Sun Zi
Z Wikipedii
| Chińskie nazwisko i imię | |
| Hanyu Pinyin | Sūn Zǐ |
| Wade-Giles | Sun Tzu, Sun Tze |
| Spolszczenia | Sun Cy, Mistrz Sun |
| Znaki trad. | 孫子 |
| Znaki upr. | 孙子 |
Sun Zi lub Sun Wu (wym. sun-dzy, sun-łu; 544-496 p.n.e.) - był jednym z największych starożytnych myślicieli Dalekiego Wschodu, autorem Sztuki wojny Sun Zi (孙子兵法)., najstarszego na świecie podręcznika sztuki wojennej. Uważa się go również z jednego z pierwszych realistów teorii stosunków międzynarodowych, a jego książka jest współcześnie traktowana jak podręcznik prakseologii i reinterpretowana w odniesieniu do innych dziedzin, które wymagają stosowania strategii, jak m.in. zarządzanie przedsiębiorstwem.
Nazywał się Sun Wu (孫武), ale w chińskiej tradycji - podobnie jak wielu innych szanowanych autorów - nazywa się go Mistrzem. Mistrz Sun, to po chińsku Sun Zi. Znany jest również pod imieniem dworskim Chang Qing (長卿).
Jedynym źródłem o życiu Sun Zi jest biogram zamieszczony w Zapiskach Historyka Sima Qiana z II w. p.n.e.. Według Sima, Sun Zi był generałem, który żył w królestwie Wu w VI w. p.n.e., a więc w czasach innego wielkiego chińskiego myśliciela – Konfucjusza. Jednak biografia ta nie jest zgodna z innymi źródłami z tej epoki, a zarówno forma jak i zawartość Sztuki wojny sugerują, że książka została spisana dopiero między 400 p.n.e. a 320 p.n.e.
Sztuka wojny sama zawiera parę wskazówek pomagających w sprecyzowania pewnych szczegółów z życia teoretyka. Np. rydwany bojowe opisane przez Sun Zi były używane w stosunkowo krótkim okresie pod koniec IV w. p.n.e. i w związku z tym na ten okres jest datowana przynajmniej część książki.
Niektórzy naukowcy sugerują, że praca Suna jest anonimowa, a on sam nie istniał jako postać historyczna. Uważał tak m.in. Herbert Giles, który przetłumaczył księgę w 1910.
W 1972 r. odkryto w miejscowości Linyi w prowincji Shandong zestaw tekstów wyrytych na bambusie [1], co potwierdziło autentyczność Sztuki wojny. Z materiału dodano do księgi kilka nieznanych dotąd rozdziałów [2]. Teksty te datuje się na lata pomiędzy 134 p.n.e. i 118 p.n.e. [3] co wyklucza teorie, że treść księgi została spisana znacznie później.
Sun Bin, niepełnosprawny potomek Sun Tzu również napisał tekst znany jako Sztuka wojny, chociaż prawdopodobnie nazwa Sztuka walki okazałaby się być znacznie bardziej prawidłową, jako że dzieło to odnosi się bardziej do praktycznych zagadnień walki. [4] Co najmniej jeden tłumacz opublikował dzieło pod tytułem Stracona sztuka wojny (lub też Zagubiona sztuka wojny), wynikający z tego, że przez dłuższą część czasu książka ta była, całkiem dosłownie, stracona.
