Zouten

In het spraakgebruik wordt met zout meestal de stof NaCl, natriumchloride of keukenzout, bedoeld, maar in de chemie wordt het woord in veel bredere zin gebruikt. Zout is daar in het algemeen de benaming voor een chemische verbinding met een ionogene structuur, bestaande uit kationen die (partiële) positieve lading en anionen die een (partieel) negatieve lading bezitten.

Men kan zich het ontstaan van een zout voorstellen als een reactie tussen een base en een zuur. Een goed voorbeeld is de reactie tussen natronloog (een base) en zoutzuur (een zuur):

Na O H + H Cl → Na Cl + H₂O

In waterige oplossing is het zout NaCl (keukenzout) aanwezig als gehydrateerde positieve metaalionen Na⁺ en gehydrateerde negatieve niet-metaalionen Cl^-.

Dezelfde verbinding kan ook direct gevormd worden uit de elementen:

2Na + Cl₂ → 2 NaCl

De verbinding tussen het metaal Na en het niet-metaal Cl is in de vaste stof niet moleculair: er zijn geen NaCl paren aan te wijzen in de vaste stof, maar de atomen zijn als ionen opeengestapeld. Deze zeer sterke structuur heeft twee belangrijke structurele effecten:

Zouten lossen vaak alleen op in zeer polaire oplosmiddelen (zoals water)
Zouten zijn bij kamertemperatuur zonder uitzondering vaste stoffen, en veel zouten smelten pas bij heel hoge temperaturen of ontleden voor de smelttemperatuur bereikt is.

Zoutwinning in Frankrijk

[bewerk] Andere zouten

Metalen treden in zouten meestal op als kationen, zoals hierboven natrium. Zo zijn er ook chloriden van bijvoorbeeld magnesium of zink, MgCl₂ en ZnCl₂. Er zijn echter ook veel complexe zouten waar of het anion of het kation uit meer dan één atoom bestaat. Een goed voorbeeld zijn sulfaten, die gebaseerd zijn op het zuur H₂SO₄ (zwavelzuur). Magnesiumsulfaat lost op de volgende ionen:

MgSO₄ → Mg²⁺ + SO₄^2-

Hoewel zwavel in zouten als Na₂S als sulfide ion S^2- kan voorkomen treedt het hier in zijn hoogste oxidatietoestand (6+) zuurvormend op. In deze hoge oxidatietoestanden komen ionen in het algemeen alleen omringd door bijvoorbeeld zuurstof in een complex ion voor.

Er is ook een aantal metalen die in hun hoogste oxidatietoestand zuurvormende oxiden vormen. Een goed voorbeeld is mangaan dat in zijn 7+ toestand permanganaten vormt zoals KMnO₄.

KMnO₄ → K⁺ + MnO₄^-

In dit geval zit er dus een metaalatoom in het anion.

Een zout bevat niet altijd een metaalion. Voorbeelden hiervan zijn zouten die NH₄⁺ (ammonium) bevatten, zoals ammoniumnitraat NH₄NO₃