Vluchtige organische stof
Vluchtige organische stoffen zijn een verzameling van koolwaterstof verbindingen die, zoals de naam al suggereert, makkelijk verdampen. Denk hierbij onder andere uit componenten van brandstoffen en oplosmiddelen. Deze stoffen zijn gerelateerd aan een aantal verschillenede milieuproblemen waaronder (zomer) smog en verzuring. Ook is van sommige van deze stoffen bekend dat zij schadelijke effecten op de menselijke gezondheid kunnen hebben.
Bronnen van vluchtige organische stoffen kunnen natuurlijk zijn. Verschillende soorten planten geven dergelijke verbindingen af. In veel situaties zijn de emissies echter van antropogene oorsprong. Met name het verkeer en de chemische industrie zijn bekende bronnen.
Vluchtige organische stoffen worden in de atmosfeer afgebroken onder invloed van UV-straling en onder andere OH-radicalen. Deze omzettingen leiden onder bepaalde omstandigheden tot het vormen van ozon dat op leefniveau een schadelijk effect heeft of de gezondheid (maar ook bijvoorbeeld op plantengroei). Vanaf 2007 wordt in de Europese Unie de hoeveelheid vluchtige organische stoffen in verf aan banden gelegd.
In veel publicaties wordt de term vluchtige organische stoffen afgekort als VOS of in het Engels VOC (volatile organic compounds).
[bewerk] Definities
Er bestaan twee definities van VOS:
- Vluchtige Organische Stoffen (VOS) zijn die stoffen die een dampspanning hebben die groter is dan 0,01 kPa bij 20°C. (Propyleenglycol is hierbij het uitgangspunt, dampspanning van 0,013 kPa bij 20°C).
- Vluchtige Organische Stoffen (VOS) zijn die stoffen die bij een GC analyse (Gaschromatografie) een retentietijd hebben die kleiner is dan die van tetradecaan.
In de verfindustrie, waar veel met deze stoffen gewerkt wordt is (in 2005) veel onduidelijkheid omtrent bovenstaande definities. In eerste instantie is men uitgegaan van de eerste, naar het er nu naar uitziet wordt toch de tweede definitie het uitgangspunt.
