Hugo Schiltz
Hugo Schiltz (Borsbeek, 27 oktober 1927 - Edegem, 5 augustus 2006) was een Vlaamse advocaat en politicus. Hij heeft mede aan de wieg gestaan van het federalisme in België. Sinds het opsplitsen van de Volksunie hoorde hij bij Spirit. Verder was hij Groot-Nederlands gezind.
Inhoud |
[bewerk] Curriculum
Schiltz oefende diverse politieke functies uit.
- Gemeenteraadslid in Antwerpen (1958-1998)
- Belgisch volksvertegenwoordiger (1965-1991)
- Voorzitter van de Vlaamse politieke partij Volksunie (1975-1979).
- Minister van Financiën en Begroting in de eerste Vlaamse executieve (1981-1985)
- Ondervoorzitter van de Volksunie (1981-1986)
- Fractievoorzitter voor de Volksunie in de Vlaamse Raad (1986-1988)
- Vicepremier en Minister van Begroting en Wetenschapsbeleid in de federale Regering-Martens VIII (1988-1991)
- Belgisch senator (1992-1995)
- Schepen van Financiën, Economie en Toerisme van Antwerpen (1995-2000)
- Minister van Staat (1995-2006)
[bewerk] Vorming
Nochtans was het niet te verwachten dat Schiltz een geëerd Belgisch burger zou worden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat Schiltz in de jongensafdeling Dietsche Blauwvoetvendels van de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen, en kwam om die reden na de oorlog op 17-jarige leeftijd een aantal maanden in de cel terecht.
Deze ervaring deed hem resoluut kiezen voor de democratie. Na zijn collegejaren aan het Borgerhoutse Xaveriuscollege, studeerde hij Rechten, Economische wetenschappen en Thomistische Wijsbegeerte aan de Katholieke Universiteit Leuven. Daar werd hij lid van het Katholiek Vlaams Hoogstudenten Verbond en richtte er mee de studentenclub Reuzegom op. In 1953 werd hij advocaat en docent economie aan de economische hogeschool Sint Aloysius (EHSAL) in Brussel. In 1956 stichtte hij samen met Paul Doevenspeck het kantoor Schiltz, Doevenspeck en Vennoten.
Zijn Vlaamse reflex was in 1953 dermate sterk dat hij dat jaar betrokken was bij een poging een brug te Diksmuide op te blazen teneinde een belgicistische bijeenkomst van anti-flamingante oudstrijders bij de IJzertoren te voorkomen. De Staatsveiligheidsdienst wist van dit voornemen en voorkwam de bomaanslag door de brug streng te laten bewaken.
[bewerk] Politieke carrière
In 1958 stapte Schiltz in de actieve politiek. Hij werd als onafhankelijk gemeenteraadslid verkozen op een gezamenlijke CVP-Volksunielijst. Tot 1998 was hij Antwerps gemeenteraadslid (maar liefst voor een periode van 40 jaar).
Na de vaststelling van de taalgrens en andere taalwetten, kwam hij, teleurgesteld in de destijds meer Belgicistisch ingestelde CVP, in 1963 bij de Volksunie (VU) terecht. In 1965 werd hij voor de Volksunie (VU) kamerlid, waar hij tot in 1991 bleef zetelen.
Schiltz was een begenadigd spreker en een gedegen dossierkenner, en zo kon hij het in 1975 brengen tot partijvoorzitter, en dit tot 1979. Hij ging met de Vlaams-nationale en traditionalistische VU een links-liberale koers varen, net zoals het Nederlandse D66 voorstaat. Hij zorgde in 1977 voor het eerst voor deelname van de VU aan een federale regering. Deze lag aan de basis van het Egmontpact, dat een grondige staatshervorming beoogde. In sommige Vlaamsgezinde kringen werd dit pact als een "verraad aan de Vlaamse zaak" beschouwd. De regering van Leo Tindemans kon het Pact in het parlement niet goedgekeurd krijgen, en schoof het op de lange baan. De regering zou in de herfst van 1978 trouwens aftreden.
Als reactie op het Pact ontstonden uit ongenoegen van vooral het radicale rechts-conservatieve deel van de Volksunie twee splinterpartijen: de Vlaams Nationale Partij (VNP) onder leiding van Karel Dillen en de Vlaamse Volkspartij (VVP) onder leiding van ex-VU senator Lode Claes. De meer regionalistische VU leed daarop een verpletterende verkiezingsnederlaag in 1978. Toch kenden de VNP en de VVP, als een kartel onder de gemeenschappelijke naam Vlaams Blok, met Karel Dillen als enig verkozene in Antwerpen, slechts een beperkt succes.
Na de mislukking van de staatshervorming van het Egmontpact, komt Schiltz in 1981 terug als minister van Financiën en Begroting in de Vlaamse regering tot 1985 en van 1988 tot 1991 als Vice-eerste minister en als federaal minister van Begroting en van Wetenschapsbeleid. In 1990 ondertekende en bekrachtigde hij samen met de andere regeringsleden een van de meest liberale abortuswetgevingen ter wereld, nadat koning Boudewijn dit had geweigerd.
