Primera División (Argentyna)
Z Wikipedii
Primera División Argentina, najwyższa klasa rozgrywkowa dla klubów piłkarskich w Argentynie, jej rozgrywki wyłaniają mistrza kraju. W sezonie 2005/2006 występuje w niej 20 zespołów. Rozgrywki są podzielone na dwie równorzędne części: Apertura (sezon otwarcia, od sierpnia do grudnia) oraz Clausura (sezon zamknięcia, od lutego do czerwca). Obydwie części wyłaniają dwóch równorzędnych mistrzów sezonu. W Argentynie nie ma natomiast krajowych rozgrywek pucharowych, jak w krajach europejskich. Primera División jest zaliczana przez Międzynarodową Federację Historyków i Statystyków Futbolu do 5 najlepszych lig świata razem z angielską Premiership, hiszpańską Primera División, włoską Serie A oraz niemiecką Bundesligą. Zasady spadku określa tabela trzyletnia, z której dwa najgorsze zespoły są relegowane. Mistrz i wicemistrz 2. ligi awansują bezpośrednio do Primera División, trzecia drużyna rozgrywa dwumecz barażowy z trzecią najgorszą drużyną tabeli trzyletniej.
Spis treści |
[edytuj] Format rozgrywek
Liga złożona z 20 klubów w każdym sezonie rozgrywa dwa turnieje systemem wiosna-jesień: Apertura (turniej otwarcia) wiosną (od sierpnia do grudnia), a po nim Clausura (turniej zamknięcia) jesienią (od lutego do czerwca). W każdym sezonie wyłaniani są dwaj mistrzowie Argentyny. W odróżnieniu od krajów europejskich w Argentynie nie ma oficjalnego pucharu ogólnonarodowego.
[edytuj] Obowiązujące zasady spadku z ligi
Spadek z ligi oparty jest na tzw. systemie "uśredniania". Na koniec każdego sezonu tworzy się tabelę drużyn pierwszoligowych wraz z ich średnią liczbą punktów w przeliczeniu na 1 mecz z ostatnich trzech sezonów. Dwie najgorsze drużyny w tej tabeli spadają do drugiej ligi (Primera B Nacional Argentina). Drużyny, które w tej "uśrednionej" tabeli zajęły miejsca 17 i 18 rozgrywają baraże z drużynami z drugiej ligi, które do tych baraży zdołały się zakwalifikować. Zatem liczba drużyn, które mogą co sezon awansować do pierwszej ligi waha się od 2 do 4.
Ogólnie przypuszcza się że system "uśredniania", zaprowadzony w latach 80-tych XX wieku miał na celu zminimalizowanie możliwości spadku wielkich klubów. Wpływ na jego wprowadzenie miał spadek z pierwszej ligi w 1981 roku San Lorenzo de Almagro, a inny wielki klub Racing Club był bardzo bliski tego nieszczęścia. Także w 1984 wielki Boca Juniors z trudem uniknął katastrofy. Pierwsza tabela uśredniająca powstała w sezonie 1983, wraz z powrotem do ligi San Lorenzo de Almagro.
[edytuj] Historia
Zawodowstwo w futbolu argentyńskim zostało wprowadzone w roku 1931. We wczesnych latach do narodowego związku piłkarskiego należały jedynie kluby z zespołu miejskiego Buenos Aires oraz z La Platy. Kluby z Rosario i Santa Fe dołączyły w późniejszych latach.
Każdego roku rozgrywano pojedynczy turniej i drużyna z największą liczbą punktów zostawała mistrzem Argentyny. Tak było aż do roku 1966 (jedynie w roku 1936 zwycięzcy Copa de Honor i Campeonato rozegrali mecz o mistrzostwo Argentyny).
Począwszy od roku 1967 rozgrywano dwa mistrzostwa w jednym sezonie: Metropolitano, mający taki sam skład, jak dotychczasowa liga, oraz Nacional, który był turniejem dla klubów z prowincji.
