Karcynogen

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Karcynogen – czynnik, który powodując mutację materiału genetycznego, przyczynia się do rozwoju choroby nowotworowej.

Spis treści

1 Podział
2 Zobacz też
3 Źródła

[edytuj] Podział

[edytuj] Karcynogeny fizyczne

[edytuj] Karcynogeny chemiczne

arsen, chrom, nikiel
związki powstające w czasie niepełnego spalenia (niekoniecznie papierosów), wskutek zbyt małej ilości tlenu:
- wolne rodniki
- związki aromatyczne: substancje smoliste (w tym węglowodory aromatyczne – antraceny, benzopiren), aminy aromatyczne, nitrozaminy
dioksyny
azbest

[edytuj] Karcynogeny biologiczne

aflatoksyna – wytwarzana przez pleśń z rodzaju Aspergillus

[edytuj] Wirusy onkogenne

HHV-8 – herpeswirus 8 – mięsak Kaposiego
HPV – Ludzki wirus brodawczaka – rak szyjki macicy, rak sromu, rak prącia
HBV, HCV – Wirus zapalenia wątroby typu B i C – rak wątrobowokomórkowy
EBV – Wirus Epsteina-Barr – ziarnica złośliwa (prawdopodobnie), rak jamy nosowo-gardłowej, chłoniak Burkitta, niektóre rzadkie postacie chłoniaków
HTLV-I i HTLV-II – ostra białaczka z limfocytów T

Zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwory, nie wynikające z ingerencji w materiał genetyczny jest związane z takimi patogenami jak:

HIV – zwiększone ryzyka różnych nowotworów ze względu na obniżoną odporność, a także w związku z transaktywacją innych, onkogennych wirusów
Schistosoma haematobium – zwiększone ryzyko raka pęcherza moczowego (ze względu na zwiększoną proliferajcę nabłonka urotelialnego)
Helicobacter pylori – prawdopodobnie (niepotwierdzone): zwiększone ryzyko chłoniaka żołądka z komórek B, a także raka żołądka

Spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia różnych rodzajów raka, ale mechanizm przez jaki etanol miałby zwiększać to prawdopodbieństwo nie jest znany. Jednym z mechanizmów może być zwiększenie proliferacji komórek wskutek uszkodzenia nabłonka. W 2005 roku wykazano na modelach eksperymentalnych, że pod wpływem etanolu dochodzi w nowotworach do zwiększenia produkcji śródbłonkowego czynnika wzrostu naczyń (VEGF) oraz czynnika angiogennego^[1], co wskazuje dodatkowy mechanizm przyczyniający się do lepszego wzrostu nowotworów.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Źródła

↑ "Ethanol Stimulates Tumor Progression and Expression of Vascular Endothelial Growth Factor in Chick Embryos,"Jian-Wei Gu, Amelia Purser Bailey, Amanda Sartin, Ian Makey, Ann L. Brady, CANCER; Published Online: 13 grudnia 2004 (DOI: 10.1002/cncr.20781); Data wydania: 15 stycznia 2005.