Van Baerlestraat
De Van Baerlestraat is een straat in Amsterdam-Zuid tussen de Vossiusstraat en het Roelof Hartplein. De straat kreeg zijn naam in 1875 en is genoemd naar de predikant, redenaar, schrijver en hoogleraar Caspar van Baerle of Barlaeus (1584-1648).
Aanvankelijk bestond de straat alleen uit het eerst bebouwde gedeelte tussen de Vondelbrug en de P.C. Hooftstraat. Het volgende stuk werd in 1880 Houbrakenstraat genoemd. Na de bouw van het Concertgebouw, werd ook deze straat in 1890 in Van Baerlestraat omgedoopt. Het gedeelte tussen het J.W. Brouwersplein en Roelof Hartplein heette aanvankelijk (sinds 1893) Roelof Hartstraat, dit straatgedeelte werd in 1917 ook omgedoopt in Van Baerlestraat. Het tweede gedeelte van de Roelof Hartstraat tussen Roelof Hartplein en Hobbemakade behield deze naam.
De straat begon aanvankelijk als doodlopende straat bij de Vossiusstraat. In 1947 kwam de Vondelbrug over het Vondelpark gereed, waarmee de verbinding met de Eerste Constantijn Huygensstraat in Oud-West tot stand kwam.
[bewerk] Gebouwen
Het bekendste gebouw aan de Van Baerlestraat is het Concertgebouw, gebouwd tussen 1883 en 1888. Het was toen nog gelegen in de gemeente Nieuwer Amstel. Dit gedeelte werd in 1896 Amsterdams grondgebied.
Er tegenover ligt sinds 1880 het Museumplein (aanvankelijk Museumstraat). Hier was tot de Tweede Wereldoorlog de Amsterdamse IJsclub gevestigd. In de jaren vijftig werd het plein opnieuw ingericht en werd langs de Van Baerlestraat de nieuwe vleugel van het Stedelijk Museum gebouwd, waarvan het hoofdgebouw op de hoek van de Van Baerlestraat en de Paulus Potterstraat staat. Met de vernieuwing van het Museumplein in 1999 verrees aan de zijde van de Van Baerlestraat het ‘Ezelsoor’, waaronder de ingang van de parkeergarage en een ondergrondse supermarkt (AH) liggen.
[bewerk] Trams
In 1893 kwam de eerste tram door de straat te rijden, dit was de paardentramlijn Dam – Willemsparkweg, die sinds 1881 zijn eindpunt had in de P.C. Hooftstraat bij de Van Baerlestraat.
In 1903 werd deze lijn geëlektrificeerd en op normaalspoor gebracht en werd het lijn 2. In 1904 kwam ook lijn 3 erbij, toen deze vanaf de Eerste Constantijn Huygensstraat via het Leidschebosje en de P.C. Hooftstraat en Van Baerlestraat werd verlengd in de richting Ceintuurbaan en verder.
In 1958 werden er op de Vondelbrug tramrails aangelegd, waarna lijn 3 de rechtstreekse route vanaf de Eerste Constantijn Huygensstraat kon gaan berijden en de omweg via het Leidseboschje verviel. Ook lijn 2 kwam toen (in plaats van door de P.C. Hooftstraat en Hobbemastraat) door deze straat te rijden en vanaf 1982 ook lijn 5. De lijnen 2 en 5 verdwenen hier weer toen de nieuwe trambaan door de Hobbemastraat en Paulus Potterstraat in 1992 in gebruik kwam. Lijn 5 bleef wel op het gedeelte tussen de Paulus Potterstraat en Roelof Hartplein rijden.
Vanaf 1977 verscheen ook lijn 12 in de Van Baerlestraat. Sinds 2004 rijdt lijn 24 ook door de Van Baerlestraat, tussen Museumplein en Roelof Hartplein, dit omdat de route via de Ferdinand Bolstraat gedeeltelijk versperd is door bouwwerkzaamheden aan de Noord/Zuidlijn.
Lijn 3 is inmiddels al ruim een eeuw een vaste verschijning in de Van Baerlestraat.