W argentyńskim futbolu doszło do rewolucji, a mniejsze kluby (najpierw Estudiantes, potem Vélez Sársfield, Chacarita Juniors i inne) przerwały hegemonię wielkiej piątki, która dzieliła pomiędzy siebie dotychczasowe tytuły.
Początkowo Nacional to były jednogrupowe mistrzostwa, z których 6 najlepszych drużyn awansowało do Metropolitano. W roku 1970 turnieje zostały od siebie oddzielone: Metropolitano miał własne grupy kwalifikacyjne, a Nacional dwie grupy i baraże. W 1977 Metropolitano stał się jednogrupową, dwurundową ligą.
Do roku 1983 Metropolitano zawsze rozgrywany był jako pierwszy. Potem nastąpiła zmiana i jako pierwszy rozgrywany był turniej Nacional.
Postępując za radą trenera reprezentacji Argentyny Carlosa Salvadora Bilardo, w roku 1985 zmodyfikowano strukturę rozgrywek. Tego roku po rozegraniu turnieju Nacional, rozegrany został nowy pojedynczy turniej systemem wiosna-jesień 1985/86. Ostatecznie zerwano z podziałem mistrzostw na Nacional i Metropolitano.
Pięć lat później jednoroczny turniej podzielono na dwa jednorundowe turnieje. W sezonie 1990/91 o mistrzostwo kraju zmierzyli się mistrzowie turnieju Apertura (Newell's Old Boys Rosario) oraz Clausura (Boca Juniors Buenos Aires - wygrał w imponującym stylu, bez porażki). W obu meczach wygrali gospodarze po 1:0, ale w karnych Boca Juniors przegrał 1:3. Sytuacja ta wywołała wiele kontrowersji, doprowadzając do systemu obowiązującego do dziś, czyli że począwszy od sezonu 1991/92 w jednym sezonie Argentyna ma dwóch mistrzów - zwycięzcę turnieju Apertura (Otwarcia) i zwycięzcę turnieju Clausura (Zamknięcia). Co prawda w sezonie 1991/92 zwycięzcy obu turniejów rozegrali mecz o tytuł ogólnego mistrza, ale wyników nie wzięto pod uwagę i oba zespoły pozostały mistrzami Argentyny (wówczas były to River Plate Buenos Aires i Newell's Old Boys Rosario - znów lepszy był klub z Rosario). Od następnego sezonu zaniechano tego typu pojedynków.
Pomimo, że obecny system rozgrywek daje klubom prowincjonalnym otwarty dostęp do pierwszej ligi, począwszy od połowy lat 90-tych XX wieku dominacja największych klubów argentyńskich Boca Juniors i River Plate wydaje się narastać. Tylko jeden klub spoza Buenos Aires i Rosario zdobył tytuł mistrza kraju (trzykrotnie dokonał tego Estudiantes La Plata), i nie zanosi się, by to się w przyszłości zmieniło.
Począwszy od sezonu 1995/96 w lidze argentyńskiej za zwycięstwo przysługują 3 punkty (dotąd zwycięzca otrzymywał tylko 2 punkty).
[edytuj] Rozgrywki międzynarodowe
W Copa Libertadores w każdym roku tradycyjnie występowały dwa zespoły z Argentyny. Od roku 1987 CONMEBOL wspiera także inne puchary (na początku były to już zaniechane Supercopa Sudamericana, Copa CONMEBOL oraz Copa Mercosur) obecnie zastąpione przez Copa Sudamericana, a liczba klubów argentyńskich występujących w Copa Libertadores wzrosła do pięciu. Dlatego co najmniej pięć klubów obok udziału w rozgrywkach ligowych musi rozgrywać mecze w pucharach międzynarodowych.
Copa Libertadores pozostał najbardziej prestiżowym turniejem w Ameryce Południowej. Drużyny z Argentyny odniosły tutaj wielkie sukcesy. Independiente jest 7-krotnym triumfatorem, Boca - 5-krotnym, Estudiantes - 3-krotnym, River Plate - 2-krotnym, a Racing, Argentinos Juniors i Vélez Sársfield wygrywały po jednym razie.
