Wig
Een wig is een van de eerste en belangrijkste uitvindingen door de mens. Het is een eenvoudig doch zeer effectief stuk gereedschap, dat bijvoorbeeld door splijten makkelijk van hout of steen gemaakt kan worden. Er zijn echter wiggen van zeer verschillend materiaal.
Een goede wig bestaat uit twee gladde vlakken, die een hoek van 5 tot 20 graden met elkaar maken.
Door een wig in de opening tussen twee delen van een werkstuk te slaan kan een grote kracht uitgeoefend worden. Een voorbeeld hiervan is de kloofbijl voor het kloven van openhaardhout.
Ook kan een wig gebruikt worden om zware voorwerpen omhoog te schuiven of om voorwerpen klem of vast te zetten. In de kop van een bijl of hamer zit vaak voor het vastzetten van de steel een ijzeren wig geslagen.
De werking van de wig berust op de wet van het scheve platte vlak? (in Duits:Schiefe ebene; Engels:Inclined plane). Hoe scherper of spitser de wig is, des te grotere kracht kan uitgeoefend worden. Dus des te sterker de splijtwerking of des te makkelijker is het voorwerp omhoog te schuiven. Het gebruik van de wig heeft zijn beperkingen door de wrijvingsweerstand en de hardheid van de wig.
Een wig van 30 graden verdubbelt de kracht die uitgeoefend wordt op de dwarsrichting van het werkstuk, dus in de breedte in plaats van de lengte (diepte). Bij makkelijk te splijten materiaal splijt dit bij gebruik van zo'n wig eerder dan bij een wig met een kleinere hoek. Bij moeilijk te splijten materiaal wordt met een dergelijke wig te weinig kracht uitgeoefend om het te kunnen splijten en moet een wig met een kleine hoek gebruikt worden.
Bij aquaplaning werkt het water op de weg als een wig.
[bewerk] Toepassingen
De wig wordt toegepast bij o.a.
- een spie
- een mes
- een schaar
- een beitel
- een bijl
- een kloofbijl, die een hoek van 30 graden heeft
- een schaaf
- een ploegschaar
- een deurslot
- een draadnagel (bijzondere vorm van een spijker)
- sommige hakselaars
- grasmaaier
- maaibalk
- tandwiel
- variomatic bij DAF-auto
- in de bouw voor het stellen van o.a. deuren en ramen
