Shōwa
Z Wikipedii
 |
|
| To jest artykuł z cyklu Historia Japonii |
|
| Portal: Japonia |
Shōwa (jap. 昭和時代, Shōwa-jidai, co znaczy "Okres Oświeconego Pokoju" - lata od 1926 do 1989) – okres w historii Japonii nazwany od przydomku cesarza Hirohito, którego panowanie zbiegło się z okresem najbardziej burzliwych wydarzeń w historii nowożytnej Japonii.
Spis treści |
[edytuj] Militaryzm Japonii
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Incydent Mukdeński.
W okresie przed II wojną światową rozbudzały się w Japonii tendencje imperialistyczne i konfrontacyjne. Było to spowodowane ograniczeniami, jakie na Japonię nakładał traktat waszyngtoński. W 1931 roku podbito Mandżurię (Incydent Mukdeński) i utworzono na jej terytorium marionetkowe państewko Mandżukuo. W latach trzydziestych zaczęły rosnąć w siłę ugrupowania nacjonalistów, dążących do obalenia demokracji i wprowadzenia dyktatury wojskowej. Wielokrotnie dochodziło do zabójstw o charakterze politycznym. 26 lutego 1936 roku przeprowadzono nieudaną próbę przewrotu wojskowego.
[edytuj] Agresja na Chiny
-
Zobacz więcej w osobnych artykułach: Wojna chińsko-japońska (1937-1945), Masakra nankińska.
W 1937 rozpoczęła się ośmioletnia wojna z Chinami, w wyniku której Japonia zdobyła kontrolę nad znacznym obszarem terytorium państwa chińskiego. Okupacja tych terenów połączona była z terrorem wobec ludności chińskiej (np. Masakra nankińska). Po upadku Francji w czerwcu 1940 roku i utworzeniu kolaboranckiego rządu Vichy, jej posiadłości we francuskich Indochinach przeszły w posiadanie Japonii. Skutkiem tego było założenie przez Stany Zjednoczone embarga na surowce niezbędne do dalszego prowadzenia wojny w Chinach. Zmusiło to Japonię do przygotowania ofensywy, której celem było zdobycie bogatej w surowce Azji Południowej. 18 października 1941 roku premierem Japonii został generał Hideki Tojo, który wprowadził dyktaturę wojskową. Japonia szykowała się do ekspansji w kierunku południowo-wschodniej Azji.
[edytuj] Przystąpienie do II wojny światowej
-
Zobacz więcej w osobnych artykułach: Atak japoński na Pearl Harbor, Wojna na Pacyfiku.
9 grudnia 1941 po ataku na Pearl Harbor Japonia wypowiedziała wojnę Stanom Zjednoczonym i Wielkiej Brytanii, przystępując zarazem do wojny po stronie Osi. Ponieważ trzeba było czasu by rozpędzić amerykańską maszynę wojenną, Japończykom udało się w pierwszych miesiącach wojny osiągnąć przewagę na Pacyfiku. Pierwszy kryzys nastąpił w trakcie bitwy morskiej w pobliżu atolu Midway, kiedy to Japończycy stracili 3 lotniskowce, niszcząc tylko jeden amerykański. Następna porażka nastąpiła wraz z utratą wysp Guadalcanal. Potem było już tylko gorzej. Amerykanie osiągnęli przewagę ilościową i jakościową w lotnictwie i marynarce i stopniowo odbierali Japończykom kolejne wyspy na Pacyfiku. Po zajęciu Okinawy w czerwcu 1945 roku pozostały już tylko do zdobycia główne w-y japońskie. By uniknąć olbrzymich ofiar przy operacji konwencjonalnego zajęcia terytorium Japonii, Amerykanie zrzucili bomby atomowe - 6 sierpnia na Hiroszimę i 9 sierpnia na Nagasaki. 8 sierpnia do wojny przyłączył się Związek Radziecki i w krótkim czasie rozbił japońską armię kwantuńską w Mandżurii. Wobec tego cesarz przejął inicjatywę i 15 sierpnia poprosił o zawieszenie broni przypieczętowane oficjalną kapitulacją z dnia 2 września.
