Szachowy mecz ZSRR - Reszta świata

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Szachowy mecz ZSRR - Reszta świata jest jedynym w swoim rodzaju wydarzeniem szachowym. W historii szachów rozegrano zaledwie trzy takie spotkania, ale tylko pierwszy z nich zasługiwał na często używane określenie "mecz stulecia".

[edytuj] I mecz, Belgrad 1970

Pomysłodawcą rozegrania meczu drużyny Związku Radzieckiego z zespołem składającym się z najlepszych zawodników innych krajów był mistrz świata Max Euwe. Początkowo radziecka federacja szachowa była temu przeciwna, ale ostatecznie wyraziła zgodę, a organizacji tej imprezy podjęła się jugosłowiańska federacja szachowa, która wzorowo wywiązała się z tego obowiązku (m.in. fundując dwa samochody osobowe dla zwycięzców spotkań na dwóch pierwszych szachownicach). Sam mecz był wydarzeniem bezprecedensowym - najlepsi szachiści spoza ZSRR zmierzyli się z drużyną, w skład której wchodził aktualny oraz czterech byłych mistrzów świata, zaś pozostali zawodnicy byli wybitnymi arcymistrzami, wielokrotnymi pretendentami do tytułu mistrza świata oraz zwycięzcami wszystkich szachowych olimpiad od roku 1952. Potencjał drużyny Reszty świata był o wiele mniejszy - reprezentowali ją co prawda zawodnicy światowej czołówki, ale nie posiadający tak wybitnych osiągnięć, jak ich przeciwnicy.

Spotkanie rozegrano w Belgradzie w dniach 29 marca - 6 kwietnia 1970 roku na dystansie 4 rund oraz na dziesięciu szachownicach (każda z drużyn posiadała również dwóch rezerwowych, którzy mogli wystąpić na dowolnej szachownicy). Kapitanami zespołów byli Dmitrij Postnikow oraz Max Euwe. Po dwóch rundach drużyna ZSRR prowadziła już 11,5 - 8,5, co zapowiadało wysokie jej zwycięstwo. Wskazywało na to lepsze przygotowanie do spotkania (przed meczem zawodnicy radzieccy przebywali na specjalnym obozie treningowym), posiadanie w swoim sztabie dwóch trenerów-sekundantów oraz prawdziwy "duch" w drużynie, czego szczególnie brakowało przeciwnikom. Jednak niespodziewane zwycięstwo 6 - 4 odniesione przez drużynę Reszty świata w trzeciej rundzie spowodowało nerwową atmosferę w szeregach zespołu radzieckiego (tym bardziej wzmocnioną fatalną grą mistrza świata Borysa Spasskiego, który w tej rundzie w minimalnie gorszej pozycji podstawił figurę). W ostatniej rundzie zanotowano remis, który ostatecznie dał zawodnikom radzieckim zaledwie minimalne zwycięstwo 20,5 - 19,5, co uznane zostało za sporą niespodziankę. W drużynie Reszty świata zdecydowanie najlepiej zaprezentował się Robert Fischer, natomiast w zespole radzieckim - Paul Keres (obaj zdobyli po 3 pkt, ale wynik Fischera był oczywiście o wiele bardziej wartościowy).

	Związek Radziecki	Reszta świata	I	II	III	IV
1	Borys Spasski Leonid Stein	Bent Larsen Bent Larsen	½	1 - 0	0 - 1	0 - 1	1,5 - 2,5
2	Tigran Petrosjan	Robert Fischer	0 - 1	0 - 1	½	½	1 - 3
3	Wiktor Korcznoj	Lajos Portisch	½	½	0 - 1	½	1,5 - 2,5
4	Lew Poługajewski	Vlastimil Hort	0 - 1	½	½	½	1,5 - 2,5
5	Jefim Geller	Svetozar Gligorić	1 - 0	½	½	½	2,5 - 1,5
6	Wasilij Smysłow Wasilij Smysłow	Samuel Reshevsky Fridrik Olafsson	½	1 - 0	0 - 1	1 - 0	2,5 - 1,5
7	Mark Tajmanow	Wolfgang Uhlmann	1 - 0	1 - 0	½	0 - 1	2,5 - 1,5
8	Michaił Botwinnik	Milan Matulović	1 - 0	½	½	½	2,5 - 1,5
9	Michaił Tal	Miguel Najdorf	½	0 - 1	1 - 0	½	2 - 2
10	Paul Keres	Borislav Ivkov	½	1 - 0	½	1 - 0	3 - 1
			5,5 - 4,5	6,0 - 4,0	4,0 - 6,0	5,0 - 5,0	20,5 - 19,5

