Repubilika ya Kongo

From Wikipedia

Repubilika ya Kongo
Republiki ya Kɔ́ngɔ
République du Congo

(Dalapo) (Bidimbu)
Dibanza: Bumosi, kisalu, kukula
Ndinga ya leta	kifalanse, kituba, dingala
Mbanza ya mfumu	Braza
Ntuadisi ya nsi	Deni Sasu-Ngeso
Supefisi - maza	341 821 km² 3,3 %
Bantu	2 954 258
Kilumbu ya dipanda	15.8.1960
Mbongo	falanga ya CFA
Mukabu ya ntangu	UTC+1
Muyimbu ya nsi	La Congolaise
Domeni neti	.cg
Numelo ya foni	+242

Repubilika ya Kongo to Kongo-Braza kele nsi na Afrika ya Kati. Bansi ya pembeni ya yandi kele: Ngabu, Nsi ya Afrika ya Kati, Repubilika ya Kongo Demokratiki ye Kabinda ya Angola.

Contents 1 Lusansu 2 Politika 2.1 Bantwadisi ya nsi 3 Bantu 3.1 Lukwikilu 4 Malongi ya nsi 4.1 Bambanza 4.2 Bizunga

[edit] Lusansu

Kongo kele na mbanza zole ya mfunu mingi ye ya nene mingi. Braza kele mbanza-ntu ya leta, kansi Pwantenwa kele mbanza-ntu ya lusansu.

Nzila-kumbi Kongo-Kalunga ke kwenda tuka Pwantenwa kukota na Lubomo, Ludima, Nkayi, Madingu ye Minduli ti Braza.

[edit] Politika

[edit] Bantwadisi ya nsi

• Fulbert Yulu (1960-1963)
• Alphonse Masamba-Deba (1963-1968)
• Marien Nguabi (1968-1977)
• Joachim Yhombi-Opango (1977-1979)
• Deni Sasu-Ngeso (1979-1991)
• Andre Milongo (1991-1992)
• Pascal Lisuba (1992-1997)
• Deni Sasu-Ngeso (1997-)

[edit] Bantu

• bakongo 48%
• basanga 20%
• bateke 17%
• bambosi 12%
• bantu ya nkaka 3%

[edit] Lukwikilu

• kiyesu 50%
• kinkisi ye lukwikilu ya bambuta ya nkaka 48%
• kisilamu 2%

[edit] Malongi ya nsi

[edit] Bambanza

1. Brazzaville (Nkuna)
2. Pointe-Noire (Banda)
3. Lubomo (Dolisie)
4. Nkayi (Jacob)

[edit] Bizunga

Kongo-Braza kele na bizunga kumi ná ndambu ya mbanza-mfumu Braza.

Kizunga	Mbanza-mfumu
Bwenza	Madingu
Kuvete	Owando
Kuvete ya Lumonso	Ewo
Kwilu	Pwantenwa
Lekumu	Sibiti
Likwala	Impfondo
Nyari	Lubomo
Plato	Djambala
Puli	Kinkala
Sanga	Weso

Bansi ya Afelika
	Afelika ya Node : Algeria · Misiri · Libia · Maroko · Moritania · Sudan · Tunisia
	Afelika ya Lumonso : Benin · Burkina Faso · Gambia · Gana · Ginea · Ginea-Bisau · Kamerun · Kap Verde · Repubilika ya Kongo · Liberia · Mali · Ngabu · Côte d'Ivoire · Niger · Nizeria · Ginea · São Tomé e Príncipe · Senangale · Sierra Leone · Togo
	Afelika ya Kati : Burundi · Nsi ya Afrika ya Kati · Repubilika ya Kongo Demokratiki · Rwanda · Tasadi
	Afelika ya Lunene : Djibuti · Eritrea · Itiopia · Kenya · Seychell · Somalia · Tanzania · Uganda
	Afelika ya Sudi : Angola · Botswana · Repubilika ya Afrika-Ngele · Komoro · Lesoto · Malagasi · Malawi · Mauritius · Mosambike · Namibia · Swati · Zambia · Zimbabwe

kg:Repubilika ya Kongo