[edytuj] Okres powojenny
Po kapitulacji Japonia była okupowana przez wojska amerykańskie pod przywództwem generała Douglasa McArthura. Narzucona jej została pacyfistyczna konstytucja, w której zapisano, że Japonia nie będzie prowadzić działań wojennych na terenie innych państw i nie będzie posiadać własnej armii, a jedynie tzw. siły samoobrony. Od tego czasu Japończycy skoncentrowali się głównie na rozwoju gospodarczym, co szybko zaowocowało cudem gospodarczym, dzięki któremu Japonia jest drugim krajem na świecie po USA, jeśli chodzi o PKB i siłę gospodarki.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Czołowe postaci
- Hirohito – cesarz
- Hideki Tojo – premier, wojskowy,
- Fumimaro Konoye – premier,
- Isoroku Yamamoto – admirał,
- Soemu Toyoda – admirał,
- Tomoyuki Yamashita – wojskowy,
- Minoru Genda – wojskowy,
- Iwane Matsui – wojskowy,
- Sadao Araki – minister edukacji, wojskowy,
- Nobuyuki Abe – gubernator generalny Korei, wojskowy,
- Mitsuru Ushijima – wojskowy,
- Kuniaki Koiso – gubernator generalny Korei, premier, wojskowy,
- Kantaro Suzuki – premier, admirał.
[edytuj] Ważne wydarzenia
- Traktat waszyngtoński (6 lutego 1922) – niekorzystny dla Japonii traktat morski.
- Incydent Mukdeński (18 września 1931) – aneksja Mandżurii.
- Incydent 26 lutego (26 lutego 1936) – próba przewrotu wojskowego.
- Podpisanie Paktu antykominternowskiego (25 listopada 1936) – porozumienie z III Rzeszą w sprawie wspólnego zwalczania komunizmu.
- Incydent na Moście Marco Polo (7 lipca 1937) – początek II wojny chińsko-japońskiej.
- Podpisanie Paktu Trzech – (27 września 1940) – zawarcie sojuszu z III Rzeszą i faszystowskimi Włochami.
- Atak na Pearl Harbor (7 grudnia 1941) – przystąpienie do II wojny światowej.
- Walki o Guadalcanal (7 sierpnia 1942-8 lutego 1943).
- Bitwa o Okinawę (3 kwietnia-16 czerwca 1945).
- Zrzucenie bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki (6 sierpnia na Hiroszimę, 9 sierpnia 1945 na Nagasaki).
- Radziecka ofensywa na Mandżukuo (8 sierpnia 1945 roku) – rozbicie armii kwantuńskiej w Mandżukuo.
- Kapitulacja Japonii (2 września 1945) – zakończenie II wojny światowej na Dalekim Wschodzie.
- Trybunał Tokijski (od 19 stycznia 1946 roku, wykonanie wyroków śmierci 22 grudnia 1948 roku) – osądzenie głównych japońskich zbrodniarzy wojennych.
- Nowa konstytucja Japonii (rok 1947) – nowa pacyfistyczna konstytucja.
- Konferencja pokojowa w San Francisco (8 września 1951 roku) – konferencja pokojowa z udziałem 52 państw, na której Japonia zaakceptowała Deklarację poczdamską i podpisała traktat pokojowy oraz traktat bezpieczeństwa ze Stanami Zjednoczonymi.
- Początek długoletnich rządów Partii Liberalno-Demokratycznej (od 1955) – rozwój gospodarczy Japonii.
- Śmierć cesarza Hirohito (7 stycznia 1989).'
[edytuj] Japońskie zbrodnie wojenne
- Masakra nankińska (13 grudnia 1937-styczeń 1938) – rzeź Chińczyków w mieście Nankin, po zdobyciu do przez wojska japońskie pod dowództwem generała Iwane Matsui (ok. 150 000-300 000 ofiar).
- Baatański marsz śmierci (od 9 kwietnia 1942, po kapitulacji wojsk amerykańsko-filipińskich) – brutalny przemarsz żołnierzy amerykańsko-filipińskich z Półwyspu Baatan do japońskich obozów jenieckich (śmierć 8 000 jeńców).
- Oddział 731 (1935-1945) – centrum tajnych badań nad bronią biologiczną.
- Budowa Kolei birmańsko-syjamskiej (1942-1943) – bezwzględne traktowanie alianckich i azjatyckich robotników przymusowych w czasie budowy.
- Masakry Chińczyków w Singapurze (od 18 lutego do 3 marca 1942 roku) masowe egzekucje Chińczyków w Singapurze (ok. 5000 ofiar).
