Mak lekarski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Mak lekarski
Papaver smniferum
Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Ranunculopsida
Podklasa	jaskrowe
Rząd	makowce
Rodzina	makowate
Rodzaj	mak
Nazwa systematyczna
Papaver somniferum L. 1753

Mak lekarski (m. ogrodowy, m. uprawny, opich, patroch, patrzak) (Papaver somniferum L. Sp.Pl.:2 1753) - gatunek jednorocznej rośliny uprawnej z rodziny makowatych, pochodzący prawdopodobnie z Azji Mniejszej lub z zachodniej części basenu Morza Śródziemnego (być może z gatunku P. setigerum), w stanie dzikim nie występuje, znany już w starożytności.

[edytuj] Charakterystyka

Łodyga: Wysokość od 120 do 150 cm; sztywna, prosta lub rozgałęziona. Pokryta wyraźnym białym nalotem, po przecięciu wypływa duża ilość mlecznego soku.

Mak lekarski

Liście : Podługowatojajowate, wyłącznie łodygowe, nierówno karbowane.

Kwiaty: Duże, o średnicy do 10 cm, z opadającym, 2 - działkowym kielichem, posiadające cztery płatki korony, okrągłe lub odwrotnie jajowate, białe, jasnofioletowe, różowe lub czerwone z ciemnymi plamkami u nasady. Pręciki liczne, słupek o siedzącym, tarczowatym znamieniu. Kwitnie od czerwca do lipca.
Owoce: Prawie kuliste torebki, zwana makówkami, z otworami pod szczytem (nowe odm. nie otwierają się). Zawierają nerkowate nasiona o średnicy 0,9 do 1,5 milimetra o barwie zależnej od odmiany (od brudnobiałych przez czerwonofioletowe po niemal czarne).

[edytuj] Zastosowanie

Roślina uprawna : Uprawiana na większą skalę w Chinach, Indiach i w Iranie, w Turcji i wielu krajach Bliskiego Wschodu głównie dla uzyskania opium, zaś w wielu krajach Europy, u nas również, mak lekarski uprawiany jest dla celów przemysłowych, leczniczych a także spożywczych.
- Sposób uprawy : Wysiew od marca do kwietnia, w rozstawie 20 - 30 cm. Ilość nasion na 1000 roślin: 1g.
Roślina lecznicza :
- Surowiec zielarski : tzw. makowiny (Capita Papaveris, Fructus Papaveris immaturus) (puste, pozbawione nasion makówki z 10 cm częścią łodygi) używane są do produkcji alkaloidów, głównie takich jak: morfina, kodeina lub papaweryna. Surowcem zielarskim są także nasiona (Semen Papaveris albis)
Opium - w medycynie i do produkcji narkotyków.
Sztuka kulinarna : Nasiona wykorzystywane są w celach spożywczych oraz do produkcji oleju (Oleum Papaveris) (nasiona zawierają 40 - 55% oleju). Olej może być także używany jako schnący olej techniczny.
Makuchy czyli pozostałości po tłoczeniu oleju stanowią doskonałą paszę treściwą
Roślina ozdobna - na rabaty.

[edytuj] Choroby i szkodniki

czarna zgorzel maku -jest wywoływana przez grzyb Helminthosporium papaveris.
mączniak rzekomy maku - wywoływany przez grzyb Peronospora arborescens.
mszyca trzmielinowo-burakowa (Aphis fabae)
tuszel makowiec (Stenocarus fuliginosus)

[edytuj] Sytuacja prawna

Zażywanie opium jest w wielu krajach zabronione i możliwość zakupu nastepuje tylko w przypadku wskazań lekarza. W Polsce zasady uprawy i zakupu Papaver somniferum normuje ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. (Dz.U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468) [1].