Tramwaje w Krakowie

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Tramwaj w Krakowie.

Zrekonstruowany wagon tramwajowy typu Sanok SN1 na ulicy Św. Wawrzyńca w Krakowie

Tramwaje w Krakowie obsługiwane są obecnie (2006) przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne SA w Krakowie; kursują na 25 liniach (tylko dziennych; numeracja od 0 do 40, a dla komunikacji zastępczej na czas remontów od 71 do 79) łącznej długości 286 km. Trasy, po których kursuje 198 zestawów ("pociągów") tramwajowych złożonych z 363 wagonów to 84 km podwójnego toru, przy czym 2/3 tej długości stanowią torowiska wydzielone. MPK SA jest w trakcie budowy "Krakowskiego Szybkiego Tramwaju" – przedsięwzięcia, które ma istotnie poprawić komunikację w mieście.

[edytuj] Historia

Pierwsza linia szynowego tramwaju konnego powstała w Krakowie w 1882 roku, zastępując funkcjonującą od co najmniej kilkunastu lat linię omnibusową. Była to linia wąskotorowa o rozstawie 900 mm wykonana z szyn płaskich, długości 2,8 km, z dworca kolejowego do Mostu Podgórskiego. Linia ta, początkowo jednotorowa, miała cztery mijanki. Podobnie budowano następną (w 1896: Rynek Główny – Park Krakowski o długości 1670 m), w tym samym czasie – wobec wzrostu potrzeb przewozowych – rozpoczęto przebudowę pierwszej linii na dwutorową. Aż do roku 1925 na wszystkich dwutorowych liniach w Krakowie obowiązywał ruch lewostronny.

Elektryfikację krakowskich tramwajów rozpoczęto w roku 1901; pojazdy typu SW1 (Silnikowy Wąskotorowy) pochodziły z Sanockiej Fabryki Wagonów. 25 października 1902 uruchomiono trzy kolejne linie (z ul. Dietla przez Starowiślną do Rynku Głównego, z ul. Długiej przez Rynek Główny do Zwierzynieckiej i ul. Szewskiej przez Podwale do Parku Jordana). W styczniu 1913 na odcinku od ul. Zwierzynieckiej przez ul. Dominikańską, Pocztę Główną, ul. Starowiślną do trzeciego mostu na Wiśle uruchomiono pierwszą linię normalnotorową nr 6 (wagony również z Sanoka, typu SN1, później również zakupione w Austrii, w Grazu) o rozstawie szyn 1435 mm. W chwili przejścia z ruchu lewostronnego na prawostronny w 1925 w Krakowie istniały trzy linie wąskotorowe i trzy linie normalnotorowe. Przez następne dziesięciolecia stopniowo zastępowano kolejne linie wąskotorowe normalnotorowymi, aż w roku 1953 zlikwidowano ostatnią z nich (nr 1). W 1950 przeprowadzono linię do Borku Fałęckiego, w 1952 połączono stary Kraków z Nową Hutą, a w 1954 oddano odcinek do Płaszowa a potem w 1966 do Prokocimia, w 1955 ukończono obwodnicę wokół Plant i zlikwidowano linie tramwajowe w Rynku Głównym i na ulicach Wiślnej, Sławkowskiej i Siennej. Dalsze lata przyniosły rozbudowę sieci tramwajowej w Nowej Hucie i Podgórzu, doprowadzono też m.in. linię przez Prokocim do Bieżanowa, zbudowano drugi tor przez Łagiewniki do Borku Fałęckiego, itp. Ostatnią oddaną linią są użytkowane od 2000 tory do Kurdwanowa stanowiące jednocześnie pierwszy ukończony etap budowy "Krakowskiego Szybkiego Tramwaju". W 2006 oddano do użytku nowy odcinek torowiska przy ulicy Pawiej. Obecnie trwają prace w celu połączenia go z pętlą przy ulicy Kamiennej. Ponieważ narazie tramwaje nie mogą tam zawracać kursują na nim pierwsze w Krakowie tramwaje dwukierunkowe. Aktualnie prowadzone są również prace związene z dokończeniem podziemnego tunelu tramwajowego. Nocną komunikację tramwajową zlikwidowano – zastępując ją częściowo komunikacją autobusową – w roku 1986.

