SCART

SCART (of Euroconnector) is een oorspronkelijk Franse standaard voor het verbinden van audiovisuele apparaten.

Een SCART-connector bestaat uit 21 pinnen en voorziet in audio- en videosignalen in beide richtingen. De connector maakt het mogelijk eenvoudig externe apparatuur zoals videorecorders en dvd-spelers aan te sluiten op de televisie.

SCART staat voor Syndicat des Constructeurs d'Appareils Radiorécepteurs et Téléviseurs. In Frankrijk wordt de connector vaak Peritél genoemd.

Inhoud 1 Motivatie en toepassingen voor SCART 2 RGB & S-Video 3 Vooruitzichten 4 Pinbezetting 5 Speculaties over de bedoelingen van de ontwerpers van SCART 6 Externe links

[bewerk] Motivatie en toepassingen voor SCART

Voor de introductie van de SCART-connectoren bestond er geen gestandaardiseerde manier om een signaal naar de televisie te sturen anders dan de hoogfrequente antenneïngang, en zelfs de antenne-aansluitingen verschilden per land. Op apparaten waar wel een videoingangsmogelijkheid op zat, was deze connector vaak fabrikantspecifiek. Bijvoorbeeld, een VHS-videorecorder kon zowel connector voor een composiet videosignaal hebben in de vorm van een Duitse DIN-plug als een Amerikaanse tulpstekker.

Dankzij SCART is het aansluiten van apparaten een stuk eenvoudiger geworden. Er hoeft slechts één kabel tussen de verschillende apparaten aangesloten te worden die onmogelijk verkeerd aangesloten kan worden. Door de veelheid van signalen die door de kabel gaan is er geen behoefte meer aan extra kabels. Apparaten met meerdere SCART-connectoren sturen het signaal dat binnenkomt indien zij niet actief zijn onveranderd weer uit, zodat het eenvoudig mogelijk is een hele keten van apparaten op de televisie aan te sluiten.

[bewerk] RGB & S-Video

Behalve het conventionele composiet videosignaal bevat SCART een mogelijkheid om signalen in RGB-formaat uit te zenden. Het composietsignaal leidt normaal tot een flink kwaliteitsverlies van het beeld omdat het in de krappe 6,5 MHz aan analoge bandbreedte die voor PAL-signaal gespecificeerd is geperst moet worden. Bij RGB is zoveel analoge bandbreedte beschikbaar als de bekabeling toestaat. Dit maakt het mogelijk dat nieuwe digitale videobronnen zoals dvd-spelers en satellietontvangers een zeer hoge beeldkwaliteit kunnen realiseren.

De RGB-implementatie in SCART is vrijwel geheel compatible met de VGA-standaard die in de computerwereld gebruikt wordt. De enige verschillen zijn dat bij SCART de horizontale synchronisatie (terugslag) een vaste frequentie van 15,625 kHz heeft en de verticale synchronisatie tussen 50 en 60 Hz dient te liggen. Bij VGA is de horizontale terugslag variabel, maar minimaal 31 kHz, evenals de verticale terugslag, die minimaal 50 Hz is. Een ander verschil is dat bij SCART beide terugslagsignalen op dezelfde elektrische leiding worden doorgegeven en bij VGA op twee aparte leidingen.

Omdat het verschil zo klein is kan eigenlijk iedere computer een RGB SCART-signaal genereren. De elektronica op de grafische kaarten is flexibel genoeg voor een 15 kHz frequentie en de meeste grafische kaarten zijn instaat beide terugslagsignalen op één elektrische leiding te zetten. Indien deze ontbreekt kunnen beide leidingen worden samengevoegd door een primitieve elektronische schakeling die met gemak in de stekker past.

Alhoewel duidelijk superieur ten opzichte van de mogelijkheid de televisie via composiet aan te sturen wordt van deze mogelijkheid helaas echter weinig gebruikgemaakt wegens gebrek aan softwareondersteuning. Het is praktisch alleen mogelijk dit te doen met het Linux-besturingssysteem.

In de SCART-connector was aanvankelijk geen S-Video voorzien. Dit formaat biedt een aanzienlijk betere beeldkwaliteit dan composiet, maar minder dan RGB. Alhoewel vanuit de SCART-kant gezien feitelijk overbodig werd deze signaalvorm in de jaren '90 erg populair en werd een S-Videofunctie aan SCART toegevoegd. Dit heeft enige verwarring voor de consument opgeleverd; het is aan een televisie lastig te zien of de S-Videofunctie ondersteund is.

