Verborgen camera
Een verborgen camera is een verborgen film-, video- of fotocamera om personen te observeren zonder dat de gefilmde of gefotografeerde persoon het merkt.
Een verborgen camera moet worden onderscheiden van een bewakingscamera, die als regel openlijk wordt toegepast.
Een verborgen camera kan worden gebruikt voor:
- het maken van televisieprogramma's
- het doen van opsporingsonderzoek
- het doen van wetenschappelijk psychologisch onderzoek op het gebied van het gedrag
- spionage
- het stiekem maken van foto's van beroemdheden
Inhoud |
[bewerk] Televisieprogramma's
Verborgen camera's worden op verschillende manieren toegepast voor het maken van televisieprogramma's. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen:
- komische programma's
- informatieve programma's
- onthullende journalistieke programma's
[bewerk] Komische programma's
Een manier op de verborgen camera toe te passen is voor komische programma's waarin nietsvermoedende personen voor schut worden gezet of in een komische situatie gebracht. Voor meer informatie, zie Candid camera.
[bewerk] Informatieve programma's
In informatieve programma's kan de verborgen camera gebruikt worden om meer over het gedrag van mensen te laten zien. Het meeste wordt dit toegepast in programma's over verkeersgedrag, zoals Blik op de weg.
De verborgen camera wordt ook gebruikt in programma's over psychologie, waarin men laat zien hoe bijvoorbeeld kinderen op een bepaalde situatie reageren.
[bewerk] Onthullende journalistiek
Een andere toepassing van verborgen camera's zijn programma's waarin men misstanden of andere geheimen wil onthullen. Hierbij is te denken aan programma's over:
- sociale misstanden in bedrijven, zoals overtreding van veiligheids- en milieuregels, kinderarbeid,
- corruptie
- oplichtingspraktijken
Volgens de Nederlandse Raad voor de Journalistiek behoren journalisten te opereren met "open vizier". Dat houdt in dat de verborgen-camera techniek slechts bij zeer bijzondere omstandigheden toegepast mag worden, bijvoorbeeld als het de enige manier is om een misstand aan de kaak te stellen.
[bewerk] Gemengde toepassingen
Deze manieren kunnen wel eens overlappen. Een informatief programma kan ook komisch zijn. Sommige programma's die gepresenteerd worden als journalistiek, spelen in op de sensatielust van de kijker en zijn feitelijk meer gericht op vermaak.
[bewerk] Opsporingsonderzoeken
[bewerk] Politiewerk
Een geheime camera kan door de opsporingsinstanties worden gebruikt om strafbare feiten op te sporen. In juridische termen heet dit "het aanwenden van een technisch hulpmiddel" ten behoeve van stelselmatige observatie.
Dit wordt gerekend tot de bijzondere opsporingsmethoden. Zowel in België als in Nederland zijn er in de laatste jaren nieuwe wetten aangenomen om de toepassing van deze methode te regelen. De politie mag deze methodes niet toepassen zonder speciale toestemming.
Die speciale toestemming is niet nodig voor het gebruiken van beelden van bewakingscamera's, omdat die openlijk werken.
[bewerk] Particulieren
Geheime camera's kunnen ook worden gebruikt door bedrijven die hun werknemers heimelijk willen controleren, bijvoorbeeld om werknemers op diefstal te betrappen of zelfs om na te gaan of ze niet te lang pauzeren.
Privédetectives kunnen geheime camera's gebruiken ten behoeve van cliënten die privé informatie over anderen willen hebben.
Dat is over het algemeen strijdig met de privacywetgeving. In Nederland geldt sinds 2004 de Wet heimelijk cameratoezicht.
[bewerk] Wetenschappelijk onderzoek
Het voordeel van het gebruik van een verborgen camera bij gedragsonderzoek is, dat de onderzochte persoon niet beïnvloed wordt door de waarnemer. Hiermee kan bijvoorbeeld worden onderzocht onder welke omstandigheden een proefpersoon bereid is zich op een oneerlijke manier te bevoordelen. Aan het toepassen van een verborgen camera kleven wel ethische bezwaren, omdat volgens gangbare ethische normen de onderzoeker toestemming van de proefpersoon behoort te hebben, voordat deze aan een onderzoek mag worden onderworpen.
[bewerk] Beroemdheden
Roddelbladen betalen gigantische bedragen voor opmerkelijke foto's van beroemdheden. Zo zijn er van Prinses Diana foto's gepubliceerd, die waren gemaakt met een geheime camera in de sportclub waar ze aan fitness deed.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe links
- Ambtshalve uitspraak van de Nederlandse raad voor de journalistiek inzake het gebruik van verborgen opname-apparatuur
- Factsheet, Wet heimelijk cameratoezicht, Ministerie van Justitie
Categorieën: Fotografie | Televisie | Media | Ethiek
