Portal:Prawo
Z Wikipedii
Prawo w Polskiej Wikipedii
Ta strona to portal dla wikipedystów zainteresowanych prawem, umożliwiający łatwiejszy dostęp do kategorii i haseł prawniczych oraz służący pomocą w rozwijaniu artykułów związanych tą dziedziną nauki.
Prawo towarzyszy nam codziennie, organizuje część naszego życia w społeczeństwie i określa ramy niektórych zachowań pożądanych albo przeciwnie – zakazanych. Dobrze jest mieć choćby pewne pojęcie o obowiązujących normach prawnych, bowiem ich naruszenie przez nas może dla nas oznaczać nieprzyjemne następstwa, a tłumaczenie, iż nie wiedzieliśmy, że prawo czegoś wymaga lub zakazuje, może okazać się nieskuteczne.
Poszukujemy odważnych ludzi do zmierzenia się z prawem i redagowania tego portalu!
Portal niekiedy zostawiony jest samopas. Niestety na Wikipedii nie działa zbyt wielu prawników. Do tej pory portalem zajmowali się m.in. G-dam, Eteru, OldEnt. Jeżeli chcesz współtworzyć portal prawniczy, spróbuj skontaktować się z którymś z nich, lub po prostu zacznij edytować tutaj. Być może Portal zostanie niedługo przebudowany . Jeśli chcesz tworzyć lub uzupełniać hasła prawnicze, zapoznaj się z roboczą wersją propozycji zaleceń edycyjnych dotyczących prawa. Pamiętaj że są to jedynie niewiążące propozycje, choć dla wszystkich użytkowników Wikipedii będzie korzystniej, jeśli hasła prawnicze będą opracowane według podobnych standardów.
Artykuły warte przeczytania
Przymus adwokacki to obowiązek zastąpienia strony przez fachowego pełnomocnika przy dokonywaniu określonej czynności procesowej albo w określonej fazie postępowania. Oznacza pozbawienie strony zdolności postulacyjnej.
Przymus adwokacki funkcjonuje w różnym zakresie w różnych systemach prawnych. Zapewnia, przynajmniej w teorii, większy profesjonalizm w zachowaniu strony w procesie. Istnienie przymusu podyktowane jest też ekonomią procesową (według uzasadnienia do projektu ustawy). Drugą jego stroną jest jednak częściowe utrudnienie dostępu do sądu. By nie zamykać drogi sądowej osobom, których nie stać na poniesienie kosztów zastępstwa procesowego, polski ustawodawca wprowadził możliwość złożenia wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu.
Zasiedzenie to sposób nabycia określonego prawa wskutek upływu czasu. Jest to jedna z instytucji dawności. Funkcją zasiedzenia jest usunięcie rozbieżności pomiędzy stanem prawnym a stanem posiadania. Przedmiotem zasiedzenia mogą być tylko prawa rzeczowe , ale nie wszystkie. Podstawą zasiedzenia jest posiadanie samoistne rzeczy (rozumianej jako przedmiot materialny) więc odnosić się ono może tylko do tych praw, z którymi wiąże się władza nad rzeczą. Rzeczy, które ze swojej natury nie mogą być przedmiotem własności (np. części składowe), nie mogą być przedmiotem zasiedzenia, np. pokój w hotelu, piwnica, strych.
Język prawniczy to specyficzny język używany przez osoby stosujące i interpretujące prawo; jest to język, w którym prawnicy rozmawiają o prawie. "Język prawniczy" bywa określany także jako "żargon prawniczy" - niektóre osoby mogą jednak to określenie traktować jako pejoratywne. Język prawniczy jest odmianą języka naturalnego, posiada identyczną z nim składnię, różnić się może jednak znaczeniem poszczególnych słów i zwrotów. Ta ostatnia cecha może sprawiać trudności w prawidłowym rozumieniu języka prawniczego, ponieważ potoczne rozumienie pojęć, którymi operują prawo i prawnicy, często będzie prowadzić do nieporozumień i błędnych wniosków. Odmienności terminologiczne języka prawniczego wynikają z potrzeb doprecyzowania i uściślenia terminologii, która ma być używana w aktach prawnych i dyskusji o prawie.
Wybrane pojęcia prawnicze
acquis communautaire • ambasador • bezpodstawne wzbogacenie • czynność prawna • depozytariusz • domniemanie • dzierżawa • fikcja prawna • fundacja • groźba karalna • hipoteka • impeachment • indos • interwencja główna • kasacja • kodyfikacja • kontratyp • księga wieczysta • list żelazny • ławnik • mandat • nawiązka • niezawisłość sędziowska • norma prawna • obrona konieczna • osoba prawna • patent • pełnomocnictwo • posiadanie • przepis prawa • retroakcja • sąd • skarga kasacyjna • trójpodział władzy • vacatio legis • ustawa • wykładnia prawa • zażalenie • zdolność do czynności prawnych • źródła prawa
Gałęzie prawa
Prawo możemy dzielić z uwagi na wiele rozmaitych kryteriów. Do najbardziej popularnych należy podział ze względu na metodę regulacji. Przy tym podziale do głównych gałęzi prawa zaliczamy:
- prawo administracyjne reguluje stosunki między podmiotami w stosunku pionowym (wertykalnym), tj. wówczas gdy jeden z podmiotów może władczo kształtować sytuację prawną drugiego podmiotu (administracyjnoprawna metoda regulacji). Tak czyni organ administracji publicznej, gdy wydaje decyzję administracyjną, której musimy się podporządkować (oczywiście możemy próbowować ją kwestionować na drodze odwoławczej i kasacyjnej).
