werden ingehuurd eeuwenlang het "regiment van de Zwitserse Garde" (Frans:"régiment des gardes-suisses") van de Koning van Frankrijk.In 1495 redden zij de Franse Koning het leven in de veldslag. De "Honderd Zwitsers", in feite waren er zeshonderd, bewaakten Koning Lodewijk XVI van Frankrijk en zijn Koningin in de Tuillerieën toen een uitzinnige massa dat paleis op 10 augustus 1791 betormde. De Marseillanen, bekend van hun strijdlied hadden geschut en schoten met kartertsen op de garde. De Koning en Koningin vluchtten en de Koning, beducht voor nòg meer bloedvergieten, gaf zijn garde opdracht om zich over te geven. Het resultaat was dat de Zwitsers tot de laaste man werden uitgemoord.
[bewerk] De Zwitserse Garde in andere staten
Zwitserse huursoldaten golden sinds de slag bij Mürten en de Slag bij Nancy waar zij de machtige Bourgondische Hertog Karel de Stoute vernietigend versloegen als onverslaanbaar. In de slag bij Pavia weken de door Frans I ingehuurde Zwitsers voor de troepen van Karel V. Zwitserse huurlingen bleven tot in de 18e eeuw de vorstenhoven bewaken. Zij waren vaak hellebaardiers.De opkomst van de nationale staten en de daarbij behorende legers van vrijwilligers en dienstplichtigen vervingen de Zwitserse huurlingen. Men vond Zwitserse gardisten in Rome, Madrid, Parijs, München en Karlsruhe.
