Mandżukuo

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Mandżukuo


o fladze	o godle

Język urzędowy

Chiński, mandżurski, mongolski, japoński

Istniała w latach

1932–1945

Stolica

Hsinking (Changchun), (chin. Xīnjīng, jap. Shinkyō - pol. Nowa Stolica

800.000 km² (1939)

38 milionów (1937)

Pu Yi (1932- 1945)

Mandżukuo (chin. 满洲国/滿洲國, Mănzhōu Guó, W.-G. Man-chou-kuo; jap. 満州国 Manshū koku). Marionetkowe państwo utworzone w 1932 roku przez Japonię na okupowanych przez nią obszarach Mandżurii, w północno-wschodnich Chinach.

Spis treści

1 Historia
2 Badania nad bronią biologiczną i chemiczną na terytorium Mandżurii
3 Stosunki zagraniczne
4 Zobacz też
5 Źródła

[edytuj] Historia

[edytuj] Upadek dynastii Qing

Mandżurska dynastia Qing, panująca w Chinach od 1644 roku (a zwłaszcza za czasów represyjnych rządów cesarzowej Cixi) cieszyła się dużą niepopularnością. Po śmierci Cixi w 1908 roku na cesarskim tronie zasiadł (będący jeszcze dzieckiem) cesarz Pu Yi.

Prowadzona przez Sun Yat-sena działalność antymandżurska, doprowadziła do wybuchu w rewolucji chińskiej w latach 1911-1913. Przyczyniło się to do upadku cesarstwa i proklamowania w 1 stycznia 1912 w Nankinie Republiki Chińskiej, której prezydentem został Yuan Shikai. W sierpniu tego samego roku Sun Yat-sen założył Kuomintang (Chińską Partię Narodową). Osłabienie podczas I wojną światową mocarstw europejskich, przyczyniło się wzmożenia w Chinach wpływów amerykańskich i japońskich.

[edytuj] Początek japońskich wpływów w Mandżurii

Po wojnie rosyjsko-japońskiej (prowadzonej w latach 1904-1905), Rosja na mocy pokoju w Portsmouth z 5 września 1905 roku musiała ustąpić z półwyspu Liaotuńskiego (w tym z Port Artur), z części Sachalinu oraz z fragmentu rosyjskiej linii kolejowej w Mandżurii (Kolej Południowo-mandżurska) na rzecz Japonii.

Pokój w Portsmouth dał też Japonii prawo do protektoratu nad Koreą. W 1910 roku Japonia zaanektowała Koreę, dając początek zaborczej polityce w tym kraju. Dało to też możliwość do przyszłej ekspansji na tereny Chin

Cesarz Pu Yi w stroju paradnym.

[edytuj] Aneksja Mandżurii

Zobacz więcej w osobnym artykule: Incydent Mukdeński.

W 1907 roku do ochrony kolei południowo-mandżurskiej utworzono Armię Kwantuńską, która była niezależna od swojego dowództwa w Japonii. Jej niezależność była wynikiem słabości cywilnych rządów w cesarstwie, które traciły kontrolę nad cała armią. Od lat 30-tych zaczynały bowiem rosnąć w siłę kliki wojskowe jak ruch Młodych Oficerów, chcący powrócić do tradycji epoki Meiji, za której Cesarstwo odnosiło sukcesy w wojnie z Chinami i Rosją.

Japonia chcąc powiększyć swoje zdobycze terytorialne, bacznie spoglądała na polityczny zamęt w Chinach. Czang Kaj-szeka dążył do pozbawienia władzy lokalnych watażków i zjednoczenia Chin po sztandarem Kuomintangu. Mandżuria miała dla Japonii szczególne znaczenie, gdyż kraina ta była najbogatszą częścią Chin w surowce naturalne, niezbędne dla dalszej industrializacji państwa. Istotne też było miasto portowe Dairenie, będące ważnym centrum eksportu towarów mandżurskich.

18 września 1931 doszło do tzw. incydentu mukdeńskiego, prowokacji, za którą odpowiadała Armia Kwantuńska. Dzięki zaskoczeniu Japończycy zajęli Mandżurię. W 1932 roku utworzono z niej marionetkowe państwo zwane Mandżukuo (jap. Kraj Mandżurów). W 1933 roku jej terytorium zostało powiększone o Chengde. Państwem oficjalnie rządził Pu Yi, od 1932 jako prezydent, a od 1934 jako cesarz. Rządził on pod imieniem Kang Te. W rzeczywistości cała administracja państwa była w rękach japońskich wojskowych.

[edytuj] Wojna pograniczna Japonii ze Związkiem Radzieckim w latach 1938-1939

Japonia traktowało Cesarstwo Mandżukuo jako państwo buforowe, oddzielające jej posiadłości w Korei oraz przyszłe zdobycze od zagrażającego jej od północy ZSRR. Mimo to japońscy wojskowi chcąc zająć Mongolię, wdali się tzw. pograniczną wojnę japońsko-sowiecką. Jednak wspierająca wojska mongolskie, Armia Czerwona zadała siłą japońskim dwie klęski: pierwszą - w bitwie nad Jeziorem Chasan trwającej od 29 lipca do 11 sierpnia 1938 roku oraz drugą - w bitwie nad Chałchyn-goł trwającej od 11 maja do 16 września 1939 roku.

[edytuj] Japońskie rządy w Mandżukuo

Japończycy, którzy sprawowali faktyczną władzę w Mandżukuo, utrworzyli tam państwo policyjne. W 1935 roku na czele tamtejszej Kempeitai (tajnej żandarmerii wojskowej) stanął Hideki Tojo. Wprowadził on powszechny terror, chcąc w ten sposób zlikwidować wszelką anyjapońską opozycję.