Eind september 1991 nam de VU ontslag uit de federale regering-Martens VIII (maar niet uit de Vlaamse regering) naar aanleiding van een conflict over de uitvoer van wapens naar Koeweit, destijds een conflictgebied. Er werd geen nieuwe vicepremier aangesteld (de regering-Martens IX telde één partij minder). De portefeuilles Begroting en Wetenschapsbeleid nam Wivina Demeester voor korte tijd over.
Schiltz werd vervolgens senator; hij was dit van 1992 tot 1995.
Bij de verkiezingen van 1991 (bekend geworden als Zwarte Zondag) overklaste de scheuringspartij Vlaams Blok, een fusiepartij van voornoemde VU-afscheuringen, echter de moederpartij Volksunie, wat als de ultieme afgang werd gezien voor Godfather Schiltz.
Schiltz hield echter vol, en door de inspanningen van Schiltz, Wilfried Martens en Jean-Luc Dehaene werd België in de Sint-Michielsakkoorden van 1993 omgevormd tot een federale staat. Samen met de toenmalige PSC-voorzitter Gérard Deprez, nu MR, legde Schiltz in 1992 de fundamenten van dit akkoord. Deprez zei nadien over Schiltz: "Een militant flamingant die toch zo open in de wereld stond: dat was voor mij een hele openbaring. Hij leerde mij het Vlaams-Nationalisme waarderen. Hij was zeer luisterbereid, erg gecultiveerd en kon met inzichten komen waarmee hij iedereen rond de onderhandelingstafel intellectueel charmeerde."
In 1994 werd hij in Antwerpen schepen van Financiën voor het CVP-VU-onafhankelijken-kartel "Antwerpen 1994", een anti-Vlaams Blok-coalitie, en dit tot in 2000. In dezelfde periode werd hij tevens voorzitter van de Antwerpse Waterwerken. In 1995 werd hij benoemd tot Minister van Staat en werd alzo lid van de Kroonraad.
Na de splitsing van de Volksunie in 2001 werden de N-VA (onder Geert Bourgeois) en Spirit opgericht. Hugo Schiltz koos de lijn van Bert Anciaux en stapte in Spirit.
[bewerk] Na de actieve politiek
Eerder in datzelfde 2001 stapte Schiltz uit de actieve politiek en werd hij opnieuw actief in de advocatuur. Eerst bij Ernst & Young en Peeters Advocaten, daarna richtte hij Laurius-Schiltz-Verschoeven ADVC op, samen met Guido Verschroeven, voormalig hoofd van de juridische dienst van Boelwerf. Hij was ook lid van de Raden van Bestuur van de Argenta-groep.
Schiltz was ook voorzitter van de Vlaamse opera (sinds 2002) en erevoorzitter van het Flanders Fashion Instituut (FFI) in Antwerpen.
Hugo Schiltz overleed op ruim 78-jarige leeftijd tamelijk onverwachts aan de gevolgen van leukemie in het Universitair Ziekenhuis van Antwerpen te Edegem.
[bewerk] Uitvaart
Op 22 augustus 2006 vond de begrafenis van Schiltz plaats in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Antwerpen. Testamentair had Schiltz aangegeven geen staatsbegrafenis te willen vanwege zijn Vlaams nationalistische levenswandel, en ondanks dat hij daar als Minister van Staat recht op had. De stad heeft daarom de plechtigheid gefinancierd. Schiltz werd in een witte kist, bedekt met een Vlaamse Vlag, de kathedraal binnengedragen.
De sobere uitvaartmis werd massaal bezocht, door veel Vlamingen, politici en ook Nederlandse Groot-Nederlanders en EVA-partners, in totaal zo'n 1200 personen. De aansluitende uitvaart vond in besloten familiekring plaats. Schiltz kreeg zijn laatste rustplaats op het Schoonselhof.
[bewerk] Memoires
Hugo Schiltz was in samenwerking met enkele historici, waaronder Bruno De Wever en Frans-Jos Verdoodt, en het Archief en Documentatiecentrum voor het Vlaams Nationalisme (ADVN) zijn memoires aan het vormgeven. Het was de bedoeling ze te publiceren samen met een wetenschappelijke verhandeling over de evolutie van de Vlaamse Beweging vanaf het interbellum. Het project zal door zijn plotse vroege dood een andere vorm krijgen. Tegen 2008 zal er zeker een boek verschijnen over Hugo Schiltz. De aanpak is nog onbeslist.
[bewerk] Externe link
- Biografie uit de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, © 2001
- Uitspraken over de actie bij het IJzermonument in 1953
- art. Afscheid van een prinselijk politicus, humanist en reformist, in Neerlandia, nr 4, 2006, blz. 3-6.
