Więziennictwo

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Więziennictwo - termin używany na określenie:

ogółu zakładów karnych i ich organizacji
systemu odbywania kary pozbawienia wolności w danym państwie.

Współczesne ustawodawstwa często zamiast nazwy więzienie używają nazwy zakład karny, a zamiast nazwy więziennictwo — system penitencjarny.

Spis treści

1 Resocjalizacja
2 Krytyka resocjalizacyjnej roli więzienia
3 Zakłady karne w Polsce
- 3.1 Miejsca w systemie więziennym
4 Zobacz też

[edytuj] Resocjalizacja

Współczesne systemy penitencjarne państw demokratycznych przywiązują dużą wagę - przynajmniej w sferze ustaleń formalnych i kodeksowych - do resocjalizacji skazanych; znalazło to swoje odbicie m.in. w polskim kodeksie karnym wykonawczym z 1998 r.(nowelizacja w 2003 r.), na podstawie którego odbywa się wykonywanie orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym karnym i w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. W praktyce jednak jest znacznie gorzej, od wielu lat większość polskich zakładów karnych jest przeludnionych i nie spełnia wielu spośród norm, przestrzeganych w innych państwach Europy, zwłaszcza Zachodniej.

[edytuj] Krytyka resocjalizacyjnej roli więzienia

Thomas Mathiesen twierdzi, że więzienie nigdy jednak rzeczywistej zdolności resocjalizacyjnej nie miało, a jego funkcją ukrytą jest represjonowanie najniższych warstw społecznych (Prison on Trial).

Michel Foucault był zdania (Nadzorować i karać), że więzienie powtstało jako jeden z najważniejszych instrumentów nowoczesności i państwa nowoczesnego, mający na celu stworzenie społeczeństwa uregulowanego, pracującego systematycznie, w sposób uporządkowany, o wyznaczonych godzinach i w wyznaczonych miejscach, przewidywalnego, możliwego do opanowania przez władzę i porządek społeczny. Jego zdaniem więzienie miało na celu przymusić jednostki oporne do takiej pracy i zarazem znaleźć ludzi, którzy by wykonywali pracę, której z własnej woli nikt nie chce wykonywać, niezależnie od stawki, ze względu na morderczy wysiłek fizyczny, jaki się z nią wiązał (np. w kamieniołomach).

Donald Clemmer (The Prison Community, New York 1940) twierdzi, że więzienie dokonuje procesu prisonization, czyli włączenia w specyficzną kulturę więzienną.

Lloyd W. McCorkle i Richard Korn (Resocialisation within walls, "Annals of American Academy of Political and Social Science" 1954) opisali mechanizm, w jaki proces sądowy jest przez sądzonych odbierany jako seria rytuałów wykluczenia; znalazłszy się w gronie tak samo wykluczonych, stają się częścią kultury polegającej na odrzucaniu tych, którzy ich odrzucili czyli reszty społeczeństwa.

Zygmunt Bauman, podejmując te wątki, twierdzi (Globalizacja, Warszawa 2000), że kultura więzienna posiada zdolność reprodukcji, która jest zdolnością każdej kultury. Widzi w tym jeden z najważniejszych czynników wzrostu przestępczości, gdyż - jak podkreśla (np. Europa, 2005) - przestępczość zaczęła naprawdę wzrastać dopiero jakiś czas po zaostrzeniu polityki karnej i po rozpętaniu "poczucia", że ona wzrosła przez państwa Zachodu. Proces ten nazywa Bauman "kryminalizacją biedy", sposobem sprawowania władzy przez współczesne społeczeństwa nad najniższymi klasami społecznymi, w sytuacji, kiedy nie ma dla nich pracy i żadnego pomysłu na ich zagospodarowanie nie ma. A ludzie, którzy już zostali inkulturowani przez kulturę więzienną, po wyjściu na wolność reprodukują ją w świecie zewnętrznym. Uważa, że sytuacja jest dramatyczna, gdyż (jak pokazują dane ONZ) na całym świecie mamy do czynienia z lawinowym wzrostem wydawanych wyroków pozbawienia wolności.

[edytuj] Zakłady karne w Polsce

Zakład karny (więzienie) jest miejscem, w którym osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądu odbywają karę pozbawienia wolności. W Polsce do 1970 roku terminem więzienie określano nie miejsce, lecz samą karę pozbawienia wolności.

Więzienie we Wrocławiu przy ul.Kleczkowskiej, widok od ul.Reymonta

Więzienie dla kobiet w Warszawie

Polskie zakłady karne ze względu na rodzaj można podzielić na:

zakłady dla młodocianych
zakłady dla odbywajacych karę pierwszy raz
zakłady dla recydywistów penitencjarnych
zakłady dla odbywających karę aresztu wojskowego.

I mogą być organizowane jako:

zakłady karne typu zamkniętego
zakłady karne typu półotwartego
zakłady karne typu otwartego

Organizacja ta różni się: stopniem zabezpieczenia, izolacji skazanych oraz wynikającymi z tego ich obowiązkami i uprawnieniami w zakresie poruszania się w zakładzie i poza jego obrębem.

Skazani odbywją w nich karę pozbawienia wolności w jednym z trzech systemów:

programowego oddziaływania
terapeutycznym
zwykłym

Podział ten służy też do klasyfikacji skazanych np: R3/p - recydywista penitencjarny (R), odbywający karę w zakładzie typu otwartego (3), w systemie programowego oddziaływania (p). Każdy ze skazanych musi mieć przyporządkowany rodzaj i typ zakładu karnego oraz system wykonywania kary pozbawienia wolności. Daje to 27 grup klasyfikacyjnych (bez kary aresztu wojskowego), które pozwala różnicować wykonywanie tej kary.

Wszystkie zakłady karne i areszty śledcze podlegają Ministerstwu Sprawiedliwości. Zakłady lecznicze, w których stosuje się środki zabezpieczające, podlegają Ministerstwu Zdrowia.

Oprócz kary pozbawienia wolności polskie ustawodawstwo przewiduje inne środki walki z przestępczością: karę ograniczenia wolności, dozór kuratora.

[edytuj] Miejsca w systemie więziennym

W Polsce jest około 69 tysięcy miejsc więziennych. Osadzonych jest ok. 83 tysiące, a oczekujących na osadzenie 30 tysięcy. W Polskich więzieniach nie jest więc przestrzegane prawo minimum 3 m² w celi na osadzonego.

Najtrudniejsza jest sytuacja w okręgu katowickim, np. w Częstochowie zaludnienie sięga prawie 150%. W okręgu koszalińskim, w Starym Bornem przekroczono limit o 26%, a w Wierzchowie, gdzie osadzeni są młodociani przestępcy, zaludnienie sięga 116% (dane z połowy 2005 r.).

Rząd projektuje pozyskanie 10 tysięcy miejsc do roku 2009. Rocznie zakłady karne w Polsce opuszcza około 180 tysięcy osób. Tygodniowo przyjmowane jest około 500-700 skazanych. Problemem są narkomani, którzy na leczenie w specjalnym zakładzie muszą czekać nawet 2 lata.