Nicolai Hartmann
Z Wikipedii
Nicolai Hartmann (ur. 20 lutego 1882 w Rydze - zm. 9 października 1950 w Getyndze), niemiecki filozof, logik i historyk filozofii.
Spis treści |
[edytuj] Życie
Syn inżyniera Carla Augusta Hartmanna i Helene Hackmann. Po ukończeniu gimnazjum św. Katarzyny w Sankt Petersburgu był guwernerem, a następnie rozpoczął studia medyczne w Dorpacie. Nie dawały mu one satysfakcji, więc przeniósł się do Petersburga by rozpocząć studia w dziedzinie filozofii, historii i filologii klasycznej. Po ukończeniu studiów przeniósł się do Marburga (1905), gdzie znajdując się pod wpływem neokantystów początkowo zajmował się filozofią grecką: w 1907 r. obronił pracę doktorską Über das Seinsproblem in der griechischen Philosophie von Plato, która ukazała się drukiem jako wprowadznie do jego pracy Platos Logik des Seins (1909), a w 1909 r. habilitacyjną Des Proklus Diadochus philosophische Anfangsgründe der Matematik nach der ersten zwei Büchern des Euklidkommentars dargestellt - następnie publikował artykuły z metodologii historii. Później zwrócił swoje zainteresowania w kierunku metodologii nauk przyrodniczych.
Po pierwszej wojnie światowej, w której przez cztery lata brał udział, zaczął oddalać się od neokantyzmu. Bardziej niż Platonem i Kantem zajmował się Arystotelesem i Heglem. W 1920 r. został mianowany profesorem zwyczajnym w Marburgu, a dwa lata później objął katedrę po Paul Natorpie.
[edytuj] Filozofia
[edytuj] Dzieła
- Platos Logik des Seins, 1909
- Philosophische Grundfragen der Biologie, 1912
- Grundzüge einer Metaphysik der Erkenntnis, 1921
- Die Philosophie des Deutschen Idealismus, 1923/1929, 2 Bände
- Fichte, Schelling und die Romantik, 1923
- Ethik, 1926
- Hegel, 1929
- Das Problem des geistigen Seins, 1933
- Zur Grundlegung der Ontologie, 1935
- Möglichkeit und Wirklichkeit, 1938
- Der Aufbau der realen Welt, 1940
- Neue Wege der Ontologie, in: Systematische Philosophie, 1943
- Die Philosophie der Natur, 1950
- Teleologisches Denken, 1951
- Ästhetik, 1953
- Abhandlungen zur Philosophiegeschichte, Bd. 1, 1955
- Abhandlungen zur Philosophiegeschichte, Bd. 2, 1957
- Vom Neukantianismus zur Ontologie, Bd. 3, 1958
- Nicolai Hartmann und Heinz Heimsoeth im Briefwechsel, pod redakcją Fridy Hartmann, 1978
[edytuj] Opracowania
- Zbigniew Zwoliński, Byt i wartość u Nicolaia Hartmanna, 1974