Japończycy finansowali palarnie opium, czerpiąc w ten sposób duże zyski z handlu tym narkotykiem. Poza tym na porządku dziennym stawało się porywanie przez Kempeitai zamożnych obywateli lub obcokrajowców dla okupu.

[edytuj] Inwazja Armii Czerwonej w 1945

Zobacz więcej w osobnym artykule: Inwazja Armii Czerwonej na Mandżukuo w 1945 roku.

W 1945 roku przebieg działań wojennych dla Japonii nie był korzystny. Trwający już od ośmiu lat konflikt z Chinami wydawał się nie mięć końca, podobnie wyglądało w Birmie. Amerykanie zbliżali się do japońskich wysp macierzystych. Zrzucenie przez Amerykanów bomby atomowej, na Hiroszimę 6 sierpnia oraz na Nagasaki 9 sierpnia, była wielkim ciosem dla Japonii.

Drugim ciosem w cesarstwo było wypowiedzenie jej wojny przez Związek Radziecki 8 sierpnia 1945. Błyskawiczna inwazja Armii Czerwonej na Mandżukuo całkowicie rozbiła Armię Kwantuńską. Sowiecka ofensywa zakończyła się okupacją, a Mandżukuo powróciło do swojej dawnej nazwy - Mandżuria.

Po zakończeniu II wojny światowej wybuchła na nowo Chińska wojna domowa. Mandżuria w latach 1945-1948 była areną działań Armia Ludowo-Wyzwoleńcza walczącej z wojskami Kuomintangu, osłabionymi znacznie wojną z Japończykami. Obecnie Mandżuria jest częścią Chińskiej Republice Ludowej.

[edytuj] Badania nad bronią biologiczną i chemiczną na terytorium Mandżurii

Zobacz więcej w osobnym artykule: Oddział 731.

Na terenie Mandżuko Japończycy założyli dwa tajne placówki badawcze: oddział 731 w Harbinie oraz odział 100 w Changchun. Przeprowadzano tam na więźniach eksperymenty medyczne, mające na celu rozwój programu nad bronią biologiczną. Poza tymi dwoma istniały też inne tajne obozy, mieszczące się w innych częściach Chiny.

Japończycy rozpoczęli w czerwcu i lipcu 1942 roku, koło Jinhua (prowincja Zhejiang), rozsiewanie zarazków dżumy i cholery. Zastosowano w tym celu bomby biologiczne.

[edytuj] Stosunki zagraniczne

Kuomintangowskie władze Chin nigdy nie uznały Mandżukuo. 7 stycznia 1932 roku amerykański sekretarz stanu Henry Stimson wystosował notę do rządu japońskiego (zwaną Doktryną Stimsonona), w której wyraził sprzeciw wobec zbrojnego ingerowania Japonii w sprawy Chin. Z podobną krytyką Japonia spotkała ze strony Ligi Narodów. Yosuke Matsuoce, który reprezentował Japonię na posiedzeniu Ligi Narodów, nie udało się zyskać poparcia innych państw członkowskich. Pod wpływem międzynarodowej krytyki, Japonia ostatecznie postanowiła wystąpić Ligi Narodów w 1933 roku.

Mandżukuo było początkowo w całkowitej izolacji. Zmieniło się to w 1936 roku, po podpisaniu traktatu handlowego z hitlerowskimi Niemcami. W 1937 roku Mandżukuo uznały faszystowskie Włochy, a rok później III Rzesza. Po wybuchu w 1937 roku, trwającej osiem lat drugiej chińsko-japońskiej, w stolicy Chin - Nankinie powstał kolaborancki rząd z Wang Jingwejem na czele, który również uznał Pu Yi za prawowitego władcę Mandżukuo.

Związek Radziecki był zaniepokojony aneksją Mandżurii, gdyż zagrażało to interesom radzieckim w tej części świata. Problemem dla ZSRR stała się kwestia wschodniochińskiej linii kolejowej, która teraz przebiegała Mandżukuo. W trakcie podboju Mandżurii armia japońska wykorzystała, tę że kolej do przerzucenia swoich oddziałów na linię fronu. Od tej chwili linia kolejowa była zagrożona bandyckimi napadami, którymi wcześniej zajmowały się władze chińskie. Teraz gdy kolej znajdowała poza kontrolą Republiki Chińskiej oraz ZSRR, jej znaczenie malało kosztem kolei południowo-mandżurskiej. ZSRR było zmuszone więc sprzedać w 1935 Kolej Wschodniochińska stronie japońskiej.

Po starciach na granicy mongolsko-mandżurskiej w 1938 i w 1939 roku, w których Japońska Cesarska Armia udowodniła, że na razie nie jest wstanie mierzyć się z połączonymi siłami radziecko-mongolskimi, postanowiono, że będzie trzeba chwilowo odejść od planów podboju Mongolii. Pakt nieagresji z ZSRR dałby szansę na zabezpieczenie japońskich posiadłości na północy i możliwość przeprowadzenia ofensywy na Azję Południowo-wschodnią. 13 kwietnia 1941 w Moskwie japoński minister spraw zagranicznych Yosuke Matsuoka podpisał japońsko-radziecki pakt o nieagresji. Jednak na konferencji poczdamskiej ZSRR zobowiązał sie do wypowiedzenia wojny wojny Cesarstwu Japonii. W sierpniu 1945 roku ofensywa radziecki dała kres istnienia Mandżukuo.