4-hydroxybutaanzuur

4-hydroxybutaanzuur
Chemische formule en molecuulmodel
Algemeen
Molecuulformule	C4H8O3
Smiles	OCCCC(=O)O
IUPAC
Andere namen	GHB, rape drug, 4-hydroxybutaanzuur, γ-hydroxyboterzuur, gammahydroxyboterzuur
CAS-nummer	591-81-1
EINECS-nummer
EG-nummer
VN-nummer
Beschrijving	Wit poeder met karakteristieke geur
Vergelijkbaar met
Carcinogeen
Hygroscopisch
Risico (R) en veiligheid (S)	R-zinnen: S-zinnen:
Omgang
Opslag
ADR-klasse
MAC-waarde
LD50 (ratten)	mg/kg
LD50 (konijnen)	mg/kg
MSDS-fiches
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	Vaste stof
Kleur	Wit
Dichtheid	g/cm³
Molmassa	104,11 g/mol
Smeltpunt	145 °C
Kookpunt	°C
Vlampunt	°C
Zelfontbrandingstemperatuur	°C
Dampdruk	Pa
Andere eigenschappen
Oplosbaarheid in water	g/L
Goed oplosbaar in	Water
Slecht oplosbaar in
Onoplosbaar in
Dipoolmoment	D
Viscositeit	Pa·S
Kristalstructuur
ΔfGog	kJ/mol
ΔfGol	kJ/mol
ΔfGos	kJ/mol
ΔfHog	kJ/mol
ΔfHol	kJ/mol
ΔfHos	kJ/mol
Sog, 1 bar	J/mol·K
Sol, 1 bar	J/mol·K
Sos	J/mol·K
Cop,m	J/mol·K
Evenwichtsconstanten
Klassieke analyse
Spectra
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaard omstandigheden gebruikt (298,15K of 25°C, 1 bar)

4-hydroxybutaanzuur (bekend als GHB en ook gammahydroxyboterzuur) is oorspronkelijk een slaapmiddel, dat later als een drug werd geclassificeerd. GHB wordt tegenwoordig gebruikt als partydrug. Enkele positieve effecten van GHB zijn: rustig, warm gevoel voor andere mensen, opgewekte stemming, praterig, prettige verdoving/stoned, angsten en remmingen verminderen, zin om te vrijen, sterker sexueel gevoel, aanraking wordt sterker gevoeld, vermindert het katterige gevoel na speed en XTC. Negatieve effecten zijn: duizelig, omvallen, slap gevoel in spieren, trillen, misselijk, hoofdpijn, onbedwingbare slaap, verwardheid, suf voelen.

Inhoud 1 Slaapmiddel 2 GBL 3 Illegaal gebruik 4 Externe links

[bewerk] Slaapmiddel

Dr. Wermuth vond in 1961 GHB uit in Frankrijk voor Dr. Henri Laborit, de geestelijk vader van chloorpromazine en de moderne psycho-farmacologie. Wermuth creëerde GHB terwijl hij op zoek was naar een GABA analoog. Na deze ontdekking verscheen GHB al snel in de handel als slaapmiddel (hypnoticum) en was te verkrijgen zonder doktersrecept onder de merknaam Gamma-OH.

Nog enkele jaren daarna werd het middel ook gebruikt als narcosemiddel, hulpmiddel bij slaapstoornissen en pijnbestrijder bij bevallingen. Inmiddels was het in de Verenigde Staten bekend als medicijn tegen narcolepsie, ziekte met plots optredende hevige slaperigheid. Het middel wordt daar verkocht onder de naam "Xyrem" dat gemaakt wordt door de fabrikant Jazz pharmaceuticals.

In het land van oorsprong is meer bekend over GHB dan in Nederland. De vele boeken van Henri Laborit en de over het middel gehouden conferenties zijn echter over de grens niet erg bekend geraakt. Sinds 28 april 1999 is GHB ook in Frankrijk in de "opiumwet" opgenomen. GHB valt sinds 1 januari 2002 onder de opiumwet in Nederland, voorheen alleen onder de Wet op de Geneesmiddelenvoorziening. Tot 7 mei 1996 was het middel verkrijgbaar als legale chemische drug. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft de verkoop verboden op grond van de Wet op de Geneesmiddelenvoorziening. Tegenwoordig is ook in de EU GHB als geneesmiddel geregistreerd, eveneens onder de naam Xyrem.

[bewerk] GBL

GBL (gamma-butyrolaceton) is een van de twee grondstoffen van GHB. Dit product wordt in het lichaam omgezet in GHB, daarom lijkt de werking sterk op die van GHB. Het doseren is onzekerder, omdat het effect van GBL meestal 2x zo sterk is.

[bewerk] Illegaal gebruik

GHB staat bij het grote publiek vooral bekend als een date rape drug. Het middel wordt nogal eens gebruikt door mannen om een vrouw te verkrachten. Het wordt bij het uitgaan onopvallend toegediend in een drankje waardoor het slachtoffer na inname snel slaperig en suf wordt en zich na het ontwaken ook vaak niet goed kan herinneren wat er is gebeurd. Hierdoor is de bewijsvoering en de identificatie van de dader na een verkrachting vaak lastig.

[bewerk] Externe links

• Yo Jax International - uitgebreide informatie over GHB en andere soorten drugs
• Unity drugsvoorlichting - meer informatie over GHB en andere drugs

Algemene anesthetica edit
Ethers:	Diethylether, Vinylether
CFK's:	Chloroform, Desfluraan, Enfluraan, Halothaan, Isofluraan, Methoxyfluraan, Sevofluraan, Trichloorethyleen
Barbituraten:	Hexobarbital, Methohexital, Narcobarbital, Natriumthiopental, Pentothal
Opioiden:	Alfentanil, Codeïne, Fentanyl, Heroïne, Methadon, Pethidine, Remifentanil, Sufentanil, Tramadol
Overigen:	Droperidol, Esketamine, Etomidate, Gammahydroxyboterzuur, Ketamine, Lachgas, Propanidid, Propofol