Reanimatie
Dit artikel zou samengevoegd moeten worden met Hartmassage, of er dient een duidelijker afbakening tussen beide artikelen te worden gemaakt (Overleg).
Reanimeren is het weer op gang brengen van de ademhaling en/of de bloedsomloop. Indien zowel de ademhaling als de circulatie weer op gang gebracht moeten worden, spreekt men ook wel over Cardiopulmonale Resuscitatie (CPR).
Omdat bij iemand die niet ademt en/of geen hartslag heeft de dood binnen enkele minuten zal optreden als er niets wordt gedaan, wordt getracht zoveel mogelijk mensen de basale reanimatievaardigheden te leren, omdat in de meeste gevallen waarin hier vraag naar is geen professionele hulpverlener aanwezig zal zijn. Reanimatie kan in eerste instantie gebeuren zonder technische hulpmiddelen. Of met behulp van een automatische defibrillator die in Nederland op steeds meer plaatsen voorzien wordt. Wanneer er bijkomende hulp is van een ziekenwagen, urgentie-wagen (MUG of PUC) of in het ziekenhuis kan er medicatie ter ondersteuning gegeven worden en kan er bijkomend ingegrepen worden. De overlevingskansen van het slachtoffer hangen sterk af van de snelheid waarmee de ambulance ter plaatse is. Alvorens te beademen instrueert men dus liefst een omstaander om hulp te halen of 112 te bellen.
Inhoud |
[bewerk] Ademhalingsstilstand
Tot augustus 2006 werden de volgende handelingen verricht: Eerst maakt men de hals vrij door beklemmende knoopjes los te maken of een strak zittende das te lossen. Vervolgens dient men na te gaan of de luchtwegen vrij zijn. Kijk in de mond en voel met de vingers. Bij verslikking moet men eerst het blokkerende object uit de luchtweg zien te krijgen, bijvoorbeeld door een Heimlichmanoeuvre. Vervolgens beademt men het slachtoffer door mond-op-mondbeademing (of mond-op-neus). Hierbij moet het hoofd wat naar achter gekanteld worden en de onderkaak naar voren gehouden, daar anders de tong in de keel kan zakken.
Wanneer er bijkomende hulp is, kan men beademen met behulp van een beademingsballon (ambu). De patiënt kan ook geïntubeerd en zo verder beademd worden. Wanneer de luchtweg om een of andere reden niet meer doorgankelijk is, dient een tracheotomie plaats te vinden.
Zeer recent is er een toestel op de markt gekomen dat door iedereen bediend kan worden. Deze semi-automatische defribilator verhoogt de levenskansen van het slachtoffer aanzienlijk.
Met ingang van augustus 2006 heeft de NRR (Nederlandse Reanimatie Raad) de volgende richtlijnen ingevoerd:
Men controleert het slachtoffer alleen nog maar op aanwezige ademhaling. Waarschuw onmiddellijk 112, laat een AED (automatische externe defibrilator) halen. Start met 30 compressies op de borstkas en ventileer (be-adem) 2 keer. Het masseren van de borstkas doet u met een tempo van 100 X per minuut. Sluit de AED zo snel mogelijk aan en volg de richtlijnen die het apparaat voorstelt. Controleer tussentijds de ademhaling niet meer. Ga door met massages en beademingen tot professionele hulp (b.v. ambulance medewerkers) het overneemt.
Door het gebruik van de AED is de overlevingskans van het slachtoffer 80 %. Voor het gebruiken van een AED moet men een cursus volgen omdat verkeerd gebruik kan leiden tot dood of verwonding van omstanders of diegene die het apparaat bedient. Voor reanimeren heeft u ook een cursus nodig, de z.g. BLS-cursus (Basic Life Support)
[bewerk] Hartstilstand
De NRR (Nederlandse Reanimatie Raad) heeft in april 2006 de nieuwe richtlijnen gepubliceerd. Bij een hartstilstand is er altijd sprake van een ademhalingsstilstand. Daarom controleert men met ingang van augustus 2006 alleen nog maar op de aanwezigheid van ademhaling. Is er geen ademhaling, dan start men met reanimatie. Dat betekent dus masseren en beademen. Voorheen 15 maal hartmassage en 2 X beademen. Nu wordt dat 30 X masseren en 2 X beademen. Men gaat door met reanimatie totdat professionele hulp aanwezig is.
De theorie achter het masseren is dat door het indrukken van de borstkas er een negatieve druk wordt gecreeërd in die borstkas waardoor de grote vaten bloed kunnen aanzuigen. Die negatieve druk wordt pas na een aantal massages bereikt en bij het tempo van 15 massages moest men telkens de negatieve druk opnieuw opbouwen. Met 30 massages heeft men langer voordeel van de negatieve druk.
Bij een onderzoek werd er bij 27 van de 30 proefdieren bij 30 massages een beter resultaat bereikt dan bij 15 massages.(bron LRD 032006)
[bewerk] Algemene regel bij reanimatie
De richtlijnen van de NRR gelden in Nederland als meest gehanteerde protocollen voor leken. Voor de professional wordt het ABC protocol gehandteerd. De leek volgt de cursus BLS (Basic Life support) en AED (Automatische Externe Defibrilator) terwijl de professional (anesthesiemedewerker, IC-verpleegkundige, Ambulanceverpleegkundige) de ALS (Advance Life Support) als cursus volgt. de NRR protocollen zijn in europees verband afgesproken.
Internationaal hanteert men het ABC protocol hetgeen staat voor Ademhalingswegen vrijmaken, Beademen, Circulatie op gang brengen. Het komt van het Engels: Airway Breathing Circulation. Tegenwoordig uitgebreid met Disability en Expose/protect (ABCDE), vertaald invaliditeit en blootstelling/bescherming.
[bewerk] kans op succes
Aan dit punt wordt in de meeste gevallen bij de voorlichting en cursussen geheel voorbij gegaan. Ten onrechte: de kans op succes, gedefinieerd als een buiten het ziekenhuis gereanimeerd iemand die zonder belangrijke neurologische schade na verloop van tijd het ziekenhuis weer kan verlaten, is bedroevend klein. In een Zweeds onderzoek uit 2005 werd bij 29.700 (!) patienten bekeken hoeveel mensen na 1 maand nog in leven waren (dus nog zonder te vragen of dit b.v. in coma aan de beademing was of gezond buiten het ziekenhuis). Na 1 maand was 2,2 % van de niet door omstanders gereanimeerden nog in leven; 4,9% van degenen die door lekenomstanders waren gereanimeerd, en 9,2% van de mensen die door (toevallig als omstander aanwezige) professionele hulpverleners waren gereanimeerd[1]. Het aantal mensen dat zonder aanmerkelijke neurologische schade overleeft is nog aanzienlijk kleiner. Pogingen tot reanimatie zijn dus niet zinloos, en de kwaliteit van de reanimatie speelt een vrij grote rol. Als het niet lukt hoeft de hulpverlener, amateur of professional, zich echter niet schuldig te voelen: dat zal meestal de uitkomst zijn. 90 tot 95 % van de reanimaties lukt niet.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] noten
- ↑ Herlitz J, Svensson L, Holmberg S, Angquist KA,Young M. Efficacy of bystander CPR: intervention by lay people and by health care professionals. Resuscitation. 2005 Sep;66(3):291-5.