[edytuj] Tabor

Skład wagonów tramwajowych typu Man GT6 + B4 na pętli w Borku Fałęckim.

Najpopularniejszy tramwaj krakowski: Konstal 105Na w torowisku przy ulicy Brożka .

w codziennej eksploatacji

produkcja polska

Konstal 105Na 298 wagonów
Konstal 111N 2 wagony (wypożyczone z Gliwic na okres ok. 1 roku)

produkcja austriacka

Düwag E1 28 wagonów
Düwag c3 (przyczepa) 26 wagonów

produkcja niemiecka

MAN - Numberg GT6 43 wagony
MAN - Numberg B4 (przyczepa) 13 wagonów
MAN - Numberg N8S-NF 3 wagony

produkcja kanadyjska

Bombardier NGT6 26 wagonów (niskopodłogowe), w drodze kolejne 24 wagony tego typu

Tabor historyczny

[edytuj] Spis pętli tramwajowych

Używane w regularnej komunikacji
- Bieżanów Nowy (linie 3, 9, 13, 23)
- Borek Fałęcki (linie 8, 19, 22, 23, 40)
- Bronowice (linie 14, 38)
- Bronowice Nowe (linie 4, 8, 13)
- Cichy Kącik (linie 15, 18)
- Cmentarz Rakowicki (linie 2, 11, 32)
- Dąbie (linia 7)
- Kopiec Wandy (linia 20)
- Krowodrza Górka (linie 3, 5, 7, 19, 34)
- Kurdwanów (linie 32, 34, 36, 38) - w komunikacji autobusowej pod nazwą Kurdwanów Pętla
- Łagiewniki (linie 10, 11, 18)
- Mistrzejowice (linie 9, 14, 16, 20)
- Osiedle Piastów (linie 10, 17, 21, 40)
- Pleszów (linie 15, 21)
- Salwator (linie 1, 2, 36)
- Walcownia (linie 16, 17, 22)
- Wzgórza Krzesławickie (linie 1, 4, 5)

Nieużywane w regularnej komunikacji
- Bieńczyce
- Dajwór
- Dworcowa - nie jest pętlą, tory umożliwiają wekslowanie
- Dworzec Towarowy
- Plac Centralny - torowisko użytkowane, ale nie jako pętla
- Prokocim
- Wieczysta
- Zajezdnia Podgórze

[edytuj] Linie

- 1 Wzgórza Krzesławickie - Salwator
- 2 Cmentarz Rakowicki - Salwator
- 3 Bieżanów Nowy - Krowodrza Górka (czasem używana nazwa Osiedle Krowodrza Górka)
- 4 Wzgórza Krzesławickie - Bronowice Nowe
- 5 Wzgórza Krzesławickie - Krowodrza Górka
- 7 Krowodrza Górka - Dąbie
- 8 Borek Fałęcki - Bronowice Nowe
- 9 Bieżanów Nowy - Mistrzejowice
- 10 Łagiewniki - Osiedle Piastów
- 13 Bieżanów Nowy - Bronowice Nowe
- 14 Mistrzejowice - Bronowice
- 15 Pleszów - Cichy Kącik
- 16 Mistrzejowice - Walcownia
- 17 Osiedle Piastów - Walcownia
- 18 Łagiewniki - Cichy Kącik
- 19 Borek Fałęcki - Krowodrza Górka
- 20 Mistrzejowice - Kopiec Wandy
- 21 Osiedle Piastów - Pleszów
- 22 Borek Fałęcki - Walcownia
- 23 Borek Fałęcki - Bieżanów Nowy
- 30 Dworzec Główny Zachód - Filharmonia - Dworzec Główny Zachód
- 32 Cmentarz Rakowicki - Kurdwanów (na czas remontu Ronda Mogilskiego kursuje na trasie Wieczysta - Kurdwanów)
- 34 Kurdwanów - Krowodrza Górka
- 36 Kurdwanów - Salwator
- 38 Kurdwanów - Bronowice Nowe
- 40 Osiedle Piastów - Borek Fałęcki (kursuje tylko w niedziele i święta)
- 71 Bieżanów Nowy - Cmentarz Rakowicki (linia czasowa)