Patton (czołg)
Z Wikipedii
 |
||
| Dane techniczne | ||
| M48 | M60 | |
| Długość: | 6,4 m | 6,9 m |
| Szerokość: | 3,6 m | 3,6 m |
| Wysokość: | 3,1 m | 3,3 m |
| Masa: | 52 t | 57,3 t |
| Prędkość: | 64 km/h | 48 km/h |
| Zasięg: | 415 km | 450 km |
| Uzbrojenie główne: | armata 90 mm lub armata M68 105 mm (M48A5) |
armata 105 mm |
| Uzbrojenie pomocniczne: | karabin maszynowy 1*12,7 mm i 1*7,62 mm |
karabin maszynowy 1*12,7 mm i 1*7,62 mm |
| Napęd: | silnik benzynowy 690 KM (510 kW) (później diesel) | silnik wysokoprężny 750 KM (560 kW) |
| Załoga: | 4 | 4 |
M47, M48, M60 Patton to seria amerykańskich czołgów podstawowych stanowiących główne wyposażenie wojsk pancernych armii amerykańskiej w czasie wojen w Korei i Wietnamie. Czołgi została nazwane na cześć generała George'a Pattona, dowódcy 3. armii amerykańskiej w czasie II wojny światowej i jednego z pierwszych zwolenników broni pancernej.
Spis treści |
[edytuj] M47/M48
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: M47 Patton.
Prace nad całkowicie nowym czołgiem mającym zastąpić M46 Pershing rozpoczęły się październiku 1950, nowa konstrukcja została uzbrojona w armatę 90 mm i otrzymała oznaczenie M47. Produkcja seryjna rozpoczęła się w 1952.
W kolejnej wersji, po zmianie przede wszystkim konstrukcji wieży oraz przedniej części kadłuba, czołg otrzymał nazwę M48 Patton.
W porównaniu z amerykańskimi czołgami II wojny światowej, była to zupełnie nowa konstrukcja, ze znacznie grubszym opancerzeniem oraz o dużo większych gabarytach niż dotychczasowe amerykańskie czołgi średnie.
W latach 1952-59 zbudowano ponad 12.000 egzemplarzy tego czołgu. Pierwsze modele napędzane były silnikiem benzynowym, który łatwo zapalał się, a duże zużycie paliwa ograniczało zasięg czołgu. Tą wersję uznano za nieudaną, w 1959 wszystkie M48 została zmodyfikowane do wersji M48A3 z silnikiem wysokoprężnym.
W połowie lat siedemdziesiątych, opracowany nowy model M48A5 który został uzbrojony w silniejszą armatę 105 mm, używaną już wtedy przez M60. W tym czasie większość M48 została już odstawiona do rezerwy.
Do połowy lat dziewięćdziesiątych wszystkie M48 zostały wycofane ze służby w armii amerykańskiej, są jednak jeszcze używane przez wojska innych krajów.
[edytuj] Użycie bojowe
M48 wzięły udział w wojnie wietnamskiej (używano tam także wariantu M67A2 z miotaczem ognia), używane były głównie w roli wsparcia piechoty, dobrze spisując się w tych zadaniach,
M47 i M48 po raz pierwszy starły się z innymi czołgami w 1965 w czasie wojny indyjsko-pakistańskiej. M47/48 w rękach Pakistańczyków zostały zdeklasowane przez indyjskie Centuriony (produkcji brytyjskiej) i Shermany (amerykańskie czołgi jeszcze z okresu II wojny światowej), ale decydującą role odegrało tu lepsze wyszkolenie i taktyka indyjskich czołgistów.
M48 wzięły także udział w wojnie sześciodniowej w 1967. Na froncie synajskim izraelskie M48 bez problemu sobie poradziły z egipskimi T-34 i T-54 dostarczonymi przez Związek Radziecki, ale na Zachodnim Brzegu izraelskie Shermany bez problemu poradziły sobie z jordańskimi M48, choć i tu decydujące znaczenie miała raczej taktyka i wyszkolenie. Armia izraelska zdobyła około 100 M48 i M48A1, wcielając je później do własnej armii.