[edytuj] Mistrzowie Argentyny ery futbolu amatorskiego 1891-1934
Amatorskie mistrzostwa Argentyny - rozgrywki piłkarskie w Argentynie, rozgrywane od 1891 przed utworzeniem w 1931 ligi zawodowej.
Po raz ostatni amatorskiego mistrza Argentyny wyłoniono w 1934. Najwięcej tytułów mistrzowskich zdobył zespół Alumni - 10.
[edytuj] Tabela mistrzów
Rok | Mistrz | Wicemistrz |
---|---|---|
1891 | Saint Andrew's | Old Caledonians |
1892 | - | - |
1893 | Lomas Athletic | Flores Athletic Quilmes Rovers |
1894 | Lomas Athletic | Rosario Athletic |
1895 | Lomas Athletic | Quilmes Rovers |
1896 | Lomas Academy | Flores Athletic |
1897 | Lomas Athletic | Lanús Athletic |
1898 | Lomas Athletic | Lobos Athletic |
1899 | Belgrano Athletic | Lobos Athletic |
1900 | English High School | Lomas Athletic |
1901 | Alumni | Belgrano Athletic |
1902 | Alumni | Barracas Athletic |
1903 | Alumni | Belgrano Athletic |
1904 | Belgrano Athletic | Alumni |
1905 | Alumni | Belgrano Athletic |
1906 | Alumni | Lomas Athletic |
1907 | Alumni | Estudiantes Buenos Aires |
1908 | Belgrano Athletic | Alumni |
1909 | Alumni | River Plate |
1910 | Alumni | Porteño |
1911 | Alumni | Porteño |
1912 AAF |
Quilmes | San Isidro |
1912 FAF |
Porteño | Independiente |
1913 AAF |
Racing Club | San Isidro |
1913 FAF |
Estudiantes La Plata | Gimnasia y Esgrima Buenos Aires |
1914 AAF |
Racing Club | Estudiantes Buenos Aires |
1914 FAF |
Porteño | Estudiantes La Plata |
1915 | Racing Club | San Isidro |
1916 | Racing Club | Platense |
1917 | Racing Club | River Plate |
1918 | Racing Club | River Plate |
1919 AAF |
Boca Juniors | Estudiantes La Plata |
1919 AAm |
Racing Club | Vélez Sarsfield |
1920 AAF |
Boca Juniors | Banfield Huracán |
1920 AAm |
River Plate | Racing Club |
1921 AAF |
Huracán | Del Plata |
1921 AAm |
Racing Club | River Plate |
1922 AAF |
Huracán | Sportivo Palermo |
1922 AAm |
Independiente | River Plate |
1923 AAF |
Boca Juniors | Huracán |
1923 AAm |
San Lorenzo de Almagro | Independiente |
1924 AAF |
Boca Juniors | Temperley |
1924 AAm |
San Lorenzo de Almagro | Gimnasia y Esgrima La Plata |
1925 AAF |
Huracán | Nueva Chicago |
1925 AAm |
Racing Club | San Lorenzo de Almagro |
1926 AAF |
Boca Juniors | Argentinos Juniors |
1926 AAm |
Independiente | San Lorenzo de Almagro |
1927 | San Lorenzo de Almagro | Boca Juniors |
1928 | Huracán | Boca Juniors |
1929 | Gimnasia y Esgrima La Plata | Boca Juniors |
1930 | Boca Juniors | Estudiantes La Plata |
1931 | Estudiantil Porteño | Almagro |
1932 | Sportivo Barracas | Colegiales Barracas Central |
1933 | Sportivo Dock Sud | Nueva Chicago |
1934 | Estudiantil Porteño | Banfield |
Objaśnienia:
- w roku 1892 mistrzostwa nie odbyły się
- rok 1926 był ostatnim rokiem podziału w argentyńskim futbolu. Zwycięzcy obu konkurencyjnych lig Boca Juniors i Independiente miały rozegrać baraż o ogólny tytuł mistrza Argentyny, jednak 20 lutego 1927 grano tylko 5 minut, po których na boisko wtargnęli widzowie. Mecz powtórzono 3 marca i zakończył się on wynikiem 0:0. Dalszych meczów nie rozgrywano.