[edytuj] II mecz, Londyn 1984

Na spotkanie rewanżowe trzeba było czekać aż 14 lat. Odbyło się ono w Londynie w dniach 23 - 30 czerwca 1984 roku. Jego oprawa była o wiele skromniejsza niż w pierwszym meczu, głównie dlatego, iż angielska federacja szachowa miała tylko dwa tygodnie na przygotowania, po wcześniejszej rezygnacji Belgradu i Rzymu. Podobnie jak w roku 1970, dużo silniej prezentował się skład drużyny radzieckiej (z aktualnym oraz trzema byłymi mistrzami świata), chociaż pod względem średniej punktacji rankingowej siły przeciwników były prawie jednakowe (ZSRR - 2594, Reszta świata - 2593). Londyński mecz rozegrano według tej samej formuły co poprzedni: 4 rundy, 10 szachownic i 2 rezerwowych, którzy mogli zastapić dowolnego zawodnika. Po remisie w pierwszej rundzie, zespół ZSRR zwyciężył w dwóch kolejnych i nawet minimalna porażka w rundzie ostatniej nie odebrała mu zwycięstwa, które ostatecznie wyniosło 21 - 19. Najlepszym zawodnikiem meczu był Aleksander Bielawski, który zdobył 3,5 pkt.

	Związek Radziecki	Reszta świata	I	II	III	IV
1	Anatolij Karpow	Ulf Andersson	1 - 0	½	½	½	2,5 - 1,5
2	Garri Kasparow	Jan Timman	½	½	½	1 - 0	2,5 - 1,5
3	Lew Poługajewski Władimir Tukmakow	Wiktor Korcznoj Wiktor Korcznoj	½	0 - 1	½	½	1,5 - 2,5
4	Wasilij Smysłow Władimir Tukmakow	Ljubomir Ljubojević Ljubomir Ljubojević	0 - 1	1 - 0	½	½	2 - 2
5	Rafael Waganian	Zoltán Ribli	½	½	½	0 - 1	1,5 - 2,5
6	Aleksander Bielawski Aleksander Bielawski	Yasser Seirawan Bent Larsen	1 - 0	1 - 0	½	1 - 0	3,5 - 0,5
7	Michaił Tal Oleg Romaniszyn Michaił Tal	John Nunn John Nunn Murray Chandler	½	½	1 - 0	½	2,5 - 1,5
8	Jurij Razuwajew	Robert Hübner	½	½	½	½	2 - 2
9	Artur Jusupow Oleg Romaniszyn	Anthony Miles Anthony Miles	½	½	½	0 - 1	1,5 - 2,5
10	Andriej Sokołow Oleg Romaniszyn	Eugenio Torre Murray Chandler	0 - 1	1 - 0	½	0 - 1	1,5 - 2,5
			5,0 - 5,0	6,0 - 4,0	5,5 - 4,5	4,5 - 5,5	21,0 - 19,0

[edytuj] III mecz, Moskwa 2002

Trzeci mecz pomiędzy drużynami Reszty świata oraz Rosji odbył się w dniach 8 - 11 września 2002 roku w Moskwie. Tym razem formuła została zmieniona - drużyny miały w swoich składach po 10 zawodników (oraz po 2 rezerwowych), ale rozegrali oni ze sobą 10 rund systemem Scheveningen (każdy zawodnik grał z dziesięcioma zawodnikami drużyny przeciwnej, o ile wystąpił we wszystkich rundach), w dodatku tempem szachów szybkich (25 minut na rozegranie całej partii oraz dodatkowo po 10 sekund na każde posunięcie). W nowej formule lepsi okazali się zawodnicy Reszty świata, którzy prowadzili od pierwszej rundy i w całym pojedynku zwyciężyli w stosunku 52 - 48. Najlepszym zawodnikiem meczu był Aleksiej Szirow, który zdobył 7 pkt w 10 partiach.

Reszta świata		Rosja
Aleksiej Szirow	7,0 (10)	Jewgienij Barejew	6,0 (10)
Wasilij Iwanczuk	6,0 (10)	Aleksander Morozewicz	6,0 (10)
Borys Gelfand	6,0 (10)	Aleksander Griszczuk	5,5 (10)
Rusłan Ponomariow	6,0 (10)	Piotr Swidler	5,0 (9)
Peter Leko	5,5 (10)	Anatolij Karpow	5,0 (9)
Viswanathan Anand	5,0 (9)	Aleksiej Drejew	4,5 (8)
Tejmur Radżabow	5,0 (10)	Władimir Kramnik	4,0 (9)
Ilia Smirin	4,0 (9)	Garri Kasparow	4,0 (10)
Nigel Short	2,5 (8)	Aleksander Chalifman	3,5 (9)
Zurab Azmajparaszwili	2,0 (4)	Siergiej Rublewski	3,0 (6)
Judit Polgár	2,0 (7)	Aleksander Motylew	1,0 (6)
Władimir Akopian	1,0 (3)	Wadim Zwiagincew	0,5 (4)
	52,0		48,0