Lublin
El Vikipedio
Distrikto | Lubelskie/Lublinio |
Areo | 147,5 km² |
longitudo latitudo |
22°34' E 51°14' N |
Alto super maro | 168-229 m |
Loĝantaro | 355.954 |
Telefonkodo | (+48) 81 |
Poŝtkodo | 20-001 do 20-999 |
aŭtokodoj | LU 00001 do LU 99999 |
Ĝemelaj urboj | Delmenhorst, Münster, Rishon Le Zion, Nyköbing-Falster, Lancaster, Debreczyn, Łuck, Ługańsk, Starobielsk, Tilburg, Nancy, Erie, Viseu, Poniewież, Pernik, Windsor, Alcalá de Henares, Lwów |
www.um.lublin.pl |
Eŭropo > Eŭropa Unio > Pollando >Lublinio > Lublin
Lublin estas urbo en orienta Pollando, ĉefurbo de la lublina vojevodio. Laŭ la loĝantaro ĝi estas la plej granda pola urbo oriente de Vistulo.
Enhavo |
[redaktu] Historio
Lublin estis fondita en la 12-a jarcento kiel fortikaĵo kontraŭ atakoj el oriento. Pri kristanismo ĝi estis unu el la centroj de la reformacio en Pollando, sed ĝi havis ankaŭ riĉan judan kulturon; inter la mondmilitoj ĉ. 40 % de la loĝantaro estis judoj.
En 1474 estis formita la vojevodio (distrikto) lublina. En 1569 oni kontraktis en Lublin union inter Pollando kaj Litovio. Tiuepoke en la urbo okazis la plej grandaj kaj gravaj foiroj de la lando. En 1815 Lublin iĝis parto de Kongresa Pollando, kiu estis fakte dependa de Rusio.
DUm la Unua mondmilito germanaj kaj aŭtriaj trupoj en 1915 okupis la urbon kaj finis la rusan regadon. Post la milito la pola registaro iom da tempo rezidis en la urbo.
Dum la Dua mondmilito nazioj instalis en kvartalo Majdanek koncentrejon. En 1944 sovetiaj trupoj forpelis la germanojn kaj instalis en Lublin novan polan registaron, la "Polan Komitaton de Nacia Liberigo" (Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, PKWN). Post la liberigo de Varsovio la registaro transiris tien.
En julio 1980 Lublin estis ĝermejo de la laborista movado, kiu kondukis al la fondo de sindikato Solidareco. Okazis dusemajna striko, kiun la komunisma registaro finis per ekonomiaj koncedoj; sed jam en aŭgusto sekvis strikoj en Gdansk.
[redaktu] Situo
Lublin situas en orienta Pollando ĉe rivero Bystrzyca.
La historia centro posedas kastelon el la 12-a jarcento kaj urbodomon el la 14-a jarcento kaj multajn aliajn historiajn konstruaĵojn. La eniron al la historia centro regas la Kastela kaj la Krakova Pordegoj.
En la kvartalo Majdanek, sud-oriente de la centro, oni instalis en la ejo de la eksa nazia koncentrejo memorigan ŝtatan muzeon (Państwowe Muzeum na Majdanku). Ĝi situas ĉe strato Droga Męczenników Majdanka 67 ("vojo de la martiroj de Majdanek").
[redaktu] Trafiko
[redaktu] Esperanto
Ĉe la politekniko de Lublin okazas Esperanto-kursoj aranĝataj de prof. Witold STĘPNIEWSKI.
En 2004 en Lublin okazis la konferenco "BUS 5" de AIS, dum kiu polaj kaj alilandaj studentoj studis kaj ekzameniĝis pere de Esperanto.
[redaktu] Eksteraj ligiloj
Ĉi tie estas aldonaj bildoj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn bildojn kaj metos ilin en la artikolon. |
|
|||
Vojevodioj: Varmio-Mazurio | Grandpolio | Sanktakrucio | Antaŭkarpatio | Malgrandpolio | Kujavio-Pomerio | Lubuŝio | Lodzio | Lublinio | Mazovio | Malsupra Silezio | Opolio | Podlasio | Pomerio | Silezio | Okcidentopomerio Ĉefaj urboj: Varsovio | Lodzo | Krakovo | Vroclavo | Poznań | Gdańsk | Szczecin | Bydgoszcz | Lublin | Katowice | Białystok | Częstochowa | Gdynia | Gorzów Wielkopolski | Toruń | Radom | Kielce | Rzeszów | Olsztyn |