- AAF: Asociación Argentina de Football.
- AAm: Asociación Amateurs de Football.
- FAF: Federación Argentina de Football.
[edytuj] Klasyfikacja mistrzów ery amatorskiej
Mistrz | Wice | Klub | |
---|---|---|---|
10 | 2 | Alumni (razem z English High School) | |
9 | 1 | Racing Club | |
6 | 3 | Boca Juniors | |
5 | 2 | Lomas Athletic | |
4 | 2 | Huracán | |
3 | 3 | Belgrano Athletic | |
3 | 2 | San Lorenzo de Almagro | |
2 | 2 | Independiente | |
2 | 2 | Porteño | |
2 | 0 | Estudiantil Porteño | |
1 | 5 | River Plate | |
1 | 3 | Estudiantes La Plata | |
1 | 2 | Quilmes (włączając zdobycze Quilmes Rovers) | |
1 | 1 | Gimnasia y Esgrima La Plata | |
1 | 0 | Lomas Academy | |
1 | 0 | Saint Andrew's | |
1 | 0 | Sportivo Barracas | |
1 | 0 | Sportivo Dock Sud | |
0 | 3 | San Isidro | |
0 | 2 | Banfield | |
0 | 2 | Estudiantes Buenos Aires | |
0 | 2 | Flores Athletic | |
0 | 2 | Lobos Athletic | |
0 | 2 | Nueva Chicago | |
0 | 1 | Almagro | |
0 | 1 | Argentinos Juniors | |
0 | 1 | Barracas Athletic | |
0 | 1 | Barracas Central | |
0 | 1 | Colegiales | |
0 | 1 | Del Plata | |
0 | 1 | Gimnasia y Esgrima Buenos Aires | |
0 | 1 | Lanús Athletic | |
0 | 1 | Old Caledonians | |
0 | 1 | Platense | |
0 | 1 | Rosario Athletic | |
0 | 1 | Sportivo Palermo | |
0 | 1 | Temperley | |
0 | 1 | Vélez Sarsfield |
[edytuj] Mistrzowie Argentyny w okresie futbolu zawodowego
[edytuj] Tabela mistrzów
[edytuj] Klasyfikacja medalowa okresu zawodowego
Klub | Mistrz | Wicemistrz | Trzeci |
---|---|---|---|
River Plate | 32 | 25 | 11 |
Boca Juniors | 22 | 15 | 10 |
Independiente | 14 | 14 | 6 |
San Lorenzo | 9 | 11 | 9 |
Racing Club | 7 | 6 | 10 |
Vélez Sársfield | 6 | 7 | 7 |
Newell's Old Boys | 5 | 2 | 3 |
Rosario Central | 4 | 4 | 2 |
Estudiantes LP | 4 | 3 | 4 |
Ferro Carril Oeste | 2 | 3 | 1 |
Argentinos Juniors | 2 | 1 | 1 |
Huracán | 1 | 3 | 2 |
Quilmes | 1 | 1 | 0 |
Chacarita Juniors | 1 | 0 | 0 |
Gimnasia y Esgrima LP | 0 | 5 | 3 |
Lanús | 0 | 3 | 3 |
Banfield | 0 | 2 | 1 |
Talleres Córdoba | 0 | 1 | 2 |
Colón Santa Fe | 0 | 1 | 1 |
Unión Santa Fe | 0 | 1 | 1 |
Racing Córdoba | 0 | 1 | 0 |
Deportivo Español | 0 | 0 | 3 |
Platense | 0 | 0 | 1 |
[edytuj] Rekordy
- Paragwajski piłkarz Arsenio Erico (C.A. Independiente) jest najlepszym strzelcem wszechczasów, mając na swym konice 293 zdobyte bramki w 332 meczach od roku 1934 do 1947. Dzierży on także rekord największej liczby strzelonych goli w jednym sezonie - 47 w 1937 roku.