[edytuj] M60
Czołg powstał w 1957, kiedy odkryto, że w Związku Radzieckim projektowany jest nowy czołg T-54 uzbrojony w armatę 100 mm, przewyższającą uzbrojenie czołgu M48, postanowiono zmodernizować M48 poprzez przezbrojenie go w silniejsza armatę (brytyjskie działo L7 105 mm) i wyposażenie go w nowy silnik. Nowy pojazd otrzymał oznaczenie M68 i wszedł do produkcji w 1959, ale w momencie wejścia do służby rok później otrzymał oficjalne oznaczenie M60 Patton. Ogólnie skonstruowano ponad 15.000 egzemplarzy M60 (we wszystkich wersjach).
W 1969 M60 został zmodernizowany i otrzymał oznaczenie M60A1, ten model, produkowany aż do 1980 miał powiększoną wieżę, lepsze opancerzenie i zawieszenie.
Wersja M60A2 otrzymała zupełnie inną wieżę z nową armatą 152 mm z której można było strzelać nie tylko zwykłą amunicją, ale także kierowanymi pociskami przeciwpancernymi Shillelagh. Odkryto jednak szereg problemów z nowym działem (między innymi niespalone, osadzone w lufie cząsteczki materiału pędnego rakiet powodowały przedwczesne eksplozje później wystrzeliwanych pocisków). Część problemów została rozwiązana, ale w końcu zdecydowano przebudować wszystkie modele A2, jako M60A3 z konwencjonalną armatą.
Model A60A3 wszedł do produkcji w 1980 i był w porównaniu z poprzednimi modelami znacznie bardziej zaawansowany pod względem technicznym. Modernizacja polegała na zastosowaniu nowego precyzyjnego systemu kierowania ogniem, składającego się z komputerowego urządzenia do obliczeń danych balistycznych, dalmierza laserowego o zasięgu maksymalnym 5000 m, pasywnego celownika noktowizyjnego oraz termowizora. W późniejszym czasie wszystkie wcześniejsze modele M60 zostały zmodernizowane do wersji A3.
[edytuj] Użycie bojowe
W czasie wojny wietnamskiej w M60 wyposażeni byli amerykańscy Marines, w późniejszym czasie M60A1 wzięły udział w operacji "Desert Storm" gdzie starły się z irakijskimi T-72, które miały porównywalne dane techniczne, choć miały raczej lepsze uzbrojenie główne. M60A1 wzięły udział w wyzwoleniu Kuwejtu.
M60 i M60A1 zostały użyte przez wojska izraelskie w 1973 w czasie wojny Jom Kippur zarówno w Synaju jak i na Wzgórzach Golan. Czołgi w służbie izraelskiej zostały użyte w czasie inwazji na Liban w 1982, zostały one wcześniej zmodernizowane poprzez dodanie nowego typu opancerzenia ERA – ten model znany jest jako Magach 6B.
[edytuj] Inni użytkownicy
Obecnie (2005) różne odmiany M60 pozostają w aktywnej służbie sił zbrojnych wielu państw takich jak Argentyna, Austria, Egipt, Grecja, Izrael, Portugalia, Hiszpania i Turcja.
[edytuj] Linki zewnętrzne
| Amerykańskie pojazdy wojskowe z okresu po 1945 roku | |
| Czołgi | |
| M41 • M551 • M46 • M47 • M48 • M60 • M1 • M103 | |
| Działa samobieżne | |
| M42 • M43 • M44 • M50 • M52 • M53 • M55 • M56 • M104 • M107 • M108 • M109 • M110 • M163 VADS | |
| Transportery opancerzone | Bojowe wozy piechoty |
| M44 • M59 • M75 • M113 • M114 | M2 • M3 |
| Inne pojazdy | |
| M38 • M151 • HMMWV (Humvee) | |