[bewerk] Vooruitzichten

De televisiewereld verandert langzaam maar zeker naar digitale standaarden. Op de korte tot middellange termijn zal SCART waarschijnlijk een belangrijke rol blijven spelen bij de overstap hiernaartoe. Aanvankelijk zal digitale televisie voornamelijk via een decodeerapparaat ontvangen worden. Zo'n apparaat kan dan doormiddel van een SCART-kabel op de televisie aangesloten worden. Vanwege de RGB-functionaliteit van de SCART-kabel kan dit bovendien in veel hogere beeldkwaliteit getoond worden dan met analoge televisie mogelijk was.

Ook aankomende HDTV-beeldformaten kunnen in principe door de SCART-connector afgehandeld worden, het enige dat hier voor nodig is is dat televisies net als VGA-schermen willekeurige terugslagfrequenties gaan accepteren. Het sterke punt hierbij is dat de consument er weinig van zal merken, deze kan net als vanouds gewoon de oude vertrouwde SCART-kabel tussen twee apparaten aansluiten. Maar de producenten van beeldmateriaal zullen waarschijnlijk eisen dat HDTV-beeldmateriaal enkel digitaal én kopieerbeveiligd mag uitgewisseld worden tussen twee apparaten. In dat geval is een DVI- of HDMI-aansluiting nodig in combinatie met een beveiligingssysteem (HDCP).

Op de lange termijn zullen echter ook andere nadelen van SCART een rol gaan speler. Zo is in de SCART-connector alleen stereogeluid voorzien, het populaire 5.1 geluid is niet mogelijk. Andere nadelen zijn dat de RGB en S-video connectoren alleen in één richting zijn uitgevoerd, zodat het bijvoorbeeld niet mogelijk is dat een videorecorder zowel in hoge kwaliteit kan opnemen en afspelen. (De videorecorder kan wel een RGB-signaal naar de televisie sturen, maar geen RGB-signaal van de televisie ontvangen). Het feit dat SCART-volledig analoog is zal tot gevolg hebben dat de kabel uiteindelijk uitgefaseerd zal worden.

[bewerk] Pinbezetting

Pinbezetting, (*) markeert een uitbreiding op de oorspronkelijke standaard.

+------------------------------------------+
| 1  3  5  7  9  11 13 15 17 19  | 21
|                     \
|  2  4  6  8  10 12 14 16 18 20 \
+--------------------------------------------+

1. AUDIO, rechteruitgang
2. AUDIO, rechteringang
3. AUDIO linkeruitgang
4. AUDIO nuldraad
5. BLAUW nuldraad
6. AUDIO Iinkeringang
7. BLAUW
8. functiewisseling
9. GROEN nuldraad
10. D²B-ingang
11. GREEN
12. D²B-uitgang
13. ROOD/(*)Chroma nuldraad
14. D²B nuldraad
15. ROOD/Chroma
16. Blanksignaal
17. VIDEO/Sync/(*)Luminantie nuldraad
18. Blankingsignaal nuldraad
19. VIDEO/Sync/(*)Luminantieuitgang
20. VIDEO/Sync/(*)Luminantieingang
21. algemene nuldraad (metalen afscherming)

Pin 8 is een signaal van de videobron dat het soort video aangeeft:

0V betekent geen signaal, een eventuele SCART-ingang wordt doorgegeven

+6V betekent een breedbeeldsignaal (16:9) (*)

+12V betekent een normaal signaal (4:3)

D²B (Digital Data Bus) is een IEC-standaard voor een seriële communicatiebus. De bus werd ontwikkeld door Philips in de jaren '70 met als doel huisautomatisering. In SCART staat deze bus het toe apparaten digitaal gegevens uit te wisselen.

[bewerk] Speculaties over de bedoelingen van de ontwerpers van SCART

Volgens sommigen was het oorspronkelijk doel van SCART het verhinderen van televisieimport uit het buitenland. Vroeger was er in Frankrijk wetgeving die import verhinderde indien een televisie het oude 819-lijnen televisiesysteem dat in Frankrijk gebruikt werd niet aankon. Deze maatregel stopte effectief alle import uit het buitenland. Toen het 819-lijnensysteem echter verdween (de frequentie werd aan Canal plus gegeven) was dit niet langer een geldige reden om imports te stoppen. Daarom werd volgens sommige tongen de SCART-connector geïntroduceerd en werd iedere geïmporteerde TV vervolgens verplicht een SCART-connector te hebben. Aangezien zo'n connector geen grote ingreep was en nog best nut had ook begonnen buitenlandse producenten ook SCART-connectoren op hun televisies aan te brengen.

Een andere genoemde reden was Minitel. Vroege prototypen beschikten niet over een eigen scherm maar gebruikten hier de televisie voor. Omdat een hoogfrequente aansluitmethode tot een slechte tekstscherpte had geleid was een RGB-mogelijkheid op televisies bijzonder welkom. Uiteindelijk kwam er slechts één model terminal op de markt en deze had een klein ingebouwd monochroom scherm.

[bewerk] Externe links

• SCART pinout (en)