- Bernabé Ferreyra jest strzelcem, który uzyskał najwyższą średnią w przeliczeniu na mecz - w 197 meczach strzelił 204 gole, co dało 1.04 bramki na mecz. Ponadto ma on najwyższą śrenią uzyskaną w jednym sezonie - w 1931 w 32 meczach strzelił 43 gole uzyskując średnią 1.34 bramki na mecz.
- Paragwajski piłkarz José Luis Chilavert jest bramkarzem, który zdobył najwięcej bramek w lidze - 36; jest także bramkarzem, który grając dla Vélez Sarsfield Buenos Aires strzelił najwięcej bramek w historii futbolu na świecie - 58.
- Daniel Passarella jest obrońcą z największą liczbą goli - 99 bramek w 238 meczach.
- Bramkarz Carlos Barisio jest rekordzistą, jeśli chodzi o czas gry, w którym nie stracił żadnej bramki - 1075 minut.
- Graczem z największą liczbą meczów w lidze jest Hugo Orlando Gatti, który rozegrał aż 775 meczów.
- Pedro Catalano rozegrał najwięcej meczów bez żadnej przerwy między nimi - jego nieprzerwana seria trwała od 27 lipca 1986 do 29 listopada 1994, podczas której rozegrał 333 mecze.
- Diego Armando Maradona pięć razy z rzędu był królem strzelców w lidze argentyńskiej (1978M, 1979M, 1979N, 1980M, 1980N), grając w Argentinos Juniors Buenos Aires. Za nim są Luis Artime oraz Carlos Bianchi, którzy byli królami strzelców 4 razy z rzędu.
- Boca Juniors ma najdłuższą serię meczów, w których nie poniósł porażki - pod kierownictem Carlosa Bianchi nie przegrali w 40 meczach z rzędu w turniejach Clausura 1998, Apertura 1998 i Clausura 1999 (przy czym dwa ostatnie turnieje wygrali).
- Huracán - Rosario Central 10:4 w 1945, Racing Club - Rosario Central 11:3 w 1960, oraz Banfield - Puerto Comercial Bahía Blanca 13:1 w Nacional 1974, to mecze z największą liczbą strzelonych goli - 14 bramek w jednym meczu.
- River Plate jest jedynym klubem, który czterokrotnie z rzędu był wicemistrzem - od turnieju Nacional 1968 do Metropolitano 1970.
- Mecz pomiędzy Banfield a Puerto Comercial (Bahía Blanca) dzierży ponadto 3 rekordy: Juan Taverna zdobył 7 goli - najwięcej goli zdobytych przez jednego pilkarza w jednym meczu; w meczu tym padło najwięcej goli zdobytych przez jedną z drużyn - 13; mecz ten był do tego spotkaniem, w którym różnica goli między przeciwnikami była największa - 12.
- mecz pomiędzy Chacarita Juniors a Argentino de Quilmes w 1939 w którym Chacarita wygrała 5:1, jest meczem, w którym padło najwięcej goli strzelonych głową w jednym meczu - 5. Fabio Juan Cassán strzelił głową 4 gole, a piąta skuteczna głowka to był gol dla Argentino de Quilmes.
- San Lorenzo dzierży rekord najdłuższej serii zwycięstw - klub wygrał 13 kolejnych meczów między Clausura 2001 a Apertura 2001.
- Boca Juniors jest jedynym klubem, który zdobywał co najmniej jedno mistrzostwo w dekadzie.
- River Plate dzierży rekord 11 kolejnych zwycięstw na wyjeździe między 1937 a 1938.
- Banfield jest rekordzistą jeśli chodzi o liczbę kolejnych nieprzegranych meczów na własnym boisku - klub nie przegrał u siebie 49 kolejnych meczów między 1950 a 1953.