- prawo cywilne reguluje stosunki między podmiotami prawa w relacji poziomej (horyzontalnej). Żaden z podmiotów pozostającym w stosunku prawnym nie jest władny narzucić swojej woli drugiej stronie (cywilnoprawna metoda regulacji). Typowym sposobem działania w sferze stosunków cywilno-prawnych jest zawieranie umów - aby umowa została zawarta każda ze stron musi wydać stosowane oświadczenie woli (swobodnie, bez przymusu).
- prawo karne jest zbiorem norm mających na celu eliminację zachowań aspołecznych najcięższej wagi poprzez zastosowanie sankcji karnej. (karnoprawna metoda regulacji).
- prawo konstytucyjne określa ustrojowe zasady funkcjonowania państwa, treść i sposoby gwarantowania praw obywatelskich, sposób tworzenia prawa, hierarchię źródeł prawa oraz wzajemne relacje pomiędzy organami władzy publicznej.
- prawo międzynarodowe publiczne reguluje stosunki prawne pomiędzy państwami, organizacjami międzynarodowymi i innymi podmiotami prawa międzynarodowego. Dominujące relacje w prawie międzynarodowym są relacjami poziomymi (horyzontalnymi). Co do zasady oznacza to, że żadne państwo nie może zostać zobowiązane bez swojej woli. Typowym instrumentem działania w prawie międzynarodowym jest zawieranie umów międzynarodowych.
Wybrane rocznice
- 1992: w Krakowie sporządzono Środkowoeuropejską umowę o wolnym handlu (CEFTA) zawartą przez Republikę Czeską, Republikę Węgierską, Republikę Słowacką i Rzeczpospolitą Polską. zobacz
- 1998: uchwalono ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. zobacz
- 2003: uchwalono ustawę o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. zobacz
- 1959: uchwalono ustawę o Służbie Więziennej. zobacz
- 2005: Janusz Kurtyka został powołany na stanowisko Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. zobacz
- 1971: Wybuchła wojna pomiędzy Indiami a Pakistanem
- 1991: Polska, jako pierwsze państwo na świecie, uznała oficjalnie niepodległość Ukrainy
- 1823: Prezydent USA James Monroe w przemówieniu do Kongresu wprowadził tzw. "doktrynę Monroe'go"
Czy wiesz, że ...
... Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa to urząd państwowy powołany do zapewniania ochrony prawnej interesów Skarbu Państwa?
... Krajowe Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury jest instytucją podległą Ministrowi Sprawiedliwości, której zadaniem jest szkolenie i doskonalenie zawodowe m.in. sedziów i prokuratorów w celu uzupełnienia ich specjalistycznej wiedzy i umiejętności zawodowych?
... przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym dla Dalekiego Wschodu o zbrodnie przeciwko pokojowi oskarżono 25 osób, z czego 7 skazano na karę śmierci, a 16 na karę dożywotniego więzienia?
... w stosunku do sprawców zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości lub zbrodni komunistycznych, nie stosuje się wydanych przed dniem 7 grudnia 1989 przepisów ustaw i dekretów, które przewidują amnestię lub abolicję?
... Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ratyfikowało 151 państw?
... za naruszenie przepisów obowiązujących w uczelni oraz za czyny uchybiające godności studenta studentowi grozi pięć rodzajów kar dyscyplinarnych?
Artykuły do napisania
Tych artykułów nam bardzo brakuje:
akt dwustronny • akt jednostronny • cele kary • depozyt sądowy • dział spadku • ekscepcja • krzywoprzysięstwo • masa upadłościowa • Naczelny Trybunał Administracyjny • nakaz karny • nakaz zapłaty • nieważność postępowania • odszkodowanie • odwołanie • prawo do życia • prewencja • sąd pierwszej instancji • samopomoc • służebność gruntowa • służebność osobista • świadek incognito • uczestnik postępowania • umorzenie postępowania • uniewinnienie • uprawnienie • uwłaszczenie • uznanie dziecka • zabezpieczenie powództwa • zawieszenie postępowania •
Artykuły do rozszerzenia
Jeśli czujesz się na siłach pomóż rozszerzyć artykuły:
akt deklaratoryjny • akt konstytutywny • apatryda • cudzoziemiec • czynność procesowa • czyn bezprawny • decyzja administracyjna • delikt • intercyza • jurysdykcja • kasacja • małżeństwo • niezawisłość sędziowska • nostryfikacja • obrońca z urzędu • obywatelstwo ochrona danych osobowych • oskarżyciel prywatny • posiadacz samoistny • posiadacz zależny • postanowienie • roszczenie • rygor natychmiastowej wykonalności • separacja • swoboda umów • ubezwłasnowolnienie • umowa pożyczki • wykonawca testamentu • zaniechanie • zdarzenie prawne
Przeczytaj zastrzeżenia dotyczące pojęć prawniczych Portal Prawo |