- Racing Club zdobył najwięcej punktów w rozgrywkach z systemem Campeonato de Primera División obowiązującym w latach 1931-1966. Klub zdobył 61 punktów w roku 1966.
- River Plate jest mistrzem a największą liczbą punktów w turnieju Nacional w roku 1977 zebrał 63 punkty.
- San Lorenzo jest klubem, który zdobył największą ilość punktów od momentu wprowadzenia podziału sezonu na turnieje Apertura i Clausura. Został mistrzem Clausura 2001 mając zdobytych 47 punktów.
- Największą średnią liczbę goli na mecz uzyskano w 1938 - 4.9 bramek/mecz.
- Carlos Dantón Seppaquercia zdobył najszybszą bramkę w pierwszej lidze argentyńskiej, grając w barwach Gimnasia y Esgrima LP przeciwko Huracán. Dnia 20 marca 1979 zdobył bramkę w 5 sekundzie meczu.
- Eduardo Maglioni grając w barwach Independiente strzelił drużynie Gimnasia y Esgrima LP 3 bramki w czasie 1 minuty i 51 sekund. Zdarzyło się to 18 marca 1973 roku (jest to również światowy rekord).
- Najgorszy w historii występ zaliczył w roku 1939 klub Argentino de Quilmes, który w 34 meczach zebrał tylko 4 punkty, nie odnosząc żadnego zwycięstwa.
- W roku 1941 urugwajski bramkarz Horacio Granero, zatrudniony przez klub Atlanta został wyrzucony już po trzech meczach: przegrana 0:5 z River Plate, przegrana 2:7 z Boca Juniors i remis 6:6 z Estudiantes La Plata dały w 3 meczach 18 goli straconych, co stworzyło imponującą średnią 6 goli straconych na mecz.
- Argentinos Juniors pokonał w roku 1988 Racing Club w rzutach karnych 20:19 (wykonywano 44 rzuty karne). Według ówczesnych reguł zwycięstwo w rzutach karnych dawało dodatkowy punkt.
[edytuj] Mistrzowie Argentyny:
- 32x - Club Atlético River Plate
- 21x - Club Atlético Boca Juniors
- 14x - Club Atlético Independiente
- 9x - Club Atlético San Lorenzo de Almagro
- 7x - Racing Club
- 6x - Club Atlético Vélez Sarsfield
- 5x - Club Atlético Newell's Old Boys
- 4x - Club Atlético Rosario Central
- 4x - Estudiantes de La Plata
- 2x - Asociación Atlética Argentinos Juniors, Club Ferro Carril Oeste
- 1x - Club Atlético Chacarita Juniors, Club Atlético Huracán, Quilmes Atlético Club
[edytuj] Linki zewnętrzne
1931 • 1932 • 1933 • 1934 • 1935 • 1936 • 1937 • 1938 • 1939 • 1948 • 1949 • 1950 • 1951 • 1952 • 1953 • 1954 • 1955 • 1956 • 1957 • 1958 • 1959 • 1960 • 1961 • 1962 • 1963 • 1964 • 1965 • 1966 • 1967 • 1968 • 1969 • 1970 • 1971 • 1972 • 1973 • 1974 • 1975 • 1976 • 1977 • 1978 • 1979 • 1980 • 1981 • 1982 • 1983 • 1984 • 1985 • 1985/86 •1986/87 • 1987/88 • 1988/89 • 1989/90 • 1990/91 • 1991/92 • 1992/93 • 1993/94 • 1994/95 • 1995/96 • 1996/97 • 1997/98 • 1998/99 • 1999/00 • 2000/01 • 2001/02 • 2002/03 •2003/04 • 2004/05 • 2005/06 • 2006/07
Primera División
Argentinos Juniors • Arsenal Sarandí • Banfield • Belgrano • Boca Juniors • Colón • Estudiantes • GyE J • GyE LP • Godoy Cruz Antonio Tomba • Independiente • Lanús • Newell's Old Boys • Nueva Chicago • Quilmes • Racing • River Plate • Rosario Central • San Lorenzo de Almagro • Vélez Sarsfield